" رمضان و احکام آن " (24)
161- برادران و خواهران گرامی در مورد کسی که بیمار بوده است و قصد داشته است که بعد از رمضان قضای روزها را به جای آورد اما فوت کرده است به توضیح زیر دقت فرمایید :
فرض کنید این شخص پدر کسی باشد . بنابراین چون پدرتان مریض بوده، ایشان می بایست پس از بهبودی از مرض خود روزه هایشان را قضا می کردند، اما چون ظاهرا هرگز بهبود نیافته اند تا آنکه فوت نمودند، بنابراین نیازی به قضای روزه نیست، اما لازم بود بجای هر روز، فدیه می پرداختند و فدیه هر روز برابر است با طعام دادن یک نفر مسکین، بر این اساس اگر ایشان در حال حیات فدیه را نداده اند، شما باید به ازای تمامی روزه هایی که به سبب مرض ترک کرده اند بجای ایشان فدیه بدهید و هر روز آن یک نفر طعام داده شود .
162- مستحب است قبل از نماز خواندن ابتدا روزه ی خود را با خوردن چند عدد خرما یا آب باز کرد بعد نماز خواند.
اما اگر کسی بعد از اذان افطار کند، گناهی مرتکب نشده ولی ترک سنت کرده و فضیلتی را از دست داده است در حالیکه می تواند حداقل مقدار کمی آب بنوشد و بعد نماز بخواند و این امر بسیار سهل است.
163- اگر کسی در نصف روز متوجه شد که اولین روز رمضان است و او آنروز را روزه نبوده، بر او لازم است آن روز را بعد از رمضان قضا کند. اما در آن روز که روزه نبوده، اگر اطرافیان روزه هستند بهتر است تا پایان روز یعنی تا اذان مغرب از خوردن و نوشیدن پرهیز نماید.
164- پرداخت زکات فطر بر هر مسلمانی چه کوچک و چه بزرگ، مذکر یا مؤنت فرض عینی است، یعنی باید تک تک افراد این واجب را به انجام برسانند.(به شرطیکه بیش از مخارج یک شبانه روزش، مالک یک صاع ( دو نیم کیلو) خوراکی رایج منطقه (در شب عید) باشد)
165- بر پدر یا سرپرست خانواده واجب است که زکات فطر کسانی که نفقه ی آنها بر او واجب است (مانند زن و اولاد) را پرداخت نماید (مگر آنکه خود حاضر شوند از باب تبرع زکات خویش را پرداخت کنند)، و اگر فرزندان وی بالغ باشند، باز لزومی ندارد که زکات آنها را بپردازد، حال چه فقیر باشند و چه غنی، اما اگر فرزندانش نابالغ بودند؛ چنانکه آن بچه ها دارای اموالی بودند پس زکات فطر باید از مالشان داده شود، ولی اگر دارای مال نبودند، پس در اینصورت زکات آنها را بایستی پدرشان پرداخت کند حتی اگر پدر از فرزندان جدا شده و آنها پیش مادرشان و تحت حضانت مادر زندگی کنند. اما هرگاه آنها به مال و غنا رسیدند، پرداخت زکات بر سرپرست واجب نیست. (یعنی اگر سرپرست حاضر نشد زکات آنها را پرداخت کند، ترک واجب نکرده است و کسی نمی تواند او را مجبور کند) و این رای ارجحتر است.
و این رای ابوحنیفه و محمد و احمد و اسحاق و ابو ثور است .
"المجموع" امام نووی رحمة الله علیه (6/108) .
166- اگر کودک پدر نداشت، در آنصورت زکات فطر آنها بر عهده ی مادرشان است یا کسی که سرپرستی آنها را برعهده دارد.و این رای امام ابوحنیفه و امام شافعی رحمة الله علیهم است..
" (المغنی ابن قدامة رحمة الله علیه ) "
167- اگر شخص مجنون دارای مال بود، بر سرپرست او لازم نیست که از مال خود زکات وی را بدهد و می تواند از مال او زکاتش را بدهد. از الله سبحانه و تعالی خواستار شفای همه ی بیماران هستیم . آمین یا رب العالمین .
168- فطریه مهمانان شب و روز عید بر عهده ی صاحبخانه نیست و همچنین فطریه کسانی که در طول ماه مبارک رمضان در منزل کسی زندگی می‌کنند با اینکه غذای سحری و افطاری نیز تناول می‌کنند بر عهده ی صاحبخانه نیست. مگر اینکه صاحبخانه از باب فضیلت و احسان بجای آنها پرداخت کند.
169- بر طبق دستور شرع، زکات فطر از شب عید واجب می شود پس باید تا قبل از نماز عید فطر، زکات فطریه را پرداخت نمود.
170- زکات فطر از بعد از غروب خورشید روز آخر رمضان شروع شده و تا قبل از نماز عید ادامه خواهد داشت، و جایز است که زکات فطر یک یا دو روز قبل از عید به کسی که آن را می‌گیرد پرداخت شود.
(بخارى 1511/375/3)
و الله اعلم