" احکام معاملات خرید و فروش " (17)
- خرید از دست فروشان با قیمتی نازلتر
آیا درهنگام خرید جنسی ازدست فروشان دوره گرد که بعضی اوقات خیلی به قیمت نازلترازبازاراشیای خودرا عرضه میکنند. تحقیق وتفحص جایز است که آن شئ را ازکجا آورده اند وچرا ارزان میفروشند..زیراگاهی شک بوجود می آید که شاید آن شئ دزدی باشد..آیا در چنین حالتی معامله جائزاست؟
هنگام معامله و خرید ،اصل بر اینست که اموال و کالای طرف فروشنده متعلق به خودش است و ظن و گمان نمی تواند باعث سلبیت آن کالاها از وی شود.چرا که قاعده اینست که : "شکّ، یقین را از بین نمی برد"
بنابراین لازم به تفحص نیست و استفاده از کالای خریده شده جایز است.ولی اگر از دزدیده شدن کالا توسط فروشنده یقین داشتید،در اینصورت نبایستی کالا را از فروشنده خرید.یا اگر شخص فروشنده در کار دزدی سابقه داشته جهت احتیاط بهتر است از اشخاص دیگری جنسی را خرید. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده است:
« دَعْ مَا یَرِیبُکَ إِلَى مَا لَا یَرِیبُکَ» نسائی (5714)
یعنی « آنچه که تو را به شک می اندازد رها کن و به آنچه که به تو اطمینان می دهد، عمل کند».
- استفاده از پول رهن
حتی اگر مستاجر به صاحب خانه اجازه بدهد تا از پول رهن استفاده کند باز هم برای صاحب خانه استفاده از آن جایز نیست زیرا حرام خداوند با اجازه ی مستاجر حلال نمی شود .
- آیا خانه ای که با وام ربوی ساخته شده است خراب شود ؟
هیئت دائمی علمای سعودی در پاسخ سوال شخصی که گفته آیا خانه ای که با قرض ربوی(وام) ساخته شود ،بایستی خراب کرد؟ ،جواب می دهند:
اگر چنانکه در سوال ذکر نمودید واقع شده باشد و این قرض را با ربا گرفته باشی ،قطعا حرام است و بایستی توبه و استغفار کنی و از این کار پشیمان شوی و عزم داشته باشی که دیگر چنین قرضی را قبول نکنی ولی خانه ای که با آن بنا شده لازم نیست خراب نمایی بلکه از آن استفاده کن و امید داشته باش( با توبه و استغفار) خداوند تورا عفو نماید.
- تعاهدات کفیل یا سرپرست با کارمندان یا کارگرانش در ارتباط با نماز
کفیل و سرپرست باید با کارگران بر ساعات کار توافق کند؛ اعم از کار در شب یا روز و شیوه ی معمول همین است هر چند که کار از امور سخت باشد، مانند: ساختمان سازی و امثال آن. سرپرست کارگران اجازه ندارد کارگران را در وقت کار از نماز فرض و سنت جلو گیری کند هر چند که در کار خلل ایجاد شود. اگر کار در شب بود کارگران می توانند بعد از اتمام کار نمازتهجد بخوانند. بنابراین کفیل نمی تواند کارگران را از ادای نماز فرض منع کند، بر خلاف نماز تراویح که مدّت زمانش طولانی است، چنانچه کارگران ابتدا با سرپرست شرط نموده اند که نماز تراویح را با جماعت ادا کنند کفیل حق ندارد آنان را منع کند و اگر آنان را منع نمود کارگران بعد از اتمام کار نماز تراویح را بجا بیاورند. کارگرانی که در نانوایی و بقالی و رستوران کار می کنند که در رمضان نیز باید کار کنند موظف هستند که نماز تراویح را با جماعت بخوانند، و افراد زیر دست خود را اجازه دهند تا نماز تراویح را با نماز جماعت بخوانند؛ اگر به آنها اجازه داده نشد که نماز تراویح را با جماعت بخوانند، بعد از اتمام کار نماز اگر برایشان مقدور بود در قسمت های دیگر شب نماز را بجا بیاورند.
شیخ ابن جبرین_الدرالمثین فی فتاوی الکفلاء والعاملین ص (58)
والله اعلم