الاعتصام
(سوال) آیا امام ابوحنیفه واسطه قرار دادن مردگان را جایز دانسته است؟
(جواب) هیچیک از ائمه ی اربعه رحمهم الله واسطه قرار دادن مردگان را جایز نداسته اند، یعنی نه امام ابوحنیفه و نه امام مالک و نه امام شافعی و نه امام احمد رحمهم الله تعالی نفرموده اند که واسطه کردن جایز است و خود نیز واسطه قرار نداده اند. و کسی که چنین ادعایی دارد که امام ابوحنیفه واسطه کردن مردگان را قبول دارد بایستی دلیل و مدرک صحیح بیاورد..
هرچند برخی از اهل قبور روایات دروغی را می آورند که امام شافعی رحمه الله بر سر قبر امام ابوحنیفه ایستاده و او را واسطه قرار داده! اما اهل سنت و جماعت بر پایه ی آیات قرآن و احادیث صحیح پیامبر صلی الله علیه وسلم قرار گرفته است و عقاید خود را بر مبنای روایات دروغ یا ضعیف تعریف نمی کند و هیچ قول و ادعایی را از هیچ شخصیتی نمی پذیرد مگر آنکه برای ادعای خود دلیل با سند صحیح بیاورند..
و هیچ شکی وجود ندارد که واسطه کردن براساس آیات قرآن کریم جزو شرک است و اصلا مشرکان زمان پیامبر صلی الله علیه وسلم نیز به دلیل همین واسطه جوئیشان بود که خداوند آنها را مشرک خطاب می کردند وگرنه آنها به وجود خداوند تبارک و تعالی و رزاقیت و خالقیت او ایمان داشتند و هرگز گمان نکرده اند که خدایی وجود ندارد و یا آنکه بتهای دست سازشان به آنها رزق و روزی می دهد و یا انسانها و دیگر موجودات را آفریده باشند؟!
چنانکه خداوند از عقیده ی آنها خبر می دهد:
« قُلْ مَن یَرْزُقُکُم مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ أَمَّن یَمْلِکُ السَّمْعَ والأَبْصَارَ وَمَن یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَیُخْرِجُ الْمَیَّتَ مِنَ الْحَیِّ وَمَن یُدَبِّرُ الأَمْرَ فَسَیَقُولُونَ اللّهُ فَقُلْ أَفَلاَ تَتَّقُونَ»(یونس 31)
یعنی:(ای محمد به مشرکان) بگو: «چه کسى شما را از آسمان و زمین روزى مىدهد؟ یا چه کسى مالک (و خالق) گوش و چشمهاست؟ و چه کسى زنده را از مرده، و مرده را از زنده بیرون مىآورد؟ و چه کسى امور (جهان) را تدبیر مىکند؟» بزودى (در پاسخ) مىگویند: «الله»، بگو: «پس چرا تقوا پیشه نمىکنید (و از شرک خود دست برنمی دارید)؟!
فقط عامل مشرک شدن آنها همین واسطه جویی بود چنانکه آنها ادعا می کردند که هدفشان از واسطه عبادت نیست! بلکه می گفتند که هدف ما از واسطه فقط نزدیک شدن به الله تعالی است و بس! (همان گفته ای که امروزه اهل قبور هم تکرار می کنند)
چنانکه قرآن به این حقیقت اشاره می کند:
« مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى»(الزمر 3)
یعنی: « ما آنها را جز برای اینکه ما را به الله در مرتبه قرب نزدیک سازند، عبادت نمیکنیم»
حال چگونه کسی می تواند این ادعای باطل را کند که امام ابوحنیفه رحمه الله واسطه کردن را قبول دارد؟! بدون شک این قول دروغی است که اهل قبور بسته اند تا عمل شرکی خود را توجیه کنند. و قطعا هرچهار امام ازجمله امام ابوحنیفه از این ادعای دروغ غالیان بریء و بدور است.
والله اعلم