(سوال) آیا فضیلت خاصی برای عبادات در ماه رجب وجود دارد؟ مانند حج عمره , روزه و...؟ بدعت های این ماه چیست ؟

(جواب) باید دانست که هیچ فضیلت خاصی برای عبادت کردن در ماه رجب از کتاب و سنت صحیح نبوی ثابت نشده است، و هرآنچه در مورد فضیلت عبادت در این ماه خصوصا روزه گرفتن وارد شده است ضعیف یا دروغ می باشد. مثلا حدیث زیر که دروغ است:

«إن شهر رجب عظیم، من صام منه یوما کتب الله له صوم ألف سنة ومن صام یومین کتب له صیام ألفی سنة، ومن صام ثلاثة أیام کتب له صیام ثلاثة آلاف سنة، ومن صام من رجب سبعة أیام أغلقت عنه أبواب جهنم، ومن صام ثمانیة أیام فتحت له أبواب الجنة الثمانیة یدخل من أیها شاء ومن صام منه خمسة عشر یوما بدلت سیئاته حسنات ونادی مناد من السماء قد غفر لک فاستأنف العمل ومن زاد زاده الله عز وجل». الموضوعات 2/84، 85.

یعنی: براستی که ماه رجب ماه بزرگی است، هر کس یک روز از آن را روزه بگیرد خداوند روزه ی هزار سال، و هر کس دو روز روزه بگیرد روزه ی دو هزار سال، و هر کس سه روز روزه بگیرد روزه ی سه هزار سال را برای او مینویسد! وهر کس هفت روز از رجب روزه بگیرد درهای جهنم بر او بسته، و هر کس هشت روز روزه بگیرد درهای هشتگانه ی بهشت بر او باز میشود تا از هر کدام بخواهد داخل گردد. وهر کس پانزده روز از رجب روزه بگیرد بدیهایش به نیکی تبدیل و ندا دهنده ای از آسمان ندای دهد که تو کاملاً بخشیده شده ای، پس از نو عمل را شروع کن و هر چقدر بیشتر کنی خداوند عزوجل برآن می افزاید.

سبحان الله ! ضعیف بودن این حدیث چنان آشکار است که اصلا نیازی به بیان نیست !

دقیقا مانند روایات باطل روافض که می گویند : یک اشک برای امام حسین بریز تمام گناهانت بخشیده می شود !

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می گوید: «تمامی احادیث مربوط به روزه گرفتن در ماه رجب ضعیف و بلکه موضوع می باشند، و اهل علم بر هیچیک از آن احادیث اعتماد نکرده اند، و حتی (آن احادیث) جزو احادیث ضعیفی که می توان در فضایل اعمال به آنها عمل کرد نیز نیستند، بلکه عموما از احادیث موضوع و مکذوبات هستند...

و امام ابن قیم رحمه الله نیز می گوید: «هر حدیثی که در ذکر روزه ماه رجب و نماز خواندن در بعضی از شبهای آن وارد شده کذب و افترا هستند».‏"المنار المنیف" (ص96) .‏

و استاد سید سابق رحمه الله می گوید: « روزه ماه رجب فضیلتی بر ماههای دیگر ندارد و آنهم مانند دیگر ماههای حرام است و در سنت صحیح چیزی نیامده است‌ که فضیلت روزه آنرا بخصوص برساند و چیزهایی‌ که در این زمینه نقل شده است برای استدلال کفایت نمی‌کند». "فقه السنة" (1/383).

و از علامه ابن عثیمین رحمه الله درباره روزه گرفتن در روز بیست و هفتم ماه رجب و نماز آن شب سوال شد، ایشان جواب دادند:

« روزه روز بیست و هفتم ماه رجب و نماز شب آن و تخصیص آن روز (به روزه و نماز شب) بدعت است، و (پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید) هر بدعتی گمراهی است».‏"مجموع فتاوی ابن عثیمین" (20/440) .‏

و همچنین در مورد فضیلت و استحباب عمره در ماه رجب هیچ حدیث ثابتی وارد نشده است، و حتی پیامبر صلی الله علیه وسلم در ماه رجب هیچگاه به عمره نرفته اند، چنانکه از عبد الله بن عمر رضی الله عنهما روایت است که شخصی از وی پرسید: «کَمِ اعْتَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: أَرْبَعًا إِحْدَاهُنَّ فِی رَجَبٍ، قال السائل: فقلت لعَائِشَةَ: یَا أُمَّاهُ أَلا تَسْمَعِینَ مَا یَقُولُ أَبُوعَبْدِالرَّحْمَنِ؟ قَالَتْ: مَا یَقُولُ؟ قَالَ: یَقُولُ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم اعْتَمَرَ أَرْبَعَ عُمَرَاتٍ إِحْدَاهُنَّ فِی رَجَبٍ. قَالَتْ: یَرْحَمُ اللَّهُ أَبَا عَبْدِالرَّحْمَنِ مَا اعْتَمَرَ عُمْرَةً إِلاَّ وَهُوَ شَاهِدُهُ وَمَا اعْتَمَرَ فِی رَجَبٍ قَطُّ». (بخاری:1776).

یعنی : رسول ‏الله صلی الله علیه وسلم چند بار عمره نمود؟ فرمود: چهار بار، که یکی از آنها در ماه رجب بود. آن شخص، میگوید: نزد عایشه رضی الله عنها رفتم و گفتم: ای ام‏المومنین! شنیده ای که ابوعبدالرحمن چه می‏گوید؟ عایشه رضی ‏الله‏ عنها فرمود: چه می‏گوید؟ ‏گفت: می‏گوید: رسول ‏الله صلی الله علیه وسلم چهار عمره انجام داده که یکی از آنان در رجب بوده است. عایشه رضی ‏الله‏ عنها فرمود: خداوند بر ابوعبدالرحمن رحم کند؛ او در تمام عمره های رسول ‏الله صلی الله علیه وسلم حضور داشته است. هرگز ایشان صلی الله علیه وسلم در ماه رجب، عمره ننموده است.

و در لفظ مسلم آمده که: «وابن عمر یسمع فما قال لا ولا نعم».

یعنی: و ابن عمر گوش می کرد و نه گفت خیر و نه بله.

امام نووی رحمه الله در شرح حدیث مسلم می گوید: «سکوت ابن عمر بر انکار عایشه رضی الله عنها دلالت می کند بر اینکه او (ابن عمر) فراموش یا شک کرده بود و مسئله بر او مشتبه بوده است.

بنابراین از جمله بدعتهای پدید آمده در ماه رجب اینست که بعضی از مردم این ماه را برای عمره رفتن انتخاب می کنند و اعتقاد دارند که عمره در رجب فضیلت و استحباب معینی دارد درحالیکه هیچ نصی از جانب پیامبر صلی الله علیه وسلم در اثبات این اعتقاد وارد نشده است و خود ایشان در رجب عمره نکردند.

و از جمله بدعتهایی که در این ماه صورت می گیرد می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- نماز رغائب؛ که در اولین شب ماه رجب خوانده می شود، این نماز بعد از سه قرن طلایی اسلام در بین مردم شایع شد خصوصا در قرن چهارم، که بعضی از دروغگویان این بدعت را پدید آوردند. شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله در مجموع الفتاوی می گوید: «به اتفاق ائمه دین همچون مالک و شافعی و ابوحنیفه و ثوری و اوزاعی و لیث و غیر آنها، نماز رغائب بدعت است و حدیث روایت شده در باره آن به اجماع محدثین کذب و دروغ است».

روایت کرده اند که در این ماه اتفاقات بزرگی روی داده است، مثلا اینکه پیامبر صلی الله علیه وسلم در شب اول ماه رجب متولد شده اند، و یا در شب بیست و هفتم مبعوث شده اند و بعضی گفته اند در شب بیست و پنجم مبعوث گشته اند، و روایت کرده اند که اسراء پیامبر صلی الله علیه وسلم در شب بیست و هفت رجب بوده، در حالیکه هیچکدام از این روایتها صحیح نیستند.

- نماز مادر داود علیه السلام در نصف ماه رجب.

- صدقه دادن و اهدای آن به روح اموات در ماه رجب.

- دعاهای اختراع شده ای که در ماه رجب می خوانند.

- تخصیص زیارت قبرستان در ماه رجب که این نیز بدعت پدید آمده است، درحالیکه رفتن به قبرستان وقت خاصی ندارد.

و خلاصه اینکه فضایل خاصی را برای ماه رجب ذکر کرده اند که هیچیک از آنها ثابت نشده اند، و حتی بیشتر روایات مربوط به آنها دروغین و ساختگی می باشد.

حافظ ابن حجر رحمه الله می گوید: «‌‌درباره فضیلت آن و روزه آن و روزه در وقت معینی از آن و نماز در شب مخصوصی در آن‌، هیچگونه حدیث صحیحی که قابل احتجاج باشد نیامده است». "تبیین العجب" (ص11).

البته قابل ذکر است که اگر کسی بخواهد در این ماه روزه بگیرد و یا نماز شب بخواند و یا به زیارت قبرستان رفته و یا عمره کند، هیچیک از اینها ممنوع و ناجایز نیست، فقط آنچه که بدعت است اینست که کسی این عبادات را به نیت استحباب و فضیلت خاص ماه رجب انجام دهد و چنین اعتقاد داشته باشد که آن عبادتها در ماه رجب فضیلت خاص و بیشتری دارند، مثلا کسی را در نظر بگیرید که عمداً عمره خود را در ماه رجب می اندازد با این باور که عمره در ماه رجب فضیلت خاصی دارد، و یا در سایر عباداتش چنین باوری داشته باشد، وگرنه هر مسلمانی می تواند بدون چنین باوری مثلا روزهای دوشنبه یا پنج شنبه و یا سه روز از ماه رجب (مانند سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه دیگر سال) را روزه باشد و یا نماز شب بخواند و به عمره رود.

 

والله تعالی اعلم