خانه های موفق در اسلام
خانه هایی هستند که : بر تقوا و طاعت خداوند متعال بنا گشته و بر ارکان و پایه های صحیحی از انتخاب نیکو، تربیت فرزندان پایه ریزی شده است و در آن هرکس می داند چه بر عهده دارد و آن را به جا می آورد و چه حقوقی را دارد و آن ها را می گیرد یا از آن ها درمی گذرد.
و نمونه ای از این خانه ها :
خانه رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم است که ام المومنین خدیجه رضی الله عنها زیباترین و بهترین نمونه این خانه است هم از لحاظ وفاداری و کمک و یاری رساندن و هم از لحاظ محبت و داشتن فرزند و خانه داری.
حضرت خدیجه رضی الله عنها بهترین نمونه ی یک زن مسلمان و درستکار بود که بهتر از هر زن دیگری به شوهرش خدمت نموده. که در هنگام دلتنگی با همه محبتش قلب رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم را تسکین میدادند و میفرمودند :
خداوند هرگز تو را ضایع و نابود نخواهد کرد، زیرا شما پای بند صله رحم هستی، مستمندان را کمک می کنی، از مهمانان پذیرایی می نمایی و...
برخورد با بیکاری به علت تنبلی ...
امام ابن القیم جوزی رحمه الله می گوید :
حضرت عمر رضی الله عنه به عده‌ای برخورد نمود که کار نمی‌کردند، فرمود : شما چه کسانی هستید؟
گفتند : توکل کنندگان به الله
فرمودند : اینطور نیست متوکل کسی است که دانه‌ای در زمین می‌کارد و برای گرفتن نتیجه به الله توکل می‌کند.
(یعنی برای تامین زندگی کار می‌کند اما برای آنکه کارش پرثمر و با نتیجه باشد به خدای تعالی توکل می‌کند، کاشتن دانه در کلام آنحضرت یک مثال است).
و رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم درباره وجوب کمک جامعه تا زمانی که فرد کار پیدا می‌کند می فرمایند :
کسی که مرکب اضافی دارد به کسی ببخشد که مرکبی ندارد و آنکه توشة اضافه دارد به کسی دهد که توشه‌ای ندارد ... مسلم
اسلام و انواع بیکاری ...
با وضع اصول و قوانین مشخص در جهت رعایت حقوق فرد و جامعه و گسترش و تثبیت عدالت اجتماعی، اسلام با انواع بیکاری به مبارزه برخاسته است.
چه بیکاری ناشی از تنبلی و سستی فرد باشد و چه بیکاری ناشی از شرایط اقتصادی جامعه باشد. و در ارتباط با بیکاری ناشی از شرایط اقتصادی جامعه برای کسانی که مایل به کار هستند اما موردی برای کار نیست، به دو اقدام امر می‌کند :
1- برای دولت واجب است که کاری مناسب برای این افراد فراهم نماید.
2- جامعه موظف است تا در پیدا کردن کار این افراد را کمک کند.
و برای نوع دیگر بیکاری راه و روشی است که رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم به مرد انصاری نشان داده است که از ایشان طلب کمک کرد.
و به خواسته رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم با فروش وسایل خوبی که در خانه داشت غذا برای زن و فرزندش خرید.
در این...
برای یک خانه خوب رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم به چند سفارش و قوانین زیبای دیگری اشاره کرده است از جمله :
- خوش رفتاری
- لبخند و سر زندگی
- آرامش و متانت الله می فرمایند :
((و عباد الرحمن الذین یمشون علی الأرض هونًا))
و بندگان خدای رحمان کسانیاند که روی زمین به نرمی گام برمیدارند ... فرقان : 63
- و همچنین رابطه زوجین بر مدار آرامش، که الله در قرآن این رابطه را مایه دوستی و رحمت میخواند.
با این صفات برتر است که خانه مسلمان از خانه های دیگر باز شناخته می شود و از آرامش بیشتری برخودار است.
از دیگر قوانین برای خانه ای بهتر
- احساس مسئولیت والدین در مورد مراقبت از فرزندان، تربیت نیکوی آنان و آموختن مسائل دینی به ایشان.
- پایبندی فرزندان به نیکی با والدین و اطاعت از آنان در آنچه مورد رضای پروردگار باشد.
- شناخت برتری و امتیازات شایسته هر کس و احترام نهادن به بزرگترها.
- نیکی کردن به خانواده فرزند و همسر با معاشرت و برخورد نیکو.
رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم می فرمایند :
إذا أنفق المسلم نفقة علی أهله وهو یحتسبها؛ کانت له صدقة
اگر مسلمان، به نیت ثواب به خانواده اش، انفاق نماید، برایش صدقه، محسوب می شود ... متفق علیه
خانه مسلمان بر اساس دسته ای قوانین استوار می باشد
که باعث استحکام آن شده و مسیر زندگانی افراد آن را تنظیم می نماید.
و آن قوانین برگرفته از قرآن کریم و سنت نبوی و سیره رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم است.
نمونه ای از این قوانین عبارت است از :
- داشتن ایمان واقعی به الله سبحان و اخلاص مورد لزوم این ایمان، خشیت همیشگی و تقوای الله و اجرای اوامر و پرهیز از نواهی او و ذکر و یاد بسیار پروردگار.
- ایمان به رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم و پایبندی بر سنتش، عمل نمودن به آنچه بدان امر فرموده و دور گشتن از هرآنچه از آن نهی کرده باشد.
- به جا آوردن نمازهای پنجگانه و پایندی و مداومت بر ادای ان ها در وقت معین خود.
- ادای حق خداوند در مال و دارائی های خویش بوسیله...
در مورد تحمیل کردن افکار به دیگران ...
باید به میزان توانایی درک و فهم شنوندگان سخن گفته شود
و محتوای سخن و ظاهر آن فرهنگ، عقل، فهم و سن مستمعین تناسب داشته باشد.
اسلام احترام به افکار را یکی از موردهای مهم و زیبای اخلاق می داند.
و اگر در رفتار رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم کمی تامل کنیم می بینیم با هر شخصی مطابق طبع او تأمل و برخورد نموده است. و این نشانه اخلاق زیبا و احترامش بود.
رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم می فرمایند :
اگر با گروهی از مردم سخنی را بگویی که توانایی فهم آن را ندارند، سبب گمراهی بعضی از آنها خواهد شد ... صحیح مسلم
هر چه کنى به خود کنى گر همه نیک و بدکنى ...
این نظام و قاعده دنیا است که هر عملی عکس العملی در پی دارد.
شاید این دنیا ظرفیت و گنجایش نمایش آثار و عکس العمل اعمال را نداشته باشد
اما به اعتقاد ما مسلمانها، دنیای دیگری نیز وجود دارد که می توان بازتاب تمامی اعمال از کوچکترین تا بزرگترین آن را انتظار داشت.
خداوند متعال در قران مى فرماید:
" إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها "
{ اگر نیکی کنید به خود نیکی کرده‌اید...
از آنجایی که اسلام دینی منظم است
و به نظم و ترتیب بودن اهمیت می دهد. مساحت خانه را یکی دیگر از ویژیگی های مهم خانه می داند.
مساحت : هر چقدر هم که مساحت خانه کم باشد فرد می تواند از این محدوده به بهترین وجه برای مهیا نمودن آسایش و راحتی اعضای خانواده اش بهره بگیرد. کما آنکه در یک خانه با فضای زیاد ولی نظم اندک راحتی و آرامش دست نیافتنی بوده و درعوض در خانه ای با مساحت اندک و سازماندهی خوب و استفاده بهینه از اتاقها و فضای خانه، راحتی آن به مراتب بیشتر خواهد بود.
تردیدی نیست که همه در آرزوی زندگی در خانه ای جادار و مرفه می باشد، مسکن وسیع و جادار می تواند به شادکامی خانواده و راحتی روحی آنها و سلامتی اعضایش کمک کند.
رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم در دعاهایش چنین می فرمودند :
اللهم وسِّع لی فی داری
پروردگارا! خانه ام را وسعت ببخش ... رواه احمد...
همسایه خوب یکی دیگر از ویژیگی های مهم است
که قیمت یک خانه بواسطه برگزیده و پاک بودن همسایگان گرانتر می شود. گفته می شود :
مردی در همسایگی امام ابوحنیفه رحمه الله سکونت داشت و قصد داشت خانه اش را بفروشد. شخصی نزد وی آمده و گفت : خانه ات را به قیمتی و همسایگی ابوحنیفه را به قیمتی دیگر از تو خریداری می کنم.
به همین خاطر حق و حقوق همسایگی در اسلام ارزش خاصی دارد.
چون در به وجود آمدن یک خانه خوب و رفتارمان موثر است. الله متعال در مورد حقوق همسایه ما را سفارش می کند و می فرماید :
وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَاناً وَبِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَالْجَارِ ذِی الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ
و نیکی کنید به پدر و مادر، خویشان، یتیمان، درماندگان و بیچارگان، همسایگانِ خویشاوند، همسایگانِ بیگانه .
از ویژیگی های خانه مسلمان انتخاب خانه است.
انتخاب خانه ای با ویژگی های مخصوص توام با انواع مشکلات اجتماعی در اکثر جوامع اسلامی می باشد، از جمله ی آن موانع، مانع اقتصادی (مانند درآمد پایین خانواده) و برخی عوامل اجتماعی، روحی، سلیقه ای (فردی و عمومی) می باشند.
به همین سبب خانه فرد مسلمان بهتر است تا جایی که امکان دارد، دارای ویژگی های لازم باشد تا بتواند خانه ای و مأمنی قابل قبول و راحت بخش برای کسانی که در آن زندگی می کنند باشد؛ دور از هرنوع اسراف و زیاده روی و در حد وسع و امکان و توانایی ها و با رضایت به روزی پروردگار متعال.
و یکی از ویژیگی های مناسب :
محیط اجتماعی مناسب : نخستین موردی است که خانواده باید در انتخاب خانه بدان توجه نماید. محیط تاثیر مهم و نقش خطیری در چگونگی رفتار و منش اهالی آن دارد.
و هم اینکه همسایگی حق و حقوقی دارند که باید رعایت شود.
رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم می فرماید :
صرفه جویی یکی دیگر از نکات مهم خانه داری است که در زیبا و خوب نگه داشتن خانه موثر است.
بنیاد اقتصاد خانه ی مسلمان بر پایه ی دسته ای از ارزش ها و اصولی استوار است که آن را از دیگر جوامع متمایز می سازد؛ ارزش هایی همچون :
- ایمان به اینکه هرچه دارائی است ازآن الله است و افراد خانواده در آن جانشین دیگران هستند.
الله در قرآن می فرمایند :
آمنوا بالله ورسوله وأنفقوا مما جعلکم مستخلفین فیه
به خدا و پیامبر او ایمان آورید و از آنچه شما را در (استفاده از) آن جانشین (دیگران) کرده انفاق کنید .
حدید : 7
"خانه من زیباست" ...
خانواده مسلمان می تواند با قناعت و شکر کردن خانه اش را زیبا کند چون می داند :
که خوشبختی حقیقی در آن است که خانه خودش را (کوچک باشد یا بزرگ) به زیبایی مبدل سازد که از ایمان و باور آباد گشته، با قناعت پر از مسرت و دلخوشی شده، آسایش و آرامش بر آن گسترده و تک تک اعضای آن بر ادب و منشی بالا و صحیح پرورش می یابند.
این خانواده در هرحال می داند که آنچه وی دارد نعمتی از نعمت های خداوند بر اوست که سزاوار شکر و سپاسگزاری می باشد، چرا که شکر نعمت آن را می افزاید، پاکیزه گردانیده و چندین برا...
قلبی پر از سکون و آرامش ...
قلبی باز و مطمئن و نسل پاک و مطهر، و اولاد صالح، و مال حلال، و رزق فراوان. آیا همه اینها را میخواهی؟
الله راه آن را در قرآن بیان کرده : آن هم استغفار است.
گفتن زیاد ذکر استغفر الله داروی شفا بخش و علاج مفید گناهان و به دست آوردن نعمت است.
الله در قرآن می فرماید :
فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کَانَ غَفَّاراً. یُرْسِلِ السَّمَاء عَلَیْکُم مِّدْرَاراً. وَیُمْدِدْکُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِینَ وَیَجْعَل لَّکُمْ جَنَّاتٍ وَیَجْعَل لَّکُمْ أَنْهَاراً
از پروردگارتان آمرزش بخواهید. بدرستی که او بسیار آمرزنده است، خزانه آسمان را بر شما جاری می گرداند، با اعطای اموال و پسران شما را کمک می نماید، برای شما باغات در نظر می گیرد، و برای شما جویها در نظر می گیرد ...
روش مطالعه دائمی برای فرزندان ...
مخصوصا در تابستان و اوقات بیکاری
فرزندان به مطالعه روی نخواهند آورد و به کتابخوانی علاقه‌مند نخواهند شد مگر با اتخاذ شیوه‌هایی که در درون آنان شور مطالعه و شوق کتابخوانی ایجاد کند. برای مثال :
- طرح‌ریزی مسابقاتی میان فرزندان
- فراهم آوردن فضای پاک، آرام و مناسب دارای روشنایی کافی، مناظر چشم‌نواز و دلربا، آرامش کامل، مطبوع در زمستان و هوای ملایم و خنک در فصل تابستان. مجموعه این شرایط زمینه مناسب را برای روی آوردن به مطالعه مهیا کرده و باعث تشویق و علاقه‌مندی فرزندان به کتابخوانی می‌گردد.
- و همچنین ارزش قائل شدن برای فرزند و تشویق وی با اعطای جایزه یا هدیه و یا از طریق خطابهای زیبا و دوستانه.
و این روش با سیره رسول الله صلی الله علیه و اله وسلم همخوانی و مطابقت د...