" احکام معاملات خرید و فروش " (2)
- مزایده یا مناقصه
بر طبق رأی جمهور اهل علم، خرید و فروش بصورت مزایده یا مناقصه صحیح و جایز است . اما باید دقت کرد که مدح کردن حرام است، و از جمله صورتهای مدح عبارتست از :
الف: کسی که قصد خرید کالا را ندارد بر ارزش آن بیافزاید تا با این مکر مشتریان (دیگر) را مجبور به بالا بردن قیمت کند.
ب: کسی که قصد خرید کالا را ندارد آنرا تمجید و تحسین نماید تا بدین ترتیب مشتری را ترغیب به بالا بردن قیمت کند.
ت: صاحب کالا یا وکیل او به دروغ ادعا کند که قیمت معینی بابت کالایش پرداخته تا بدین ترتیب کسی که قیمت گذاری می کند را گول زند.
ث: و از جمله روشهای جدید مدح کالا که شرعا ممنوع است؛ اتکا به وسایل سمعی و دیداری و خواندنی (رادیو و تلویزیون و روزنامه) است که کالا را بگونه ای توصیف و معرفی می کنند که واقعیت ندارد، و یا قیمت را بالا می برند تا مشتری را گول زنند و وی را مجبور به خرید کنند.
قرارات مجمع الفقه الإسلامی ص 167.
- مناقصه
مناقصه هم عکس مزایده است؛ یعنی مثلا افرادی نیاز به اجناسی دارند و آگهی می دهند تا فروشندگان در آن شرکت کرده، و هرکدام که کمترین قیمت را پیشنهاد کنند اجناس مورد نیاز را از او می خرند. بعبارتی مناقصه یعنی خرید به کمترین قیمتی که از طرف فروشندگان پیشنهاد می شود، و این هم شرعا جایز است بشرطیکه ضوابط شرعی مراعات شود.
- نوعی وام گرفتن ناجایز
بانکی شرط گذاشته اگر کسی مبلغ 5 میلیون را در آنجا سپرده گذارد، وام بدون بهره و کارمزد می دهد . چنین شرطی جایز نیست و این وام حرام می باشد .
- سرپیچی کردن فروشنده از تعمیر مالی که تضمین کرده است
اگر از شرکتی جنسی را به صورت قسطی خریده اید و آن شرکت تضمین کرده است که در صورت خرابی جنس شما را تعمیر خواهد کرد اما در هنگام خرابی از تضمین و مسئولیت خود سرپیچی کرد و شما مجبور شدید دستگاه را با هزینه شخصی خود تعمیر نمایید شرعا جایز است که هزینه را از روی قسط کم کنید و مابقی قسط را تحویل بدهید .
اما اگر احیانا بر سر این مسئله دچار اختلاف شدید، بهتر است به محکمه شرعی مراجعه کنید تا این قضیه را مابین شما حل کنند.
والله تعالی اعلم