- اگر در کشور شما امکان ذبح نباشد

اگر در کشور محل اقامت شما امکان ذبح نباشد، در اینحالت بهتر است پول آنرا به شخصی از بستگان و نزدیکان خود در کشور دیگری بفرستید تا به نیابت از شما قربانی یا عقیقه کنند .

المجموع امام نووی رحمه ( 8/414 )

- یک قربانی برای همه ی اعضای خانواده کفایت می کند

یک قربانی برای تمام اعضای خانواده کفایت می کند، هر اندازه که تعداشان زیاد باشد، یعنی اگر مثلا سرپرست خانواده یک گوسفندی را ذبح کند، گویا تمام آنها قربانی کرده باشند و همه در ثواب آن شریک اند.

- ذبح در راه الله به قصد شفای بیمار

ذبح کردن گوسفندی در راه الله سبحانه و تعالی به قصد حصول شفای بیمار جایز است و این یک نوع توسل به اعمال صالح است که کاملا شرعی می باشد. به عبارتی شخص گوسفندی را ذبح می کند و سپس برای شفای بیمارش به این عبادت بزرگ توسل می کند و توسل به عبادات و اعمال صالح یکی از توسل های مشروع است . یعنی اگر ذبح آن برای تقرب الی الله باشد، و گوشت آن بین فقراء تقسیم شود، ایرادی بر آن نیست. و امید است که الله متعال بوسیله آن وی را شفا دهد، به دلیل عموم ادله وارده مبنی بر فضیلت صدقه، و اینکه صدقه موجب محو شدن خطاها شده، و مرگ و فرجام بد را دفع می کند.

فتاوی اللجنة الدائمة" (24/441) و علامه ابن جبرین در " الفتاوی الشرعیة فی المسائل الطیبة " ( 2/سوال/15 ).

- این از فلانی است

شخصی در هنگام قربانی ذکر می کند که این از فلانی است یعنی اسم صاحب قربانی را می گوید . باید دانست که این سخن که شخص قربانی کننده در وقت ذبح می گوید به معنای تلفظ نیت نیست، و اشکالی بر آن نیست، زیرا این لفظ ، نیت نیست بلکه خبر است.

علامه ابن عثیمین می گوید : «وقتی قربانی کننده می گوید : این از سوی من و خانواده ام است، در واقع اخبار آنچیزی است که در قلبش هست، و او نگفته : بارالها! من می خواهم قربانی کنم، آنگونه که بعضی (به اسم نیت) چنین می گویند، تنها آنچه در قلبش است را ظاهر کرده، وگرنه نیت قبل از اینکه قربانی را آورده و بر پهلو خوابانده و ذبح کند منعقد شده است». ( یعنی نیازی به نیت لفظی نیست بلکه نیت در دل است ) .

"مجموع فتاوی ابن عثیمین" (22/20) .

- فروش پوست قربانی و سایر اجزای آن و دادن به عنوان دستمزد جایز نیست

برای قربانی کننده جایز نیست که پوست و یا هیچ بخشی از اجزای حیوان قربانی شده را بفروشد، زیرا آن حیوان با جمیع اجزایش برای (تقرب به) خدای متعال قربانی شده است، و برای همین جایز نیست که بعنوان دستمزد پوست یا بخشی از اجزای آنرا به قصاب داد.

خلاصه اینکه : فروش اجزای قربانی و یا اعطای بخشی از آن بعنوان دستمزد، جایز نیست، ولی می توان از تمام اجزای آن برای خویش استفاده نمود، و یا آنرا صدقه داد، و اگر مثلا پوست آنرا به مسلمان فقیری بدهد و او آنرا بفروشد و پولش را برای خود نگهدارد، این جایز است و مانعی ندارد.

- دادن پوست قربانی به موسسات فروش آن و سپس صدقه دادن پول آن

ایرادی ندارد اگر پوست قربانی را به موسسات خیریه که متولی فروش و صدقه دادن پول آن هستند، داده شود، و اینکار برای مردم منغعت زاست، زیرا بسیاری از مردم از پوست قربانی استفاده ای نمی کنند، لذا اگر پوست آن فروخته شود و سپس پول آن صدقه داده شود، مصلحتی محقق خواهد شد، و آن نفع رساندن بیشتر به فقراست، و نباید آنرا به عوض چیزی به فقراء بدهد.

- اصل آن است که قربانی در حق زندگان مشروع است

علامه محمد بن صالح العثیمین می گوید : 

«اصل آنست که قربانی در حق زندگان مشروع است، همانطور که رسول خدا صلی الله علیه وسلم و اصحابش برای خود و خانواده خویش قربانی می کردند، و اما آنچه بعضی از عوام گمان می کنند و قربانی را به اموات اختصاص می دهند (بصورت مجزا برای اموات قربانی می کنند)، اصلی ندارد.

(بطور کلی) قربانی کردن بجای اموات سه قسم است :

اول : به تبع زندگان از طرف اموات نیز قربانی شود، مثلا شخصی برای خود و خانواده اش قربانی می کند، و در این قربانی همزمان برای زندگان و اموات (خانواده اش) نیت می کند، (این کار جایز است) چنانکه پیامبر صلی الله علیه وسلم بجای خود و خانواده اش قربانی می کردند، (و برای) افرادی از خانواده نیز که قبلا فوت کرده بودند (نیت می کردند).

دوم : از طرف اموات قربانی می کند چونکه بدان وصیت کردند و وصیت آنها تنفیذ می شود، (این واجب است مگر کسی که از تنفیذ آن عاجز باشد)، دلیل آن این فرموده الله متعال است : «فَمَن بَدَّلَهُ بَعْدَ مَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَآ إِثْمُهُ عَلَی الَّذِینَ یُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ» (بقره 181). یعنی : « پس کسانی که وصیت را بعد از شنیدنش تغییر دهند، گناه آن، تنها بر کسانی است که آن (وصیّت) را تغییر می‏دهند؛ خداوند، شنوا و داناست».

سوم : مستقلا بجای اموات (یعنی بطور مجزا از طرف آنها) و به جهت تبرع (در حق آنان) قربانی کند، (مثلا برای پدر یا مادر متوفای خود گوسفندی را ذبح کند و ثواب آنرا به او اهداء کند) این جایز است، و فقهای حنابله با قیاس بر صدقه گفتند : ثواب آن به میت می رسد و از آن منتفع می گردد.

اما فکر نمی کنم قربانی کردن اگر مجزا برای میت باشد جزو سنت باشد؛ زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم برای هیچیک از اموات خویش بصورت مجزا قربانی نکردند، مثلا برای عمویش حمزه که جزو عزیزترین نزدیکانش بود قربانی نکرد، و یا (بصورت مجزا) برای فرزندانش که فوت کرده بودند قربانی نکردند، درحالیکه سه دختر ایشان که ازدواج هم کرده بودند و سه پسر کوچکشان در زمان حیات مبارکشان فوت کردند، و یا (بصورت مجزا) برای همسرش خدیجه قربانی نکرد درحالیکه خدیجه از محبوبترین زنانش بود، و از صحابه هم وارد نشده که یکی از آنها برای اموات خود قربانی کرده باشد..». 

" رسالة أحکام الأضحیة والذکاة " .

- تقسیم گوشت قربانی به سه قسمت

اینکه گوشت قربانی باید به سه قسمت تقسیم شود، چنین چیزی از بعضی از صحابه وارد شده است، البته مهم آنست که حداقل مقداری از آن به فقراء و مساکین برسد.

و اگر شخص قربانی کننده از گوشت قربانی یک مسلمان مسکین را طعام دهد، حتی اگر یک نفر باشد، بعد از آن می تواند به غیر مسلمانان هم صدقه بدهد ولی حق ندارد به کافر حربی بدهد .