(سوال) آیا یک دختر عاقل و بالغ با یک پسر عاقل ایجاب و قبول کنند بدون شاهد و خطبه عقد، نکاح و محرمیت صورت می گیرد یا خیر؟

(جواب) بدون رضایت و حضور ولی و سرپرست دختر یا زن نکاح منعقد نمی شود، و دختر و پسر با رضایت خودشان و بر زبان آوردن صیغه ایجاب و قبول زن و شوهر نمی شوند، و بلکه همچنان نامحرم هستند .

برای آنکه عقد شرعی باشد لازمست تا بصورت زیر عمل شود:

1- رضایت و حضور ولی زن یا وکیل ولی در هنگام خواندن صیغه ی عقد

2- حضور داماد یا وکیل او در هنگام خواندن صیغه ی عقد

3- وجود دو شاهد مسلمان در هنگام خواندن صیغه ی عقد

4- رضایت دختری که نکاح می‌شود

5- خواندن صیغه عقد و رد و بدل کردن ایجاب و قبول از طرف ولی زن و داماد (یا وکیلانشان)

6-  تعیین نکردن زمان یا وقت در هنگام صیغه عقد (اصلا از زمان سخن به میان نیاید)

اگر یکی از موارد فوق صورت نگیرد، هیچ محرمیت و پیوندی بین دختر و پسر منعقد نمی شود و هر نکاحی بدون شروط و ارکان فوق باطل است. مثلا اگر ولی دختر در هنگام عقد حضور نداشته باشد و بجای خود وکیلی نفرستاده باشد، نکاح باطل خواهد بود، ولی پسر نیازی به ولی ندارد بلکه خود او یا وکیلش در هنگام عقد حضور داشته باشند کافیست.

و پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: « لَا نِکَاحَ إِلَّا بِوَلِیٍّ ». ابوداود(2085)

بدون رضایت و وحضور ولی نکاح منعقد نمی‌شود.

و از عایشه روایت می‌کنند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: « أَیُّمَا امْرَأَةٍ نَکَحَتْ بِغَیْرِ إِذْنِ وَلِیِّهَا فَنِکَاحُهَا بَاطِلٌ، فَنِکَاحُهَا بَاطِلٌ، فَنِکَاحُهَا بَاطِلٌ، فَإِنْ دَخَلَ بِهَا فَلَهَا الْمَهْرُ بِمَا اسْتَحَلَّ مِنْ فَرْجِهَا، فَإِنْ اشْتَجَرُوا فَالسُّلْطَانُ وَلِیُّ مَنْ لَا وَلِیَّ لَهُ». ابوداوود (2083)

[هر زنی که بدون اذن ولیّ نکاح شود؛ نکاحش باطل است؛ باطل است؛ باطل است؛ چنانچه شوهر به آن زن دخول نمود، مهر برایش ثابت می‌شود، اگر اختلاف نمودند سلطان و حاکم، ولیّ کسی است که ولیّ ندارد.] 

بنابراین تا زمانیکه بین یک زن و مرد عقد شرعی – با شرایط فوق – صورت نپذیرد، آنها با هم نامحرم هستند و نمی توانند با هم سفر کنند و یا ارتباطی داشته باشند، زیرا سفر کردن زن بدون محرم جایز نیست، چنانکه پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:

«لاَیَخْلُونَّ رَجُلٌ بِإمْرأةٍ إلاّ مَعَ ذی مَحْرَمٍ، وَ لاَ تُسَافِر إمرَأةٌ إلاّ مَعَ ذِی مَحْرمٍ»

یعنی: «نباید مرد بیگانه با زن بیگانه در یک جایی با هم تنها جمع شوند مگر آن که یکی از محارم زن در آنجا باشد و زن حق ندارد بدون محرم به مسافرت برود». بخاری (1862) و مسلم (1341).

والله اعلم