" احکام معاملات خرید و فروش " (4)
- گرفتن دیر پرداخت یا دیر کرد
گرفتن دیر پرداخت و دیرکرد نوعی از رباخواری است و کسی که دیر پرداخت می گیرد رباخوار و دهنده ی دیرپرداخت ربا دهنده است .
- شرط بندی
شرط بندی به اینصورت که دو یا چند نفر با هم پول...
" احکام معاملات خرید و فروش " (3)
- خرید و فروش پول
خرید و فروش پول زمانی جایز است که:
الف) جنس واحد دو پول مبادله شده یکسان نباشد؛ مثلا هر دو پول رایج یک کشور نباشند؛ بعنوان مثال ریال ایران با ریال ایران جایز نیست، ولی ریال ایران با ریال عربستان جایز است، یا درهم امارات با ریال سعودی و یا دلار آمریکا......
" احکام معاملات خرید و فروش " (2)
- مزایده یا مناقصه
بر طبق رأی جمهور اهل علم، خرید و فروش بصورت مزایده یا مناقصه صحیح و جایز است . اما باید دقت کرد که مدح کردن حرام است، و از جمله صورتهای مدح عبارتست از :
الف: کسی که قصد خرید کالا را ندارد بر ارزش آن بیافزاید تا با این مکر مشتریان (دیگر) را مجبور به بالا بردن قیمت کند.
" احکام معاملات خرید و فروش " (1)
- نوعی از معامله ی قرضی نارایج
در بازار نوعی معامله قرضی رایج شده که مشتری (بیشتر ادارات وسازمانها) جنس را به قرض خریداری می کنند وگاهی بدهی خود را تا مدت زمانی طولانی که قیمت جنس مذکور نیز افزایش می یابد، پرداخت نمی کنند، فروشندگان نیز در مقابل هنگام تسویه حساب، قیمت روز آن اجناس را از آنها دریافت می کنند . این معامله با این توصیفات جایز نیست، زیرا یکی از شروط معامله اینست که قیمت کالای فروخته شده در هنگام خرید مشخص باشد، پس اگر مشتری در وقت خرید، کالا را بقرض بگیرد ولی قیمت نهایی آن برایش مشخص نگردد، در آنصورت آن قرض حرام است .
- ذبح در راه الله و خیرات دادن گوشت آن به شکرانه ی ساخت خانه و منزل جدید و ...
بطور خلاصه، اگر حیوانی که ذبح میشود برای خداوند و لله ذبح شود، در اینصورت اشکالی ندارد که بعنوان شکر به ازای اتمام کاری مانند حج، بناء ساختمان، قبولی، و غیره این ذبح را انجام دهد، و گوشت آنرا بعنوان شکر خداوند از اتمام نعمت صدقه داد، زیرا صدقه دادن سبب دفع بلا از انسان میشود، چه صدقه پول باشد و چه اشیاء مانند ذبیحه و غیره، ولی اگر لله نباشد ملعون میشود، پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند: "لعن الله من ذبح لغیر الله" (روایت مسلم)، یعنی: "کسی که برای غیر از خداوند ذبح کند ملعون است".
- امورات مستحب در مورد حیوان هنگام قربانی
براساس نصوص شرعی و مقتضیات آن فقهای قانون گذاری اسلامی در خصوص حیوان به طور کلی ابوابی از قبیل واجب، مستحب و حرام یا مکروه مقرر داشته اند. آنچه مربوط به حیوانات حلال گوشت است، به تفصیل ذکر کرده اند. ما بخشی از آنچه فقها در مورد ذبح حیوان گفته اند را بیان می کنیم.
از آن جمله امور ذیل مستحب است:
- چرا برای دختر یک گوسفند و برای پسر دو گوسفند ؟
این امر که برای دختر یک گوسفند و برای پسر دو گوسفند در عقیقه ذبح شود اولا واجب نیست و بلکه مستحب است و نیز لازم نیست که حتما برای پسر دو گوسفند قربانی شود، ثانیا این حکم بدلیل احکام خاص متعلق به مردها است! زیرا مردها نه تنها در عقیقه بلکه در میراث و شهادات و دیه نیز دوبرابر زنان محسوب می شوند و البته این به معنای ظلم در حق زنان نیست زیرا مردها دربرابر آن احکام صادره مسئولیت بیشتری خواهند داشت و در قیامت نیز بیشتر موردبازخواست قرار می گیرند، لذا امکانات بیشتر مسئولیت و جوابگویی بیشتر را بدنبال خواهد داشت. و این بدین معناست که مردها وظیفه ی خطیری بر دوش دارند.
- قربانی واجب نیست
طبق رای راجح، قربانی واجب نیست مگر کسی که قدرت مالی داشته باشد، پس اگر کسی والدین فقیر داشته باشد، پس قربانی بر والدینش واجب نیست.
اما اگر شخصی به والدینش پول بدهد تا آنها برای خود قربانی کنند، چنانکه والدینش گاو قربانی کنند، می توانند در هنگام قربانی بجای پسرشان هم نیت کنند و بدین ترتیب قربانی هم بجای والدین خواهد بود و هم پسرشان.. زیرا یک گاو برای هفت نفر کافیست.
اما اگر والدینش گوسفند یا بز قربانی کنند، در آنصورت ب...
- امری ناجایز
آنچه که جدیدا بعضی از مردم ایجاد کرده اند که پول قربانی را به مؤسسات و جمعیت های خیریه در خارج از کشور و دور از خانه قربانی کننده می فرستند (تا به وکالت از آنها قربانی کنند) : این کار بر خلاف سنت است، و در حقیقت تغییر عبادت محسوب می شود، پس واجب است که: این کار انجام نشود و بلکه در خانه ها قربانی شود، یعنی در همان کشور قربانی کننده (که در آنجا مقیم است)، زیرا سنت بر آن دلالت دارد و مسلمانان از زمان حیات رسول خدا صلی الله علیه وسلم چنین می کردند تا آنکه (در زمان ما) این روش (در بین مردم) ایجاد شده، و حتی من از این هراس دارم که این کار بدعت باشد، درحالیکه پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:
- آیا می توان بین ذبیحه قربانی و عقیقه جمع بست ؟
و اما اینکه : آیا می توان بین ذبیحه قربانی و عقیقه جمع بست و هر دو را با یک ذبیحه و دو نیت بجا آورد؟ یعنی مثلا کسی قربانی کند و نیت قربانی هم بر ذبیحه بیاورد ولی همزمان نیت عقیقه را هم داشته باشد تا هم قربانی کرده باشد و هم عقیقه؟
پاسخ این است که علمای اسلام درباره جواز چنین عملی اختلاف نظر دارند :
اما رای وسط و برگزیده و یا رای راجح این است که :...
- خواباندن حیوان به طرف قبله سنت است
خواباندن حیوانی که قرار است ذبح شود رو به جهت قبله واجب نیست و شرط صحت ذبح تلقی نمی شود، ولی انجام آن سنت است، یعنی اگر رو به جهت دیگری ذبح کند ذبیحه او حلال است ولی ترک سنت کرده است.
( به هر حال انسان مسلمان سعی را بر این بگذارد تا به بهترین وجه قربانی خود را انجام دهد و خود را از شبهات و اختلاف علما خارج گرداند زیرا نقل است که ابن عمر رضی الله عنه خوردن ذبیحه ای که در جهتی غیر از جهت قبله ذبح شده بود مکروه می دانست )
- عقیقه واجب نیست
قابل یادآری است که : عقیقه واجب نیست، نه بر پدر بچه و نه بر غیر او، بلکه مستحب است، بنابراین اگر والدین به هر دلیلی برای بچه خود عقیقه نکردند گناهی متوجه آنان نیست، و این رأی جمهور علمای اسلام است.
و اما عقیقه در حق کسی مستحب است که بار نفقه فرزند بر دوش اوست، بنابراین اولین شخص که انجام عقیقه بر دوش اوست، همان پدر نوزاد است که مؤظف به تامین نفقه بچه اش است.
اگر پدر نداشت، یا پدر از انجام آن امتناع نمود، دیگران مثل پدر...
- اولین چیزی که می خورد از قربانی اش باشد
و اما صبحانه خوردن از قربانی (اولین چیزی که شخص در روز میخورد)؛ آری، اگر نماز عید را خواند و قربانی اش را ذبح نمود، و قبل از اینکه چیزی بخورد ابتدا از قربانی بخورد، ایرادی ندارد، حتی علماء فرمودند : این کار افضل تر است».
" مجموع فتاوی ورسائل فضیلة الشیخ محمد بن صالح العثیمین " (25/133).
- قربانی کردن حیوان باردار
علماء درباره جواز قربانی کردن چهارپایان اهلی (گاو و گوسفند و بز و شتر) اگر باردار باشد، اختلاف رأی دارند؛ جمهور اهل علم آنرا جایز می دانند، و باردار بودن حیوان را بعنوان عیوب قربانی - که منجر به عدم صحت آن خواهد شد - ذکر نکرده اند.
و تنها شافعیه آنرا جایز نداسته و قربانی حیوان باردار را منع کرده اند.
و درباره جنین؛ اگر بصورت زنده خارج شود، باید ذبح شود و بعد خورده شود، ولی اگر مرده بیرون آید؛ جمهور علماء گفتند : خورده می شود...
- اگر در کشور شما امکان ذبح نباشد
اگر در کشور محل اقامت شما امکان ذبح نباشد، در اینحالت بهتر است پول آنرا به شخصی از بستگان و نزدیکان خود در کشور دیگری بفرستید تا به نیابت از شما قربانی یا عقیقه کنند .
المجموع امام نووی رحمه ( 8/414 )
- یک قربانی برای همه ی اعضای خانواده کفایت می کند