(سوال) آیا سحر و کهانت و عرافه در معنی و حکم خود یکسان هستند؟
(جواب) سحر عبارتست از جادو دود و دمها و نخهای گرهزدهای که جادوگران به قصد تأثیرگذاشتن بر مردم انجام میدهند که اثر آن به صورت قتل یا امراض مختلف و یا تفرقه بین زن و شوهر ظاهر میشود. این عمل کفر و ناپسند و مرض اجتماعی شنیعی است که ریشهکن ساختن و از بینبردنش واجب است، تا مسلمانان از شر آن راحت شوند.
کهانت: ادعاکردن علم غیب با استخدام جنیات. شیخ عبدالرحمن بن حسن در کتاب (فتح المجید) میگوید: بیشتر آنچه در بین این امت پیدا میشود اخباری است که از اشیاء مفقود و غایب جنیات به دوستان خود (انسانها) خبر میدهند و افراد جاهل آن را کشف و کرامت میپندارند، و بسیاری از مردم به این صورت فریب خورده و فکر میکنند کسی که چنین اخباری نقل میکند، ولی (دوست) خداست، در حالی که این افراد دوستان شیطان هستند. و رفتن نزد چنین افرادی که ادعای کهانت دارند گناه است.
امام مسلم به نقل از بعضی ازواج مطهرات از پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم روایت میکند که فرمود: «مَنْ أَتَى عَرَّافًا فَسَأَلَهُ عَنْ شَىْءٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلاَةٌ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً» (مسلم 4 / 1751).
«کسیکه نزد عراف برود و از او چیزی بپرسد، نماز چهل شبانه روزش به درگاه خدا قبول نمیشود».
امام احمد و ابوداود و ترمذی نیز از ابوهریره رضی الله عنه از پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم روایت میکند، میفرماید: «مَنْ أَتَى کَاهِناً أَوْ عَرَّافاً فَصَدَّقَهُ بِمَا یَقُولُ فَقَدْ کَفَرَ بِمَا أُنْزِلَ عَلَى مُحَمَّدٍ» «کسی که نزد کاهن برود، و آنچه بگوید قبول کند، به تحقیق به دین و قرآن محمد کافر شده است».
(ابوداود 4 / 14، به لفظ فقد برئ بدل، و احمد فی مسند 2 / 48، بلفظ قد برئ، والترمذی فی سننه 1 / 164، و ابن ماجه فی سننه 1 / 209، والدارمی فی سننه 1 / 275 و 276، و البخاری فی التاریخ الکبیر 3 / 16 و 17، کلهم از حدیث ابی هریره رضی الله عنه ).
امام حاکم نیز از ابی هریره از پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم روایت میکند که میفرماید: «مَنْ أَتَى عَرَّافًا أَوْ کَاهِنًا فَصَدَقَه بِمَا یَقُولُ فَقَدْ کَفَرَ بِمَا أُنْزِلَ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ» (رواه امام احمد فی مسند 2 / 429، والحاکم فی مستدرکه 1 / 8 از حدیث ابی هریره رضی الله عنه ).
کسیکه نزد عراف یا کاهنی (غیبگو) برود و آنچه میگوید، تصدیق کند به تحقیق به آنچه بر حضرت محمد (اسلام و قرآن) نازل شده کافر شده است.
علامه بغوی میگوید: عراف کسی است که ادعا میکند از مقدمات امور که بر مال مسروق و مکان اشیاء گمشده دلالت میکند، آشنایی دارد و بعضی گفته اند عراف همان کاهن است
(شرح السنه 2 / 182).
شیخ الاسلام ابن تیمیه میفرماید: عراف کلمهای عام است که کاهن و منجم و رمال همهشان را شامل است.
(مجموع الفتوی شیخ الاسلام ابن تیمیه 35 / 173).
والله اعلم