(سوال) آیا جایز است قبرهایی را که بیشتر از یک وجب از زمین مرتفع ترند، تخریب کنیم؟

(جواب) اولا باید گفت که اندازه قبر نباید با خاک همسان باشد، بلکه می بایست به اندازه یک وجب از زمین مرتفعتر باشد:

حدیث سفیان تمار در این باره چنین است: «رأیت قبر النبی صلی الله علیه وسلم و قبر أبی بکر و عمر مسنماً»

(قبر رسول الله صلی الله علیه وسلم  و قبر ابوبکر و عمر را دیدم که بصورت مسنم (کوهان شتر) بودند).( بخاری.‌بیهقی ، و ابی نعیم در «المستخرج».)

قاسم می گوید: نزد عایشه رفتم و عرض کردم، ای مادر! قبر رسول الله و دو همراهانش را به من نشان بده. ام المومنین رضی الله عنها سه قبر را به من نشان داد ، آنها نه مرتفع بودند و نه با سنگ و ملاط ساخته شده بودند، و بر آنها سنگریزهای قرمز وجود داشت، که هم رنگ زمین بودند.( ابو داود و حاکم، بیهقی و ابن حزم.) و آنچه که از قاسم روایت شده است، معارض با حدیث سفیان تمار نیست.

در حدیثی از جابر رضی الله عنه در این باره آمده است که برای رسول الله صلی الله علیه وسلم لحد ساخته شد و روی آن خشت خام چیده شد و مرقد مطهر باندازه یک وجب از زمین برجسته گردید. (ابن حبان و بیهقی و سند آن نیز صحیح است.)

پس قبر، حدوداً به اندازه یک وجب از زمین برجسته شود و قبر هم سطح زمین نباشد تا مشخص گردد.

و نیز حدیث زیر بدلیل همسطح بودن قبور با زمین نیست:

«ابوهیاج اسدی روایت می کند:قال لی علی بن ابی طالب: ألا أبعثک علی ما بعثنی علیه رسول الله صلی الله علیه وسلم ان لا تدع تمثالاً (و فی روایه صوره) فی بیت الا طمسته و لا قبراً مشرفاً الا سویته»

ترجمه: علی  رضی الله عنه خطاب به من گفت: آیا تو را مامور به انجام کاری نسازم که رسول الله صلی الله علیه وسلم برای انجام آن مرا امر کرده بود؟ هر تصویری که در خانه ای دیدی آنرا از بین ببر و هر قبری را که مرتفع بود با زمین هموار کن. {مسلم (3/61) ابوداود(2/70) نسائی (51/28) ترمذی(2/153-154) حاکم(1/369) بیهقی (4/3) طیالسی (155) احمد (شماره 741-1064) و سبرانی در «معجم الصغیر» (ص29).}

شوکانی در شرح این حدیث می گوید: ظاهراً از این حدیث چنین بر می آید که نباید قبرها زیاد برجسته شوند و نباید فرقی در میان قبرهای بزرگان قوم با دیگران باشد و این نهی بیانگر حرمت این کار است.

و اهل سنت برای صدور حکمی، آیات و احادیث صحیح وارده در خصوص مسئله ای را با هم جمع می کند سپس حکم را صادر می نماید و با جمع احادیث مربوط به قبر متوجه می شویم که ساخت بنا و مقبره و هرنوع ساخت و سازی حتی اگر کم باشد حرام است و بلکه قبر باید به اندازه یک وجب از سطح زمین مرتفع شود بدون اینکه آن مقدار همراه با سخت و ساز باشد بلکه باید از خاک خود قبر مرتفع گردد.

و آنچه ما امروز از گنبدها و زیارتگاه ها مشاهده می کنیم از همین قبیل هستند. بویژه که بسیاری از نادانان به آنها معتقد هستند و برای رفع بیماری ها و نیازهای خود بسوی آنها رخت سفر می بندند. پس ای مسلمانان! داعیان اسلام! و حکام مسلمان! منتظر چه مصیبتی از این بزرگتر هستید که مردم بجای خدا به عبادت و ندای بندگان روی آورده اند؟ انا لله و انا الیه راجعون.

اما مسلمانان جامعه اسلامی حق ندارند که خودسرانه به شکستن قبور اموات دست زنند چرا که این جواز را بایستی حاکم اسلامی بدهد زیرا شر و فتنه ای که از شکستن و ویران ساختن بارگاه یا ساخت و سازهای روی قبور ایجاد می شود از منفعت ویران ساختن آنها زیادتر است و مسلمانان نبایستی احساساتی عمل نمایند.

بهترین روش دعوت مسلمانان و احیاکردن سنت نبوی در بینشان است تا خود آنها از این به بعد قبر عزیزانشان را محل ساخت و ساز قرار ندهند.

بنابراین احساساتی عمل کردن سرانجام و نتیجه ای جز شر بیشتر درپی نخواهد داشت و وظیفه شما در این مرحله فقط انکار قلب و زبان است که مردم را از منکر بودن این اعمال آگاه سازید.

والله اعلم