الاعتصام
بی شک خداوند دوباره به این امت قدرت و تمکین عطا خواهد کرد، اما ممکن است این تمکین در یک نسل از مسلمانان به سبب ضعف ایمان آنان یا فساد اعمالشان به تاخیر افتد:
{وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الْأَرْضِ...} [نور/55]
«الله به کسانی از شما ایمان آورده و اعمال نیک انجام میدهند چنین وعده داده که آنان را در زمین جانشین گرداند...».
.........................................
مردم هنگام بی نیازی خداوند را فراموش می کنند و هنگام نیاز به او پناه می آورند:
{وَإِذَا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُم مُّنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا أَذَاقَهُم مِّنْهُ رَحْمَةً إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ} [روم/۳۳]
«و هنگامی که به مردم زیانی رسد پروردگارشان را مخلصانه به فریاد میخوانند، سپس اگر رحمتی از جانب خود به آنان بچشاند به ناگاه گروهی از آنان [دوباره] به پروردگار خود شرک میآورند».
.........................................
گمان میکنند که مجازات و ابتلا تنها با از دست دادن مال و فرزند است، در حالی که بزرگترین مصیبت این است که حق را ببینی سپس خداوند روی تو را از آن برگرداند.
.........................................
پیامبران برای رسالت خود هیچ مزدی دریافت نکردهاند، زیرا قلب به مال گرایش دارد، و این باعث انحراف رسالت میشود:
{أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ قُل لاَّ أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا...} [انعام/90]
«آنان کسانی هستند که الله هدایتشان نموده پس به هدایت آنان اقتدا کن، بگو من برای این [رسالت] هیچ مزدی از شما نمیخواهم...».
.........................................
بحرانها باعث میشود خباثت منافقان و پاکی صادقان آشکار گردد:
{مَّا كَانَ اللّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى مَآ أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتَّىَ يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ...} [آل عمران/179]
«الله بر آن نیست که مومنان را به این [حالی] که شما بر آن هستید رها کند تا آنکه [با محک سختیها و مشکلات] پلید را از پاک جدا سازد...».
.........................................
منافقان [موضع واقعی] خود را نمایان نمیکنند، اما همینکه کافران به پیروزی رسیدند نقاب از چهره برمیدارند، زیرا آنان هنگام قدرت گرفتن کفر احساس امنیت میکنند و هنگام غلبهٔ ایمان، دچار ترس میشوند.
.........................................
همان کسانی که بیش از همه از گمراهی و عقب گرد میترسند، بیشتر از دیگران بر حق و هدایت ثابت قدم میمانند.
یکی از دعاهایی که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ آن را بسیار تکرار میکرد چنین بود که: «يامُصرِّفَ القلوبِ ثبِّتْ قلْبِي على طاعتِكَ» (یعنی: ای گردانندهٔ قلبها، قلب مرا بر طاعت خودت پایدار بگردان) [علامه آلبانی در تخریج کتاب السنة آن را صحیح میداند]
.........................................
هر که بیشتر تکبر ورزد، خداوند او را در دل دیگران ذلیلتر خواهد ساخت:
{قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ} [اعراف/13]
«فرمود: از آن [مقام] پایین رو، چرا که شایستهٔ تو نیست که در آن تکبر ورزی، پس بیرون شود که تو از خوار شدگانی».
.........................................
اگر یاری خداوند برای امت به تاخیر افتاده تنها به سبب گناهان آنان است:
{...فَمَن يَنصُرُنِي مِنَ اللّهِ إِنْ عَصَيْتُهُ فَمَا تَزِيدُونَنِي غَيْرَ تَخْسِيرٍ} [هود/63]
«...پس اگر او را نافرمانی کنم، چه کسی در برابر الله مرا یاری میکند؟ در نتیجه شما جز بر زیان من نمیافزایید».
.........................................
خداوند، کسانی را که دشمنان او را یاری میدهند وعدهٔ شکست داده است، حتی اگر زمانِ آن به تاخیر افتد:
{وَلاَ تَرْكَنُواْ إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللّهِ مِنْ أَوْلِيَاء ثُمَّ لاَ تُنصَرُونَ} [هود/113]
«و به کسانی که ستم کردهاند متمایل نشوید که آتش [دوزخ] به شما میرسد و در برابر الله هیچ دوستانی نخواهید داشت و سرانجام یاری نخواهید شد».