" رمضان و احکام آن " (20)
126- اگر یک پزشک مسلمان و معتمد و عادل به بیمار تالاسمی تجویز کند که روزه گرفتن برای وضعیت جسمانی او زیان آور است، و لازم است که بیمار حتما هر روز (در فاصله بین اذان مغرب و عشاء) دارو مصرف کند وگرنه وضعیت بیماریش تشدید می شود، در اینصورت او می تواند به رخصت الله تعالی عمل کند که می فرمایند: « فَمَنْ کَانَ مِنْکُمْ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ» البقرة/ 184.
یعنی: پس هرکسی از شما بیمار یا در سفر باشد، تعدادی از روزهای دیگر را روزه بگیرد.
بنابراین در زمان دیگری که اوضاع جسمانی او بهتر می شود آنروزها را قضاء کند، اما اگر او تا آخر عمر بر همین منوال – که در ابتدای مطلب توضیح داده شد - می ماند، در آنصورت روزه رمضان بر او لازم نیست ولی فدیه بر او لازم است، یعنی باید به ازای هر ماه رمضان – در هر سال – سی نفر مسکین را طعام و غذا دهد. یعنی به هر مسکین یک وعده غذای رایج بدهد تا سیر شود. به دلیل فرموده خداوند متعال در سوره (بقره : 184).
127- قضا شدن نماز ارتباطی با باطل شدن روزه ندارد اما باید دانست که قضا کردن عمدی نماز آنقدر گناه بزرگی است که ثواب روزه نمی تواند گناه آنرا پاک کند! چرا که بعضی از علما فتوا داده اند که اگر کسی عمدا یک نماز خود را سر وقت مقرر نخواند و آنرا ترک کند، او کافر می شود! بنابراین روزه برای کافر ارزشی ندارد. هرچند بعضی دیگر از علما فرموده اند که او با ترک یک نماز کافر نمی شود و بلکه باید توبه کند و از آن به بعد نمازش را در سر وقت بخواند، و ان شاءالله همین رای صحیح تر است.
128- در مورد قضای نماز در کل باید گفت که در شریعت چیزی بنام قضای نماز نداریم مگر در دو حالت:
1- کسی که در خواب بماند و هنگام بیدار شدن متوجه شود که وقت نماز پایان یافته است.
2- کسی که به دلیل مشغله ی فکری بکلی فراموش کرده که وقت نماز شده و هنگامی که بیاد می آورد می بیند که وقت نماز پایان یافته است.
زیرا پیامبر صلى الله علیه و سلم فرموده است: «من نسی صلاة أو نام عنها فکفارتها أن یصلیها إذا ذکرها» (صحیح مسلم : 684- 315/477/1)
یعنی: «هر کس نمازی را فراموش کند، یا به خواب برود و نمازش را نخواند، کفاره آن این است که هرگاه به یادش آمد آن را بخواند».
پس فقط در این دو حالت جایز است نمازش را در غیر وقت خود بخواند، و اگر بخاطر این دو مورد نمازش فوت شود او شرعا می تواند نمازش را قضا کند و ایرادی ندارد، غیر از این دو مورد جایز نیست و اگر کسی در غیر این دو مورد نمازش را در وقت دیگری بخواند مانند آنست که نمازش را عمدا ترک کرده باشد، و ترک نماز گناه بزرگی است که علما بر سر تکفیر تارک نماز مناقشه و اختلاف زیادی دارند، که حداقل آن اینست که ترک عمدی نماز از گناه زنا نیز بیشتر است، چرا که نماز رکن و پایه اسلام است و کسی که این پایه را خراب کند دینش ویران می شود. ( الله اکبر و سبحان الله )
129-کسی که نمی داند آیا در سن 12 سالگی بالغ شده است یا 13 سالگی؟ لازم نیست به این شک اهمیتی بدهد بلکه آنرا نادیده بگیرد، مخصوصا که در مذهب امام شافعى سن بلوغ 15 سال است. بنابراین لازم نیست که روزه های ماه رمضان 12 سالگی را قضا کنید .
اما اگر شک شما قوی است یا یقین دارید که در آن سن بالغ شده بودید، پس باید رمضان آن سال را – بشرطیکه در آن ماه بالغ شده باشید- قضا کنید.
130- برای گرفتن روزه ی فرض مانند روزه ی رمضان یا قضای رمضان یا نذر و کفاره، لازمست شب قبل از آن یعنی تا قبل از اذان صبح در قلب نیت روزه ی فردا را داشته باشید.
به دلیل حدیث حفصه از پیامبر صلی الله علیه وسلم که فرمود: (من لم یجمع الصیام قبل الفجر فلا صیام له) «کسی که قبل از طلوع فجر نیت روزه نکند روزه‌اش صحیح نیست». ابوداود (2437).
والله تعالی اعلم