(سوال) چرا اگر کسی تنبیه یا مجازات می شود می گویند در سرنوشت او چنین نوشته شده بود؟
(جواب) همه چیز به تقدیر الله تعالی صورت می پذیرد، ولی باید بدانیم که خداوند خالق افعال انسانها است و بشر فقط افعال خود را کسب می کند، بعبارتی تا خداوند تقدیر نکند
، هیچ فعلی از انسان سر نمی زند، پس اگر کسی قصد کشتن فردی را کرد، تا خداوند خلق عمل کشتن نکند - یعنی تقدیر نکند – آن فعل رخ نمی دهد (یعنی فرد نمی تواند عمل قتل را انجام دهد) در اینجاست که گویند: خدا تقدیر نکرده بود که فلانی فلان شخص را بکشد، و یا بلعکس...
فرض کنید فردی به اختیار خود تصمیم می گیرد که شخصی را به قتل برساند – درحالیکه به او هشدار داده شده که اگر کسی را به قتل برسانی، بالاخره تو را دستگیر کرده و قصاص می شوی - ولی باز از روی دشمنی که با آن شخص دارد، باز از هشدار نمی ترسد و از تصمیم و ارداده ی خود منصرف نمی شود، حال او ابزار و وسائل لازم را برای کشتن فرد بکار می گیرد، در اینجا اگر الله تعالی تقدیر کند (یعنی اگر خداوند تصمیم آن فرد را تنفیذ کند و سپس عمل کشتن را برایش خلق کند)، پس او موفق به کشتن می شود و اگر تقدیر نکرده بود، او نمی تواند فرد را بکشد. در حقیقت چنین شخصی مختار است و اگر قصد داشت تا کسی را بکشد پس خداوند نیز فعل کشتن را برایش خلق می کند و او با اکتساب فعل شخص را می کشد و مردم نیز می گویند درتقدیرش اینگونه بود و اگر شخص را نکشد پس فعل کشتن را اکتساب نمی کند و لذا مردم هم نمی گویند که در تقدیرش کشتن نوشته بود و این به خود شخص بستگی دارد که آن فعل را کسب کند یا نکند و از آنجا که سنت الهی بر این قرار گرفته است که انسانها مختار باشند، پس می بینیم که اکثرا خداوند اعمال خوب و زشت انسانها را تقدیر می کند .
بنابراین چون آن فرد – با وجود هشدار به قصاص شدن قاتل- باز تصمیم به این جنایت می کند، و خداوند نیز بر طبق سنت خویش انسانها را مختار کرده است تا هر عملی را که بر آن تصمیم گرفتند، فعل آنها را برایشان خلق کند، پس آن شخص به سبب آن جنایت باید مجازات شود، ولی این به معنای آن نیست که او مجبور بوده تا قتل کند .
توصیه می کنیم: زیاد وارد مباحث مربوط به قضا قدر نشوید، زیرا خود علما هم چنین فرموده اند که این مباحث را جز ذات پاک الله تعالی کسی اشراف کامل ندارد، بنابراین برای پرهیز از افتادن در دام شبهات و وسوسه ی شیطان، بهتر است از داخل شدن و پرسیدن در مسائل قضا و قدر خودداری نمود.
والله اعلم