الاعتصام
کسی که ذکر الله را به جای نیاورد، شکر او را نیز انجام نخواهد داد، و اگر الله بخواهد کسی را از شکر خود محروم کند، ذکر خود را از یاد او خواهد برد:
{فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُواْ لِي وَلاَ تَكْفُرُونِ} [بقره/152]
«پس مرا یاد کنید [تا] شما را یاد کنم و مرا شکر گویید و با من ناسپاسی نکنید».
.............................................
پیروزی فرا نمیرسد مگر پس از اوج نا امیدی، حتی برای پیامبران:
{حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَظَنُّواْ أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُواْ جَاءهُمْ نَصْرُنَا...} [یوسف/110]
«تا جایی که پیامبران نومید شدند و گمان بردند [توسط پیروان خویش] دروغگو انگاشته شدند، یاری ما به آنان رسید...»
.............................................
هر کس نتواند با نفس و هوسهای خود به جهاد بپردازد نخواهد توانست به جهاد دشمن رود. در حدیث آمده که:
«أفضل الجهاد أن يجاهد الرجل نفسه وهواه»
(بهترین جهاد این است که انسان با نفس و هوس خود به جهاد بپردازد) [به روایت ابن النجار؛ آلبانی آن را صحیح میداند].
.............................................
ستمگر دوست ندارد کسی به یاری ستمدیده بشتابد، حتی اگر مربوط به ستمِ او نباشد، زیرا میترسد اگر این راه باز شود کسانی نیز به یاری آنانی که او در حقشان ستم کرده بشتابند:
{...وإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ...} [جاثیه/19]
«...و ستمگران یاران یکدیگرند...».
.............................................
یکی از بزرگترین خطرهایی که امت را تهدید میکند کسانی هستند که نصیحتگران را نزد نصیحتشدگان تخریب میکنند تا نسبت به آنان شک کنند و در برابر نصیحت عناد ورزند و در نتیجه همهٔ امت هلاک شوند:
{وَقَالَ الْمَلأُ مِن قَوْمِ فِرْعَونَ أَتَذَرُ مُوسَى وَقَوْمَهُ لِيُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ...} [اعراف/127]
«و سران قوم فرعون گفتند آیا موسی و قومش را رها میکنی تا در زمین به فساد بپردازند؟...»
.............................................
اصلاحگری رحمت است نه فتنه. پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ میفرماید:
«خداوند عموم مردم را به سبب گناه عدهای خاص عذاب نمیدهد تا آنکه منکر را ببینند و با وجود توانایی آن را انکار نکنند، که اگر چنین کردند خداوند هم آن عدهٔ خاص و هم عموم مردم را دچار عذاب خواهد کرد» [به روایت امام احمد].
.............................................
اگر انسان به اصلاح آنچه میان خود و پروردگار است بپردازد، خداوند آنچه را میان او و مردم است به صلاح خواهد آورد؛ هر کس مشغول آن یکتای یگانه شود او را از همهٔ کسان دیگر بینیاز میکند.
.............................................
ممکن است انسان دچار غم و دلتنگی شود بدون آنکه عقل سبب آن را بداند. خداوند شناخت کامل درون انسان را از او پنهان ساخته تا بداند در شناخت دیگر چیزها نادانتر است.
.............................................
آنقدر به ستایش الگو نپرداز که به تو مشغول شود و از ادامهٔ راهش باز بماند. ستایش اگر کم باشد کمک است و اگر بسیار باشد فتنه است.
.............................................
مومن از سلامت دینش شاد میشود حتی اگر دنیا را از دست بدهد، و منافق از سلامت دنیایش خوشحال میشود حتی اگر دینش را از دست بدهد:
{...وَإِن تُصِبْكَ مُصِيبَةٌ يَقُولُواْ قَدْ أَخَذْنَا أَمْرَنَا مِن قَبْلُ وَيَتَوَلَّواْ وَّهُمْ فَرِحُونَ} [توبه/50]
«و اگر مصیبتی به تو رسد میگویند: ما که پیشتر تصمیم خود را گرفته بودیم و در حالی که شادند باز میگردند».