- امری ناجایز
آنچه که جدیدا بعضی از مردم ایجاد کرده اند که پول قربانی را به مؤسسات و جمعیت های خیریه در خارج از کشور و دور از خانه قربانی کننده می فرستند (تا به وکالت از آنها قربانی کنند) : این کار بر خلاف سنت است، و در حقیقت تغییر عبادت محسوب می شود، پس واجب است که: این کار انجام نشود و بلکه در خانه ها قربانی شود، یعنی در همان کشور قربانی کننده (که در آنجا مقیم است)، زیرا سنت بر آن دلالت دارد و مسلمانان از زمان حیات رسول خدا صلی الله علیه وسلم چنین می کردند تا آنکه (در زمان ما) این روش (در بین مردم) ایجاد شده، و حتی من از این هراس دارم که این کار بدعت باشد، درحالیکه پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:
« من أحدث فی أمرنا هذا ما لیس منه فهو رد»
یعنی: «هرکس بدعتی در دین ما ایجاد کند که امر ما بر آن نبوده باشد، مردود است»
و فرمودند: « وإیاکم ومحدثات الأمور ، فإن کل محدثة بدعة ، وکل بدعة ضلالة».
یعنی: «از امورات جدید و نوپیدا دست بردارید، زیرا هر امر جدیدی در دین بدعت است و هر بدعیت گمراهی است».
"مجلة الدعوة " ، العدد ( 1878 ) فی 27 / 11 / 1423 هـ .
- اگر در کشور ما اجازه قربانی کردن نمی دهند
اما اگر کسی که قصد قربانی کردن دارد با مانعی برخورد کند، مثلا در کشور مقیم اجازه قربانی کردن به وی ندهند، در آنصورت ایرادی ندارد که فردی را در وطن سابقش وکیل کند تا بجای او قربانی کند، که در این حالت کسی که وکیل شده است باید بر اساس ساعت زمانی کشور خود برای موکل قربانی بکند، مثلا اگر شخصی در شهری از افغانستان وکیل قربانی برای شخص دیگری از اروپا شده است، وکیل باید بر اساس ساعت افغانستان اقدام کند و هرگاه در آنجا (یعنی در افغانستان) نماز عید خوانده شد، وکیل اقدام به قربانی موکلش (که در اروپا مقیم است) کند.
در کتاب " الجوهرة النیرة " العبادی حنفی آمده است: «در ذبح کردن، اعتبار بر مکانی است که در آنجا قربانی می شود نه بر مکان مردی (که کسی را وکیل خود کرده است)».
- اهدای شیرینی جای عقیقه را پر نمی کند
دوستان عزیز دقت بفرمایند اهدای شیرینی به دیگران نمی تواند جای عقیقه را پر کند، امام ابن قیم رحمه الله می گوید: «ذبح حیوان عقیقه از صدقه دادن پول آن افضلتر است، حتی اگر پول از ارزش حیوان بیشتر باشد، زیرا هدف از عقیقه؛ ذبح حیوان و ریختن خون است، و این عبادتی مقرون به نماز است، چنانکه الله تعالی فرموده:
« فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ» الکوثر / 2.
پس برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن.
و می فرماید: « قُلْ إِنَّ صَلاَتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ» الأنعام / 162.
بگو: «نماز و ذبیحه ی من، و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار جهانیان است».
"تحفة المودود بأحکام المولود" ص (164).
- دادن قرض و بدهی نسبت به قربانی کردن واجب تر است
برادران محترم و خواهران بزرگواری که بدهکار هستند دقت بفرمایند دادن قرض و بدهی از قربانی کردن در روز عید قربان واجبتر است، به چند دلیل:
1- ادای دَین و قرض واجب است، در حالیکه قربانی کردن سنت موکده می باشد، و لذا واجب بر سنت مقدم است. و حتی بر اساس قول بعضی از اهل علم که قربانی را واجب می دانند، باز پرداخت قرض واجب تر است، زیرا بر طبق قول این عده از علما قربانی بر کسی واجب است که توانایی مالی داشته باشد در حالیکه بدهکار این توانایی را ندارد.
2- قرض حق الناس است ولی قربانی حق الله از نوع مندوبات و مستحبات می باشد و در این حالت حق الناس مقدم تر خواهد شد.
3- در ندادن بدهی مردم مخاطره ی بزرگی وجود دارد، زیرا اگر بدهکار بدهی خود را ندهد در روز قیامت خداوند بجای بدهی او حسناتش را به طلبکار می دهد و این خطر بزرگی است، زیرا مسلمان در آن روز به یک حسنه ی واحد هم نیاز مبرم دارد.
بنابراین نتیجه می گیریم که ادای قرض از قربانی واجب تر است. اما اگر بدهکار هنوز وقت زیادی برای پرداخت قرضش دارد و اگر قربانی کند گمان خواهد رفت که بتواند تا وقت بازپرداخت بدهی خود، پول طلبکار را فراهم کند، در این حالت فرد بدهکار می تواند قربانی نماید. اما اگر شخص بدهکار قربانی کند و احتمال دهد که تا وقت بازپرداخت بدهی پول کافی برایش نمی ماند در آنصورت نباید قربانی کند بلکه لازمست تا پول پس انداز نماید تا در هنگام بازپرداخت بدهی کل مبلغ قرض را به طلبکار عودت دهد.
والله تعالی اعلم