(سوال) پـیدایش جشن میلاد پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم و مولود خوانی از چه زمانی بوده است و چرا جایز نیست؟

(جواب) از جمله اصولی که ما باید به آن اعتقاد راسخ داشته باشیم این است که خداوند با بعثت پیامبر (صلی الله علیه وسلم)، دین اسلام را کامل کرد و آن را کامل ترین دین ها قرار داد و نعمـت خود را بر ما تمام نمود؛ در نتیجه بعد از پیامبر صلی الله علیه وسلم کم یا زیاد کردن دین، در حیطه اختیار هیچ فردی نیست.

خداوند می فرماید: "الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا" المائدة 3.

[امروز دینتان را برای شما کامل کردم و نعمت خویش را بر شما تمام نمودم واسلام را (به عنوان) دین برای شما پسندیدم].

و رسول اکرم صلی الله علیه وسلم می فرماید: ((ترکتکم علی البیضاء لیلها کنهارها لا یزیغ عنها بعدی إلاَّ هالک)). [أحمد وابن ماجه و غیرهما].

شما را بر بهترین راه ترک کردم، شب آن مانند روز آن واضح و آشکار است، از آن راه منحرف نمی شود مگر آن که هلاک و گمراه شود. 

پس هر مسلمانی که به دنبال راه نجات است باید که فقط و فقط پیرو آن چه خدا و رسولش آورده اند باشد و اجازه ندهد چه خود و چه کسی دیگر(هرکسی که خواهد باشد) چیزی به دین خدا بیفزاید، یا از آن کم کند .

بنابراین طالب حق و دوستدار سنت پیامبر صلی الله علیه وسلم ، هیچ کاری انجام نمی دهد جز آن که خدا و رسول خدا صلی الله علیه وسلم به آن امر فرموده باشند.

و این جاست که علما و دانشمندان اسلامی می گویند: (العبادات توقیفیة) (واجب شدن عبادتها را خداوند تعیین فرموده است و هیچ انسانی حق دخالت در آن ها را ندارد) .

چنانکه باریتعالی می فرماید: 
" وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِیهِ مِن شَیْءٍ فَحُکْمُهُ إِلَی اللَّهِ " ( الشوری آیه 10 .)
[و در هر چیزی که در آن اختلاف پیدا کنید، حکمش به خداوند احاله می گردد].

و همچنین می فرماید: قُلْ إِن کُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ ( آل عمران 31.)

[بگو: اگر خدا را دوست می دارید، از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد و گناهان شما را بیامرزد].

و رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: ((من أحدث فی أمرنا هذا ما لیس منه فهو رد)) متفق علیه .

هرکس در دین ما چیزی نو بیاورد که در دین نباشد، آن عمل نزد ما مردود و غیر قابل قبول است.

و می فرماید: ((… وإیاکم ومحدثات الأمور فإنَّ کل محدثة بدعة وکل بدعة ضلالة)). [متفق علیه].

بپرهیزید از آن چه در دین، جدید و نو آورده شده است؛ زیرا هر نو و جدیدی در دین، بدعت است و هر بدعت، ضلالت و گمراهی است .

و باید دانست که ((کل)) در حدیث فوق همه چیز و همه کس را در برمی گیرد و شامل انواع بدعت ها می شود .

برادر و خواهر مؤمنم! اگر آن چه تاکنون در بالا آورده شده، برای شما واضح و روشن است و از روی یقین به آن اعتقاد داری، بدان که هر گفتار و کرداری که جزیی از عبادت ها محسوب می شود را باید با ترازوی دین سنجید که آیا این عمل برگرفته از اسلام است، یا تازه وارد دین شده است، آیا از سنت های پیامبر صلی الله علیه وسلم است، یا از بدعت هاست؟

اکنون با ذکر نمونه، موضوع را روشن می کنم. 

جشن گرفتن ولادت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم ، امام و قدوه و قائد و خاتم الأنبیاء والمرسلین و رحمت للعالمین .

زمان پـیدایش جشن میلاد حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم :

ابن کثیر در (البدایة والنهایة 11/172) می گوید که دولت الفاطمیه (العبیدیه) در مصر ـ که نسبت آنها به عبیدالله بن میمون القداح یهودی می رسد و در مصر از سال (375 تا 567 هـ.ق) حکم فرمایی می کردند ـ جشن هایی را روی کار آوردند که از جمله آن ها جشن تولد حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم می باشد.

علمایی که جشن میلاد نبی و مولود خوانی را بدعت دانسته اند :

المقریزی در کتاب (المواعظ والاعتبار 1/490)، وشیخ محمد بخیت المطیعی مفتی مصر در کتاب (أحسن الکلام فیما یتعلق بالسنة والبدعة من الأحکام ص 44 ـ 45)، وشیخ علی محفوظ در کتاب (الإبداع فی مضار الابتداع ص251) والشیخ الإمام أبی حفص تاج الدین الفاکهانی در کتاب: (المورد فی عمل المولد) والشیخ عبدالسلام خضر الشقیری در کتاب: (السنن والمبتدعات المتعلقة بالأذکار والصلوات ص138ـ139)، والسید علی فکری در کتاب: (المحاضرات الفکریة ص128)، والعلامه أحمد بن یحیی الونشریسی در کتاب: (المعیار المعرب والجامع عن فتاوی علماء أفریقیة والأندلس والمغرب 7/99ـ101)، والشیخ ابن الحاج در کتاب: (المدخل 2/11ـ12)، والشیخ محمد یوسف الصالحی الشامی در کتاب: (سبل الهدی والرشاد فی سیرة خیر العباد ص349 نقل از الإمام السخاوی) والإمام الملا علی القاری در کتاب: (المورد الروی فی المولد النبوی ص24)، والشیخ نصیرالدین المبارک الشهیر بابن الطباخ، والشیخ ظهیرالدین جعفر التزمنتی، نگا(1/441ـ442 در کتاب: سبیل الهدی والرشاد فی سیر خیر العباد)، وابن تیمیه در کتاب: (اقتضاء الصراط المستقیم ص294ـ295) وکتاب: (الفتاوی الکبری 1/312)، وابن القیم در کتاب: (الإعلام الموقعین)، وکتاب: (المولد) والإمام الشوکانی در کتاب: (رسالة فی المولد)، والشیخ إسماعیل بن محمد الأنصاری المالی در کتاب: (القول الفصل فی حکم الاحتفال بمولد خیر الرسل)، و بسیاری افراد دیگر ذکر کرده اند که جشن های مولودی یک نوع بدعت بشمار می رود، و آغاز پیدایش آن، از عهد دولت عبیدیه بوده است.

پـس اولیـن کسانی که أیـن بـدعت را گذاشته اند، عبیدیه بودند، و آنها مُحال است که این کار را به خاطر محبت و دوستی حضرت رسول صلی الله علیه وسلم انجام داده باشند.

حکم و نظر اســـلام نسبت به جشن های مولودی:

از آن چه گفته شد نتیجه می گیریم که تمام خوبی ها در پیروی از رسول اکرم، تا سه قرن پس از او می باشد، و هرکس عبادتی انجام دهد که در زمان رسول اکرم صلی الله علیه وسلم و عصرهای فضیلت ((خیر أمتی قرنی ثم الذین یلونهم ثم الذین یلونهم ….)) [متفق علیه]. 

بهترین مردمان، مردم قرن من است، سپس مردمی که بعد از قرن من می آید، سپس مردمی که بعد از قرن دوم می آید(سه قرن پس از پیامبر) مرسوم نباشد، آن عبادت ها مردود و غیر قابل قبول است، و گناه آن بر گردن کسی خواهد بود که آن را به دین افزوده باشد و همچنین کسانی که آن را رواج داده و به آن عمل می کنند.

پس نتیجه می گیریم که:

1 ـ مولودی و یا جـشن تولد حضرت رسول اکرم را نه آن حضرت، و نه خلفای راشدین، و نه هیچ یک از صحابـه و یاران، و نه تابعین در عصرهای فضیلت، آن را انجام نداده اند تا ما از آنان پیروی کنیم؛ زیرا آنان از ما داناتر، و به سنت پیامبر نزدیکتر، و به پیروی از آن بهتر و ارجح بوده اند، و اگر در اجرای آن جشن ها خیری می بود، آنها در گرفتن آن خیـر، بر ما پیشی می گرفتند.

2 ـ اولین کسانی که آن جشـن ها را برپا کرده اند زنادقه و ملحدین عبیدیه بوده اند.

3 ـ این اعمال شبیه به جشن های مسیحیان است که برای عیسی علیه السلام می گیرند، و ما مسلمانان از تقلید و پیروی کردن از آنان نهی شده ایم.

4 ـ در صورت برگزار کردن جشن های مولودی، بر این اعتقاد هستیم که خداوند دین خود را کامل نفرموده ـ والعیاذ بالله ـ و این که رسول خدا صلی الله علیه وسلم دین را به طور کامل به ما نرسانیده است ـ والعیاذ بالله ـ و این که مسلمانانِ عصرهای فضیلت، موجبات محبت و دوستی نسبت به رسـول خدا صلی الله علیه وسلم را بـه ما نرسانیده اند.

5 ـ جشن گرفتن در این شب، دلیل بر محبت و دوستی رسول نیست؛ زیرا دوستی رسول الله در قران به گونه ای دیگر بیان شده است و دوستی رسول الله جشن تولد گرفتن برای او و انجام بدعت ها نیست . الله متعال می فرماید :
قُلْ إِن کُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ ( آل عمران آیه 31 .)

[بگو: اگر خدا را دوست می دارید، از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد و گناهان شما را بیامرزد].
رسول الله به اینگونه جشن ها امر نکرده اند بنابراین از ایشان پیروی نمایید و از برگزاری چنین جشن های بدعت و حرام بپرهیزید .

و چنان است که خود آنحضرت صلی الله علیه وسلم می فرماید: ((کلکم یدخل الجنة إلاَّ من أبی قالوا: ومن یأبی یا رسول الله؟ قال: من أطاعنی دخل الجنة ومن عصانی فقد أبی )) رواه البخاری .

همه شما به بهشت وارد خواهید شد مگر کسی که خود امتناع ورزد. گفتند: چه کسی است که از داخل شدن به بهشت امتناع می ورزد ای رسول خدا؟! آن حضرت صلی الله علیه وسلم فرمودند: کسی که از من اطاعت کند، به بهشت وارد خواهد شد، و هرکس از دستورات من سرپیچی کند، او همان کسی است که خود از وارد شدن به بهشت امتناع ورزیده است.

بنابراین محبت و دوست داشتن پیامبر صلی الله علیه وسلم ، در پـیروی کردن از او(در ظاهر و باطن) و سنت صحیح، و دنبال کردن راه اوست، و آن چه از آن خبر داده است از گفتار و کردار و اخلاق و... .

6 ـ بسیاری از علما و دانشمندان متأخر، مفاسد بزرگی که در این شب (شب تولد رسول اکرم صلی الله علیه وسلم رخ می دهد را بیان کرده اند؛ مانند: بعضی از اعمال شرک گونه، و غلو و زیاده روی در اشعار، و طلب یاری و کمک از پیامبر کردن، و اختلاط (جمع شدن زن و مرد در یک جا)، واستعمال ترانه و موسیقی، و حتی گاها شرابخواری نیز مشاهده شده است العیاذبالله و ... که بعید هم به نظر نمی آید زیرا از مراسم بدعت انتظار خیر نیست .

7 ـ روز تولد رسول اکرم صلی الله علیه وسلم همان روز رحلت اوست؛ یعنی روز12 ربیع الأول؛ چنان که در کتب سیره وارد شده است. عزیزان خوب دقت نمایید خود این واقعه یعنی در یک روز به دنیا آمدن شان و در همان روز از دنیا رفتن آن بزرگوار برای ما این پیام را می رساند که این روز باید روزی عادی باشد . یعنی نه باید در این روز جشن به مناسبت تولد شان گرفت زیرا در این روز وفات هم کرده اند و نه باید در این روز عزا به خاطر وفات شان گرفت زیرا در این روز متولد هم شده اند . سبحان الله چه درسی از این واضح تر ؟!
پس در این روز، خوشحالی بر ناراحتی هیچ مزیتی ندارد، و اگر ما در اعمال دین حق انتخاب داشتیم، به یقین ناراحتی و سوگواری و گریه و زاری در این روز و شب، اولی بر جشن و شادی بود زیرا ایشان در این روز وفات کرده اند . در حالیکه نه جشن گرفتن و نه عزاداری در این روز جایز نیست زیرا صحابه چنین کاری نکردند و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نیز چنین دستوری ندادند که رحمت و درود خداوند بر ایشان باد .

دوستان عزیز و گرامی امروز را به صحبت کردن در ارتباط با این موضوع اختصاص داده ایم و ان شاءالله در پست های بعدی به شبهات دیگری که مطرح می کنند پاسخ داده خواهد شد تا این موضوع برای همه ی عزیزان واضح و آشکار گردد و شک و شبهاتی که پیرامون این موضوع است با یاری الله سبحانه و تعالی برای همه ما برطرف گردد .

الله متعال سعادت دنیا و آخرت را نصیب همه ی ما بگرداند .
آمین یا رب العالمین
وَ ما عَلَینا اِلاُّ البَلاغُ المُبین

والله تعالی اعلم