- قربانی واجب نیست
طبق رای راجح، قربانی واجب نیست مگر کسی که قدرت مالی داشته باشد، پس اگر کسی والدین فقیر داشته باشد، پس قربانی بر والدینش واجب نیست.
اما اگر شخصی به والدینش پول بدهد تا آنها برای خود قربانی کنند، چنانکه والدینش گاو قربانی کنند، می توانند در هنگام قربانی بجای پسرشان هم نیت کنند و بدین ترتیب قربانی هم بجای والدین خواهد بود و هم پسرشان.. زیرا یک گاو برای هفت نفر کافیست.
اما اگر والدینش گوسفند یا بز قربانی کنند، در آنصورت بستگی دارد که آیا پسرشان با آنها در یک منزل زندگی می کند یا خیر؟ اگر پسر و والدین در یک منزل با هم زندگی می کردند، - حتی اگر پسرشان خود عیال وار باشد – پس قربانی کردن یک گوسفند یا بز برای همه اجر دارد و کفایت کل خانواده را می کند.
ولی اگر پسر خود مستقل باشد و در منزل دیگری زندگی کند , پس قربانی والدینش برای او حساب نمی شود هر چند که خود به والدینش پول داده است تا قربانی کنند . بلکه او خود اگر خواست و توانایی داشت می تواند جداگانه به جای خود و خانواده اش قربانی کند .
- ذبح شرکی
گاهی مردم هنگام ساختن منزل , قوچ یا گوسفند دیگری را ذبح می‌کنند، و عقیده دارند که این کارشان بناء ساختمان را مستحکم می‌سازد این ذبح برای غیرالله و برای شیطان و جنیات بوده، و شرک است. نیز بعضی مردم هنگام تأسیس کارخانه و یا شرکت مرتکب چنین عملی می‌شوند، و آن را به مصلحت شرکت یا کارخانه می‌دانند، این عمل نیز شرک است، زیرا جنیات برای دوستان خود چنین کارهایی را الهام می‌کنند و به آنها تلقین می‌کنند که چنین کارهایی مفید است.
از پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم روایت است که می‌فرماید:
«لَعَنَ اللَّهُ مَنْ ذَبَحَ لِغَیْرِ اللَّهِ»
(مسلم، 3 / 1567، از حدیث علی بن ابی طالب رضی الله عنه).
یعنی : «خداوند لعنت کرده است کسی را که برای غیر خدا ذبح کند».
نیز خداوند به خلیلش دستور می‌دهد:
« قُلْ إِنَّ صَلاَتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ»[الأنعام: 162].
«بگو نماز و عبادت و زندگی و مرگ من از آن خداست که پروردگار جهانیان است».
نسک همان ذبیحه‌ای است که در اینجا با نماز ذکره شده است، یعنی همان طور که انسان برای غیر خدا نماز نمی‌گذارد، ذبح هم برای غیر خدا نمی‌کند در سوره‌ی کوثر: « فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ» نیز نحر که یک عبادت است، با نماز متصلا ذکر شده است، یعنی قربانی فقط باید برای خدا صورت گیرد، و این عقیده که ذبح می‌تواند شیطان یا جن را دفع کند، عقیده باطل و شرک و همکاری با شیاطین است. از خداوند مسئلت داریم که ما را از اینگونه عقاید محفوظ بدارد.
- امورات مستحب هنگام عید قربان
بعضی از اموراتی که در هنگام عید قربان مستحب می باشد :
1- غسل:
از علی رضی الله عنه روایت است که درباره غسل از او سؤال شد گفت : (یوم الجمعة، و یوم عرفة، و یوم الفطر، و یوم الأضحی) «روز جمعه، روز عرفه، روز عید فطر، روز عید قربان».
2- پوشیدن بهترین لباس :
البته این حکم برای مردان است، و خواهران گرامی و بزرگواری که به عیدگاه می روند، نباید لباس های زیبا بپوشند. چون رسول الله صَلَّی اللَّهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ فرموده است:[ وَلْیَخْرُجْنَ تَفِلات ] أبوداود (565)
(زنان باید با لباس عادی و معمولی به عیدگاه بروند)
3- روز عید قربان خوردن را به تأخیر بیاندازد تا از گوشت قربانی‌اش بخورد :
از ابوبریده روایت است : (أن رسول الله صلی الله علیه وسلم کان لایخرج یوم الفطر حتی یطعم ولایطعم یوم النحر حتی یذبح) «پیامبر صلی الله علیه وسلم روز عید فطر تا چیزی نمی‌خورد (برای نماز) خارج نمی‌شد و روز عید قربان تا ذبح نمی‌کرد چیزی نمی‌خورد (از گوشت قربانی‌اش می‌خورد)». ابن خزیمه (1426)
4- تغییر مسیر رفت و برگشت :
از جابر روایت است : (کان النبی صلی الله علیه وسلم إذا کان یوم عید خالف الطریق) «پیامبر صلی الله علیه وسلم روز عید از راهی غیر از راه رفتن برمی‌گشت». بخاری (986)
5- سرگرمی و تفریح:
روایت است که در روز عید سیاهان با سپر و نیزه بازی می کردند . در آن روز پیامبر – علیه الصلاة و السلام – به حضرت عایشه رضی الله عنها فرمودند :
دوست داری نگاه کنی ؟ حضرت عایشه رضی الله عنها فرمودند : آری . سپس رسول الله – علیه الصلاة و السلام – ایشان را بر پشت خویش نگاه داشتند به گونه ای که حضرت عایشه رضی الله عنه می فرماید : گونه بر گونه اش نهاده بودم . تا اینکه خسته شدم . فرمود تو را بس است ؟ گفتم : آری . آنگاه فرمود : برو .
حافظ در " الفتح " گفته و ابن سراج از طریق ابوالزناد از عروه و او از عایشه رضی الله تعالی عنها روایت کرده است که پیامبر – علیه الصلاة و السلام – آن روز فرمود :
« تا یهودیان مدینه بدانندکه در دین ما نیزگشایش است و بی‌گمان دین پاک و باگذشتی، به من داده شده است «
( لتعلم یهود المدینة ان فی دیننا فسحة , انی بعثت بحنیفیة سمحة )
6- تهنیت وتبریک عید مستحب است:
جبر بن نفیرگفت: یاران پیامبر صلی الله علیه و سلم چون درروزعید بهم می‌رسیدند، به یکدیگر می‌گفتند:«تقبل منا ومنک»[خداوند از ما و از شما بپذیرد]". حافظ گفته است: اسناد این روایت “حسن“ است.
والله اعلم