الاعتصام
سلسله دروس عقیده (14)
" شروط لا اله الا الله "
این شروط هشت عدد می باشند :
الاول : العلم بمعناها نفی و اثباتا
1- داشتن علم و دانش در فهم اين جمله كه خودش كاملاً مقابل جهل است. به عبارتی علم داشتن به معنای این کلمه که در حقیقت از دو رکن اصلی و اساسی تشکیل شده است که یکی نفی و دیگری اثبات است .
الف) لا اله : که منظور نفی و رد کل معبوداتی که مردم آنها را عبادت می کنند به جز الله است
ب) الا الله : که این قسمت اثبات یک معبود شایسته و مشخص و آن هم الله است .
2-الثانی : الیقین , و هو : کمال العلم بها المنافی للشک و الریب
اگر انسان در توحید الوهیت و ربوبیت و اسماء و صفات یقین حاصل کند دیگر کوچکترین شک را نخواهد داشت . کسانی که لا اله الا الله را به صورت دروغین و نفاق تلفظ می کنند و برای گمراه کردن مردم این کلمه را بر زبان می آورند اصلا از آنان قبول نمی شود و وارد بهشت نمی گردند بلکه همراه با منافقین در درک الاسفل جهنم هستند .
3-االثالث : الاخلاص المنافی للکذب
وَ ما أُمِرُوا إِلاَّ لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ
سوره بینه آیه ی 5
پیامبر اکرم علیه الصلاة و السلام می فرمایند : " خداوند عظیم نمی پذیرد هیچ عملی را مگر اینکه خالص و کامل برای او باشد "
4-الرابع : الصدق المنافی للکذب
صدق و اخلاص سبب از بین رفتن نفاق اکبر از شخص می شود و این شرط (صدق) مذهب مرجئه کرامیه را باطل می کند که می گویند تنها اقرار کلمه توحید کافی است حتی اگر اعتقاد قلبی و تصدیق هم نداشته باشی .
5-الخامس : المحبة لهذه الکلمة , و لما دلت علیه , و السرور بذلک
ایمان و توحید صحیح نمی باشد مگر اینکه الله و رسولش از همه چیز و همه کس محبوب تر باشد و باید محبت الله به خاطر ذاتش باشد و سایر موجودات حتی رسول اکرم علیه الصلاة و السلام را نیز باید به خاطر الله و رضایت الله دوست داشته باشیم . فرد مسلمان نباید چیزهایی را که خداوند دوست ندارد دوست داشته باشد حتی اگر آن چیز برای او نفع دنیایی داشته باشد ( مشروب فروشی , معاملات حرام و ...) و باید چیزهایی را که الله دوست دارد را دوست بدارد حتی اگر آن چیز به او ضرر مالی و جانی برساند (جهاد فی سبیل الله , تبلیغ و ...) و دوستی و حب برای هر چیزی باید برای الله و به خاطر رضایت الله صورت پذیرد .
(تَاللَّهِ إِنْ كُنَّا لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ) (إِذْ نُسَوِّيكُمْ بِرَبِّ الْعالَمِينَ)
( به راستی که ما در گمراهی آشکاری بودیم آنگاه که شما را با پروردگار جهانیان برابر می کردیم )
سوره شعرا آیه ی 97 و 98
امام ابن قیم درباره تفسیر این آیات می فرماید : این مساوی قرار دادن در خالق بودن و رزاق بودن صفات خدا نبوده است بلکه در محبت و حب آنها را با الله مساوی کرده اند .
رسول الله علیه الصلاة و السلام در مورد چگونگی و کیفیت حب خودش به خاطر الله می فرماید :
" لا یومن عبد حتی اکون احب الیه من اهله و ماله و الناس اجمعین "
" هیچ یک از شما ایمان ندارد تا زمانیکه من را از خانواده اش , مالش و تمام مردم بیشتر دوست داشته باشد "
محبت یکی از اصلی ترین و اساسی ترین شروط کلمه توحید و اسلام است و در همین راستا نیز الله تعالی به مردم دستور داده تا رسول را دوست داشته باشند و از او پیروی کنند . چون هر چیزی که رسول می گوید الله تعالی پشتوانه آن است پس اطاعت امورش و اجابت در انجام سنت ها و دستورهایش از واجبات هر مسلمان است .
و خداوند در سوره نجم در وصف حضرت محمد علیه الصلاة و السلام می فرماید :
" و ما ینطق عن الهوی " ان هو الا وحی یوحی "
" و هرگز از روى هواى نفس سخن نمى گويد " آنچه مى گويد چيزى جز وحى كه بر او نازل شده است نيست "
سوره نجم آیه ی 3 و 4
متابعت از نبی اکرم از اصدق ترین علامات محبت به الله است و هر چه این متابعت کامل تر باشد صدق محبت نسبت به الله قوی تر می شود .
هملنطور که خداوند در سوره ی آل عمران آیه 31 می فرماید :
" قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ "
" (ای محمد) بگو اگر خدا را دوست داريد از من (محمد) پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشايد و خداوند آمرزنده مهربان است "
ابن کثیر می فرماید : این آیه حکم می کند بر همه کسانیکه ادعای محبت الله را دارند ولی بر شروط محمدی حرکت نمی کنند پس آنها در ادعایشان دروغ می گویند تا زمانیکه در جمیع اقوال و افعال شان از شریعت و شروط محمدی تبعیت کنند .
و اما شروط محمدی چیست ؟ این موضوع را در بخش بعدی مطالعه بفرمایید
والله تعالی اعلم