الاعتصام
(سوال) آیا توبه در ساقط کردن حدود و مجازات سرقت تاثیر دارد؟
(جواب) توبه کردن مسلمانی از سرقت – پس از دستگیری سارق - هیچگونه تاثیری بر اجرای حدود توسط قاضی شرع ندارد، و حتی اگر سارق توسط مسروق بخشیده شود - چنانکه گذشت و عفو او بعد از مراجعه آنها به محکمه شرع باشد - باز حد بر او اجرا می شود، چنانکه از عائشه رضی الله عنها روایت است: قضیه سرقت زن مخزومی، قریش را اندوهگین ساخت و گفتند: چه کسی در این باره با پیامبر صلی الله علیه وسلم صحبت میکند؟ چه کسی جرأت این کار را دارد بجز اسامه، محبوب پیامبر صلی الله علیه وسلم بنابراین اسامه با پیامبر صلی الله علیه وسلم در این باره صحبت کرد، پیامبر فرمود: (أتشفع فی حد من حدود الله؟) «آیا در مورد حدی از حدود خدا سفارش میکنی؟». سپس بلند شد و خطبه خواند و فرمود : (یا أیها الناس إنما ضل من کان قبلکم أنهم کانوا إذا سرق الشریف ترکوه و إذا سرق الضعیف فیهم أقاموا علیه الحد، و أیم الله لو أنفاطمة بنت محمد سرقت لقطع محمد یدها) «ای مردم! پیشینیان شما به این دلیل گمراه شدند که وقتی انسانی شریف سرقت میکرد، بر او حد جاری نمیکردند ولی هر گاه ضعیفی از آنها سرقت میکرد حد را بر اوجاری میکردند. قسم به خدا اگر فاطمه دختر محمد سرقت کند محمد دست او را میبرد». متفق علیه
ولی اگر تا قبل از رفتن آنها به محکمه شرع مسروق , سارق را عفو کند، دیگر نیازی به حد نیست.
و همچنین اگر سارق قبل از دستگیر شدنش توبه کند، باز حد از او ساقط می شود
پس اگر شخصی بالغ و عاقل با اختیار خودش دزدی کرد، سپس به آن اعتراف نمود، یا دو نفر عادل به دزدی اوگواهی دادند، واجب است که حد بر او جاری شود. مشروط بر اینکه آن مال به حد نصاب رسیده و در مکانی محفوظ قرار گرفته باشد.
اما اگر در کشوری محکمه شرع وجود نداشته باشد تا مسروق شکایت کند، و یا سارق خود حاضر به اعتراف نیست، در این شرایط امید است که توبه او مفید واقع شود و ان شاءالله خداوند متعال گناهش را پاک می گرداند، البته بشرطیکه سارق خسارت وارده بر مسروق را جبران کند، زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم است می فرماید: «مَنْ کَانَتْ لَهُ مَظْلَمَةٌ لِأَخِیهِ مِنْ عِرْضِهِ أَوْ شَیْءٍ فَلْیَتَحَلَّلْهُ مِنْهُ الْیَوْمَ قَبْلَ أَنْ لَا یَکُونَ دِینَارٌ وَلَا دِرْهَمٌ ، إِنْ کَانَ لَهُ عَمَلٌ صَالِحٌ أُخِذَ مِنْهُ بِقَدْرِ مَظْلَمَتِهِ ، وَإِنْ لَمْ تَکُنْ لَهُ حَسَنَاتٌ أُخِذَ مِنْ سَیِّئَاتِ صَاحِبِهِ فَحُمِلَ عَلَیْهِ ». بخاری (2449).
یعنی: «هرکس به برادرش ظلم کرده خواه از جهت ناموس یا غیر آن، همین امروز از او طلب بخشش کند قبل از آنکه روزی فرا رسد که دینار و درهم در آن روز پذیرفته نمیشوند، اگر عمل صالح داشته باشد به اندازه ظلمی که کرده از آن برداشته میشود و اگر کار نیک و حسنهای نداشته باشد از گناهان شخص مظلوم برداشته میشود و بر گناهان او اضافه میشود».
ولی اگر سارق ترسید که اگر مسروق باخبر شود شر به پا میشود، می تواند مخفیانه اموالش را بازگرداند.
والله اعلم