" احکام معاملات خرید و فروش " (1)
- نوعی از معامله ی قرضی نارایج
در بازار نوعی معامله قرضی رایج شده که مشتری (بیشتر ادارات وسازمانها) جنس را به قرض خریداری می کنند وگاهی بدهی خود را تا مدت زمانی طولانی که قیمت جنس مذکور نیز افزایش می یابد، پرداخت نمی کنند، فروشندگان نیز در مقابل هنگام تسویه حساب، قیمت روز آن اجناس را از آنها دریافت می کنند . این معامله با این توصیفات جایز نیست، زیرا یکی از شروط معامله اینست که قیمت کالای فروخته شده در هنگام خرید مشخص باشد، پس اگر مشتری در وقت خرید، کالا را بقرض بگیرد ولی قیمت نهایی آن برایش مشخص نگردد، در آنصورت آن قرض حرام است .
- طریقه ی مشروع و حلال در معاملات
طریقه مشروع و حلال در معاملات و خرید و فروش آن است که خریدار در لحظه ای که قصد خرید قرضی کالا را دارد، در همان لحظه فروشنده قیمت را به خریدار بگوید و خریدار موافق و راضی باشد، بعد از آن جایز است که بعد از مدت زمانی پول را به فروشنده بدهد، این نوع قرض مشروع است .
- فروش به صورت قسطی
ایرادی ندارد اگر فروشنده قیمت کالای خود را – بدلیل فروش قسطی آن - اندکی بالاتر از قیمت روز به مشتری بفروشد، اما حرام است اگر در لحظه فروش کالا قیمت مجهول باشد و فروشنده در لحظه تحویل گرفتن قرض، قیمت را بروز از مشتری بگیرد، و یا بابت دیرپرداخت قرض از او پول بیشتری مطالبه کنید .
خلاصه اینکه: فروشنده و مشتری در حالی مجلس معامله را ترک می کنند که در نهایت به توافق می رسند که قیمت نهایی کالا چقدر است و چه وقت قرض داده شود .
- قرض گرفتن از بانک برای خریدن خانه
قرض گرفتن از بانک برای خرید خانه دو حالت دارد :
حالت اول: اگر آن خانه متعلق به بانک باشد، یعنی مالک اصلی خانه خود بانک باشد، در آنصورت جایز است که آن خانه را - با قیمت مشخصی - بصورت قرضی یا قسط از بانک بخرید، و هر ماه مبلغی را به بانک بدهید تا آنکه تمام اقساط را می پردازید حتی اگر ارزش قسطی خانه از ارزش نقدی آن بیشتر باشد باز جایز است، و این روش خرید خانه (خرید قسطی) بنا به رأی راجح جایز است، بشرطیکه در صورت تاخیر در وقت بازپرداخت، شما را مجبور به هزینه دیرپرداخت نکنند.
حالت دوم: اگر خانه متعلق به بانک نباشد و مالک خانه طرف سومی باشد، و در این بین بانک تنها به شما پولی را قرض می دهد تا بتوانید آن خانه را از او (یعنی مالک اصلی خانه) بخرید و در عوض شما باید قرض بانک را هر ماه بدهید، و بانک نیز در پایان از شما مقداری سود می گیرد . در اینحالت چون بانک از قرضه ای که به شما می دهد، سود میگیرد، پس شکی نیست که این سود همان ربا است و می دانیم که ربا حرام است .
- پیش خرید سکه و طلا و سایر جواهرات
پیش خرید سکه طلا از بانک و تحویل آن بعد از چهار ماه با قیمت پانصدو چهل هزار تومان و تفاوت قیمت آن با قیمت حال حاضر بازار به مبلغ 250 هزار تومان حرام است، البته نه بخاطر تفاوت در قیمت آن، بلکه بخاطر تأخیر در دریافت سکه طلا است! زیرا شرعا حرام است که طلا را بصورت قرضی و یا نسیه و یا قسطی خرید، بلکه برای خرید طلا باید در همان لحظه خرید و دادن پول به فروشنده، همان لحظه نیز فروشنده طلا را به خریدار تحویل دهد و به اصطلاح شرعی معامله باید دست به دست در همان مجلس عقد بیع صورت پذیرد، در غیر اینصورت مشمول ربای نسیه خواهد شد .
- نوعی خرید سکه و طلا از بانک ها
اسکناس و پول نقد در حکم طلا و نقره هستند، پس در این طرح که مشتریان ابتدا ثبت نام می کنند و در لحظه ثبت نام کل یا درصدی از پول را می پردازند، و بعد از چند ماه سکه ها را تحویل می گیرند، معامله آنها حرام است. اما اگر تنها ثبت نام باشد و در لحظه ثبت نام هیچ مبلغی کم و یا زیادی از ثبت نام شوندگان اخذ نشود، و تا زمان دریافت طلا، مبلغی به بانک داده نشود، پس جایز است که ثبت نام کرد و طلا را در سر وقت از بانک خرید .
بهتر است سکه طلا را بصورت نقد از بازار تهیه کنید .
والله اعلم