الاعتصام
هر که بر الله تکبر ورزد ذلیل میشود؛ و گناهان تنها بر حسب بزرگی و کوچکیشان سنجیده نمیشوند، چرا که گناه صغیرهای که همراه با تکبر باشد بدتر از گناه کبیرهای است که بر اثر غفلت انجام شود:
{...فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ} [اعراف/13]
«...از آنجا پایین بیا؛ تو را نرسد که در آن تکبر ورزی، پس بیرون شو که تو از خوار شدگانی».
.........................................
وحی نوری است که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ در اختیار یاران خود قرار داد؛ بنابراین هر کس این نور را گم نمود باید پشت سر حاملان آن حرکت کند.
پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ میفرماید: «یاران من امن و امان امتم هستند، و هنگامی که اصحاب من بروند، آنچه قرار است، بر سر امتم خواهد آمد» [مسلم].
.........................................
بسیار بودن و منتشر بودن یک چیز به معنای درست بودن آن نیست و دعوت همهٔ پیامبران در دورانِ کثرتِ باطل بوده است؛ حق به ذات خود بسیار است حتی اگر کسی با آن نباشد، و باطل در ذات خود کم است، حتی اگر همه با آن باشند.
.........................................
نماز و تسبیح و دعا باعث تواضع میشود:
{إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ} [سجده/15]
«تنها کسانی به آیات ما ایمان میآورند که اگر به آن یادآور شوند به سجده میافتند و به ستایش پروردگار خود تسبیح میگویند و تکبر نمیورزند».
.........................................
اسلام از انتشار [اخبار مربوط به] فحشاء نهی میکند، نه برای آنکه وجود آن را منکر شود، بلکه تا قلبهای غافل متوجه آن نشده و فحشا و منکر برای آنان عادی نگردد، و فاعلان فحشا که پیشتر آن را پنهانی انجام میدادند جرات به انجام علنی آن نیابند.
.........................................
انسان بیش از سوء تدبیر، به سبب سوء نیت خود دچار شر و بدی میشود. رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ به نقل از الله متعال میفرماید: «من نزد گمانی هستم که بندهام دربارهٔ من دارد؛ اگر گمان خیر نمود [خیر] به دست خواهد آورد، و اگر گمان بد نمود، [بدی] حاصل خواهد کرد» [السلسلة الصحیحة].
.........................................
امت با اقلیتی مصلح نجات مییابد نه با اکثریتی صالح. به رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ گفتند: آیا با وجود آنکه صالحان در میان ما هستند هلاک خواهیم شد؟ فرمود: «آری، اگر ناپاکی زیاد شود» [بخاری و مسلم].
.........................................
{إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ} [نور/19]
«کسانی که دوست دارند فحشا [و زشتکاری] میان کسانی که ایمان آوردهاند شیوع پیدا کند، برای آنان در دنیا و آخرت عذابی دردناک خواهد بود و الله [است که] میداند و شما نمیدانید»
این در مورد کسانی است که تنها «دوست دارند» فحشا گسترش یابد؛ در این صورت، وضعیت کسانی که خود فحشا را منتشر میکنند چه خواهد بود؟
.........................................
عدم مناقشهٔ دلایل و توصیف نمودن طرف مقابله به «ارتجاع»، روش اهل جاهلیت است:
{...حَتَّى إِذَا جَآؤُوكَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَذَآ إِلاَّ أَسَاطِيرُ الأَوَّلِينَ} [انعام/25]
«...تا آنجا كه وقتی نزد تو میآیند و با تو جدال میکنند کسانی که کفر ورزیدند میگویند: این چیزی جز افسانههای پیشینیان نیست».