جهاد دفاع، غریزه‌ای است که خداوند در وجود همهٔ جانداران از جمله انسان‌ها گذاشته است. آنکه حتی به جهاد دفاعی اعتقاد ندارد فطرتش تغییر یافته؛ نه تنها فطرت انسانی‌اش بلکه حتی از فطرت مشترک با حیوانات نیز منحرف شده است.

.........................................

منافقان در حالی که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ میان آن‌ها بود و وحی نازل می‌شد به یاری یهودیان شتافتند؛ بنابراین پس از دوران پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ نیز من باب اولی به یاری آنان خواهند شتافت:

{أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِم مَّا هُم مِّنكُمْ وَلَا مِنْهُمْ...} [مجادله/14]

«آیا ندیده‌ای کسانی را که قومی را که مورد خشم الله هستند (یهودیان) به دوستی گرفته‌اند؟ آنان نه از شمایند و نه از ایشان...».

.........................................

مجازات خداوندی تنها به سبب وجود فساد بر سر امت‌ها نازل نمی‌شود، چرا که هیچ امتی خالی از فساد نیست، بلکه به سبب عدم وجود مصلحان گریبانگیر آنان می‌شود؛ به ویژه اگر امت‌ها با مصلحان خود به مبارزه برخیزند.

.........................................

امت‌ها تنها هنگام نیاز در بحران‌ها به یاد دلسوزان راستین می‌افتند:

{يُوسُفُ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ أَفْتِنَا...} [یوسف/46]

«یوسف ای مرد راستگو، دربارهٔ این خواب به ما نظر ده...».

.........................................

تفاوت میان سلامت و سقوط تنها یک گامِ اشتباه است. اگر خداوند برای کسی ارادهٔ هلاکت داشته باشد، چشمانش را از دیدن آن اشتباه کور می‌کند.

.........................................

از جمه اسبابِ روزی، یاری دادن ضعیف مظلوم بر قوی ظالم است. رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ می‌فرماید: «و آیا جز این است که به سبب ضعیفان خود یاری می‌شوید و روزی داده می‌شوید؟» [بخاری].

.........................................

آنکه در خفا تقوای الله را پیشه می‌کند، در میان جمع معصیت او را انجام نمی‌دهد.

.........................................

با وجود آنکه دشمنی یهودیان شدیدتر است، اما خداوند منافقان را بیش از یهودیان یاد کرده، زیرا یهودیان دشمنی خود را آشکار می‌کنند اما منافقان کینهٔ خود را پنهان می‌دارند و در ظاهر خود را دلسوز جلوه می‌دهند.

.........................................

هر بلایی که بر مومنی نازل شود، خداوند همانند آن یا شدیدتر را بر یکی از پیامبران خود نیز وارد ساخته. بزرگواری به سلامتِ دنیا نیست، بلکه به سلامت دین است.

.........................................

منافقان ماده‌گرا، نبردِ پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ علیه باطل را مورد تمسخر قرار می‌دادند، در حالی که اگر پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ از آنان اطاعت می‌کرد اسلام از مرزهای مدینه فراتر نمی‌رفت:

{...وَقَالُواْ لاَ تَنفِرُواْ فِي الْحَرِّ...} [توبه/81]

«... و گفتند: در این گرما بیرون نروید...»

سپس الله متعال دربارهٔ آنان می‌فرماید:

{فَلْيَضْحَكُواْ قَلِيلاً...} [توبه/82]

«از این پس کم بخندند...».