الاعتصام
عدالت انسان در برابر خالق کامل نمی‌شود، مگر هنگامی که با مخلوقات به عدالت رفتار کند:
{لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ...} [حدید/25]
«به راستی [ما] پیامبران خود را با دلایل آشکار فرستادیم و با آنها کتاب و ترازو را فرود آوردیم تا مردم به عدالت برخیزند...».
.........................................
مهمان را باید بدون آنکه از وی چیزی پرسیده شود، مورد احترام و بزرگداشت قرار داد. ابراهیم ـ علیه السلام ـ فرشتگان را مورد بزرگداشت قرار داد، در حالی که اگر از آنها پرسیده بود [که غذا میل دارند] حتما از خوردن امتناع می‌ورزیدند، زیرا [آنها فرشته بودند و فرشتگان] غذا نمی‌خورند:
{فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاء بِعِجْلٍ سَمِينٍ} [ذاریات/26]
«پس آهسته به نزد زنش رفت و گوساله‌ای فربه [و بریان] آورد».
.........................................
خداوند مدت آزمایش را طولانی می‌کند، تا کسانی که پایدارترند بیش از دیگران شایستهٔ گزینش باشند.
{قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللّهِ وَاصْبِرُواْ إِنَّ الأَرْضَ لِلّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ} [اعراف/128]
«موسی به قوم خود گفت: از الله یاری بجویید و صبر کنید؛ همانا زمین از آن الله است [و] آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد می‌دهد، و فرجام [نیک] از آن متقیان است».
.........................................
برخی از نادانان از ترس آنکه دچار اشتباه شوند از پیروی علما خودداری می‌کنند و اینگونه دچار فهم اشتباه بر اساس هوای نفس می‌شوند. علم مانند بینایی است، اینکه یک شخص بینا، انسان [نابینا] را راهنمایی کند بهتر از آن است که خود با چشمان کم سو راه را بیابد.
.........................................
بیشترین کسانی که در سختی‌های امت با یکدیگر همدست می‌شوند، منافقان و یهود و نصاریٰ هستند:
{فَتَرَى الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَى أَن تُصِيبَنَا دَآئِرَةٌ...} [مائده/52]
«می‌بینی کسانی که در دلهایشان بیماری است در [دوستی] با آنان شتاب می‌ورزند؛ می‌گویند می‌ترسیم به ما حادثهٔ ناگواری برسد...».
.........................................
هر کس در دعای خود از خداوند طلب دنیا نمود پیش از درخواستِ خود استغفار نماید، زیرا گناهان باعث عدم اجابت دعا یا تاخیر آن می‌شود. سلیمان ـ علیه السلام ـ پیش از درخواست ملک، از الله آمرزش خواست:
{...رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَّا يَنبَغِي لِأَحَدٍ مِّنْ بَعْدِي...} [ص/35]
«... پروردگارا مرا بیامرز و به من ملکی ارزانی دار که پس از من سزاوار هیچکس نباشد...».
.........................................
یکی از بهترین اعمال، امری است که الله و فرشتگان و مومنان بر آن جمع شده‌اند:
{إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا} [احزاب/56]
«همانا الله و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید بر او درود فرستید و چنان که باید سلام گویید»
.........................................
تعصب نکوهیده برای حق باعث می‌شود صاحب حق با روش اهل باطل به یاری آن بشتابد، و در نتیجه باعث نفرت مردم از حق شود، در حالی که در توهمِ خود گمان می‌کند باعث جذب مردم شده است!
.........................................
بهترین اوقات تسبیح هنگام صبح است که نفس انسان شاداب است، تا برای کار خود از الله یاری بجوید، و هنگام شام برای تسلیم شدن در برابر پروردگار:
{فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ} [روم/17]
«پس هنگام سحرگاهان و شامگاهان به تسبیح الله بپردازید».
.........................................
اگر همه بخواهند به راس هرم قدرت برسند، امت به پیروزی نخواهد رسید، زیرا راس هرم تنها برای یک نفر جا دارد، و اگر برایش با هم درگیر شوند، همه سقوط خواهند کرد:
{...وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ...} [انفال/46]
«... و در میان خود [اختلاف و] کشمکش نکنید که ضعیف می‌‌شوید و هیبت شما از بین می‌رود...».