صحفه 15 از 75   
 (سوال) دعاهایی که پیامبر در تشهد آخر و قبل از سلام دادن می خواندند چه دعاهایی بود ؟ (جواب) خواندن دعا پس از تشهد و قبل از سلام دادن صحیح و بلکه مستحب است، چنانکه پیامبر صلی الله علیه وسلم قبل از سلام دادن زیاد دعا می خواندند و به نمازگزار سفارش کرده است که هر یک را می‌خواهد برگزیند این دعاها عبارتند از: 1- اللَّهُمَّ إِنِّیْ أَعُوْذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ، وَأَعُوْذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیْحِ الدَّجَالِ، وَأَعُوْذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَالْمَمَاتِ،...
(سوال) مگر ورود مشرکین به مکه و مدینه حرام نیست، پس چرا ابولؤلؤ مجوسی در مدینه بود؟ ماجرای شهادت عمر ابن خطاب رضی الله عنه  (جواب) پیامبر صلی الله علیه وسلم چنین امری را کرده اند ولی باید متوجه باشیم که این حکم مشمول مشرکانی می شد که بصورت آزاد زندگی می کردند و شامل اشخاصی مانند ابولؤلؤ نمی شد، زیرا ابولؤلؤ برده و مملوک یکی از اصحاب (مغیره بن شعبه) بود، و این حکم مشمول بردگان نمی شد، و مسلمانان در آنزمان کنیزان و بردگانی را که در جنگ با مجوسیان اسیر شده بودند را تحت ملکیت داشتند، و برده و کنیز در حکم خدمتکار ارباب خود بود که کارهای خانه را انجام می دادند. «با این وجود حتی عمر رضی الله عنه با حضور اسیران و بردگان بیگانه نیز در...
(سوال) آیا از یک قطره ادرار یا خون برروی بدن یا لباس می توان گذشت کرد؟ (جواب) در مورد نجاست باید گفت که بستگی دارد: - اگر آن نجاست، خون و یا چرک و زرد آب چرکین  خونی باشد، در آنصورت اگر مقدار اندکی مثلا قطره ای بر بدن یا لباس برخورد کند، قابل گذشت و چشم پوشی است و نماز صحیح می باشد. - اما اگر آن نجاست، غیر از خون و چرک و زردآب چرکین باشد، در آنصورت از کم و زیاد آن گذشت نمی شود، مثلا اگر قطره ای ادرار به بدن یا لباس آغشته گردد، نماز صحیح نیست.
(سوال) کدامیک برای مسافر افضل تر است: روزه بگیرد یا نگیرد؟ (جواب) ائمه اربعه و جمهور صحابه و تابعین بر این هستند که روزه گرفتن در سفر جایز و صحیح است، و اگر شخص مسافر روزه گرفت، روزه اش منعقد شده و بریء الذمه می شود. نگاه کنید به: "الموسوعة الفقهیة" ج28 ص73. اما افضلیت روزه بودن یا نبودن آن در مسافرت بصورت زیر قابل توضیح است: حالت اول: اگر روزه بودن یا نبودن برای...
(سوال) مگر قرآن نمی فرماید زن خوب برای مرد خوب، پس چرا زنان لوط و نوح بد بودند؟ (جواب) ظاهرا مراد از آن آیه را نادرست برداشت کرده اید، زیرا آن آیه که فرموده: «الْخَبِیثَاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَالْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثَاتِ وَالطَّیِّبَاتُ لِلطَّیِّبِینَ وَالطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّبَاتِ أُوْلَئِکَ مُبَرَّؤُونَ مِمَّا یَقُولُونَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ کَرِیمٌ» (نور 26). یعنی: زنان ناپاک از آن مردان ناپاکند، و مردان ناپاک نیز به زنان ناپاک تعلّق دارند؛ و زنان پاک از آن مردان پاک، و مردان پاک از آن زنان پاکند! اینان از نسبتهای ناروایی که (ناپاکان) به آنان می‏دهند مبرّا هستند؛ و برای آنان آمرزش (ال...
(سوال) اذکار بلافاصله بعد از نماز خوانده شود یا بعد از نماز سنت ؟ (جواب) حدیثی که مورد اشاره سوال کننده است، در صحیح مسلم و سنن ترمذی وارد شده که از عایشه رضی الله عنه روایت کرده اند: «کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِذَا سَلَّمَ لَا یَقْعُدُ إِلَّا مِقْدَارَ مَا یَقُولُ اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ» ترمذی (275) و مسلم (932). یعنی: «رسول خدا صلی الله علیه وسلم هرگاه از نماز سلام می داد جز به اندازه گفتن (اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ ذَا الْجَلَالِ...
(سوال) آیا عقد نکاح در مسجد سنت است؟ (جواب) اینکه می گویند عقد نکاح بخاطر برکت آن در مسجد مستحب است، این سخن نمی تواند صحیح باشد، چراکه اگر چنین می بود قطعا پیامبر صلی الله علیه وسلم نکاح زنان خود را در مسجد می بست و اصحابش را ترغیب می کرد تا در مسجد نکاح کنند. اما بطور کلی عقد ازدواج در مسجد اگر گهگاهی صورت پذیرد و نیازی باشد مثلا کسی در آنجا اعلان نکاح کند چون با این کار از منکرات بدور می شود، و اگر در مکان دیگری قرار می داد در دام منکرات می افتاد، ایرادی ندارد که در مسجد عقد نکاح کند، بشرطیکه اعتقاد نداشته باشد که در مسجد فضیلت خاصی دارد. اما اگر هر عقد نکاحی را در مسجد برگزار کنند و یا معتقد باشند که عقد نکاح در مسجد فضیل...
(سوال) آیا صحیح است که هر حافظ قرآن ده نفر جهنمی را به بهشت می برد؟ (جواب) بیهقی در "شعب الایمان" از جابر بن عبدالله رضی الله عنه روایت کرده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «لحامل القرآن إذا عمل به فأحل حلاله و حرم حرامه یشفع فی عشرة من أهل بیته یوم القیامة کلهم قد وجبت له النار». یعنی: «حافظ قرآن اگر به آن عمل کند و به حلالش عمل کرده و از حرامش دوری نماید، در روز قیامت برای ده نفر از اهل بیتش که مستحق آتش جهنم شده اند، شفاعت می کند (تا از جهنم خلاص شوند)». ولی این حدیث صحیح نیست، چنانکه علامه البانی رحمه الله در...
(سوال) حکم نماز زنی هرگاه روبرویش مردی نشسته یا خوابیده باشد (جواب) نماز زنی که مردی روبرویش خوابیده یا نشسته باشد و همچنین نماز مردی که زنی روبرویش خوابیده یا نشسته باشد، صحیح است، به دلیل روایت عایشه رضی الله عنه که گفت: «کان رسول الله صلی الله علیه وسلم یصلی صلاته من اللیل وأنا معترضة بینه وبین القبلة اعتراض الجنازة فإذا أراد أن یوتر أیقظنی». یعنی: « رسول ‏الله صلی الله علیه وسلم نماز می خواند در حالی که من در رختخواب، بین او و قبله، مانند جنازه ای، دراز کشیده بودم، هرگاه می خواست وتر بخواند مرا بیدار می کرد». متفق علیه وبالله التوفیق وصلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم....
(سوال) مراد از اینکه پیامبر برای عالمیان رحمت است، تا چه حد و مفهومی گسترش دارد؟ (جواب) الله متعال درباره پیامبرش صلی الله علیه وسلم می فرماید: « وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِینَ» (انبیاء 107). یعنی: ما تو را جز برای رحمت جهانیان نفرستادیم. قابل توجه است که آیه نفرموده: « رَحْمَةً لِّلْمخلوقین» و مخلوقین از عالمین عامتر و شمولیت بیشتری دارد. لذا مفسرین آنرا به آن گستردگی که سوال کننده بسط داده برنشمرده اند، بعضی از اهل علم فرمودند : مراد از رحمت بودن پیامبر صلی ال...
(سوال) چرا سمت راست از سمت چپ اشراف بیشتری دارد؟ (جواب) امام نووی رحمه الله در "شرح صحیح مسلم" می گوید: «این یک قاعده مستمر در شرع است که : هر آنچه از باب تکریم و شرافت باشد مانند : پوشیدن لباس و شلوار و خُف (جوراب چرمی) و داخل شدن به مسجد، و سواک (یا مسواک زدن) و سرمه زدن، و چیدن ناخن، و کوتاه کردن سبیل، و شانه زدن موها، و زدودن موی زیر بغل، و تراشیدن موی سر، و سلام نماز، و شستن اعضای وضو و غسل، و خروج از توالت، و خوردن و نوشیدن، و مصافحه و دست دادن، و لمس حجر الاسود و همانند آنها، تیامن (پیش انداختن راست) در آنها مستحب است. و هرآنچه که ضد آن باشد مانند : ورود به توالت، بیرون رفتن از مسجد، آب بینی گرفتن (استنشاق)، و استنجاء، و بیرون آوردن لباس و شلوار و جوارب و همانند آنها، پیش انداختن چپ مستحب است، و تمامی این موارد برای تکریم راست و شرف...
(سوال) چه کسی بر جنازه پیامبر صلی الله علیه و سلم نماز خواند؟ (جواب) شیخ صفی الرحمن مبارکفوری در کتاب "رحیق المختوم" چنین آورده : «مردم گروه گروه، به نوبت، ده نفر، ده نفر، به حجره عایشه که قبر و جنازه آن حضرت در آن بود وارد می‌شدند و بر پیکر رسول‌خدا صلی الله علیه وسلم به صورت فُرادی نماز می‌گزاردند، و هیچکس پیش نماز نمی‌شد. نخست خویشاوندان آنحضرت برایشان نماز گزاردند، سپس مهاجرین و بعد انصار، آنگاه کودکان و زنان؛ یا ابتدا زنان و سپس کودکان». نگاه کنید به :  الموطأ، امام مالک، کتاب الجنائز، «باب ماجاء فی دفن المیت» ج 1، ص 231؛ طبقات ابن سعد، ج 2، ص 288-292. ...
(سوال) حکم نشستن در مسجد برای تعزیه و مجلس ترحیم چیست؟ (جواب) نشستن برای تعزیه و برگزاری مجلس ترحیم چه در مسجد باشد یا خانه یا مکان دیگری، بدعتی نو پیدا در دین است؛ به دلیل حدیث جریر بن عبدالله بجلی رضی الله عنه که می گوید : « کُنَّا نَعُدُّ الِاجْتِمَاعَ إِلَی أَهْلِ الْمَیِّتِ وَصَنِیعَةَ الطَّعَامِ بَعْدَ دَفْنِهِ مِنْ النِّیَاحَةِ» مسند أحمد (6866). یعنی : «ما اجتماع کردن برای خانواده میت و درست کردن غذا برای عزاداران را بعد از دفن میت جزو نوحه بحساب می آوردیم». در این حدیث به دو مورد مهم اشاره دارد که مسلمانان ب...
(سوال) بعضی از مردم قبل از مرگ قبر خویش را حفر می کنند، آیا این مشروع است؟ (جواب) در قبرستان عمومی که زمین آن ملک کسی نیست، برای احدی جایز نیست که قبرش را در آنجا حفر کند، زیرا این کار موجب محروم ساختن دیگران می شد، ولی اگر قبرستان ملک او باشد، ایرادی ندارد قبل از مرگ قبرش را حفر کند. و اولویت بر دفن است نه بر حفر . همچنین امکان دارد او در لحظه مرگ در کشور دیگری غیر از کشوری باشد که در آنجا برای خود قبر خریده است . "مواهب الجلیل" 2/246
احکام جنایز

2016/Apr/Fri


1308
حکم نبش قبر

الاعتصام

(سوال) آیا نبش قبر جایز است؟ (جواب) «می گوئیم : اصل بر عدم جواز است؛ به دلیل حدیث عایشه رضی الله عنها که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : « إِنَّ کَسْرَ عَظْمِ الْمُؤْمِنِ مَیْتًا مِثْلُ کَسْرِهِ حَیًّا » أبو داود ( 3207 ). یعنی : «شکستن استخوان مومن بعد از مردن، مانند شکستن استخوان او در حال حیات است». این حدیث دلالت دارد که میت حرمت دارد، یعنی یک مسلمان هم در زمان حیاتش و هم بعد از مرگش حرمت دارد، و اگر اینگونه است پس (نبش قبر) جایز نیست مگر در صورت مصلحتی ظاهر و روشن، و اینهم مربوط به حاکم شرع می شود که تشخیص می...