(سوال) چگونه به این شبهه ی انسان ملحد جواب بدهم او می گوید بین آیات قرات نتاقض است برای مثال :
آیا شر و مصیبت از طرف شیطان است (سوره 38 آیه 41)؟ از خود ماست (سوره 4 آیه 79)؟ یا از طرف الله (سوره 4 آیه 78)؟

(جواب) در حقیت هر نوع خوبی و نیکیها و نعمتها از جانب پروردگار و الله متعال است، و از آنسو؛ هر آنچه که از شر و زشتیها و مصیبتها است، همگی بخاطر نتیجه اعمال انسانها و مکر شیاطین است، ولی با این وجود هرچند که شر و مصیبت نتیجه اعمال سوء انسانهاست و گاهی بخاطر مکر و زیان شیاطین است، اما در حقیقت این انسانها و شیطان نیستند که آن مصیبتها و اعمال شر را خلق می کنند، بلکه انسان و شیطان آنرا کسب می کند ولی خلق آن توسط خداوند صورت می گیرد. پس برای فهم این مسئله باید یک مطلب را خوب درک نمود: «انسان اعمال خود را کسب می کند چه خوب باشند چه بد، و این خداست که افعال بندگانش را خلق می کند، چه خوب باشند چه زشت، زیرا انسان خالق نیست، بلکه خدا خالق است». زیرا قرآن می فرماید: « وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ» (صافات 96). یعنی: خداوند هم شما را آفریده و هم افعالی که انجام می دهید»

و می فرماید: « اللَّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ وَکِیلٌ» (الزمر 62). یعنی: خداوند آفریدگار و خالق همه چیز است و حافظ و ناظر بر همه اشیاء است.

هرچند که خدای متعال از انجام اعمال شر و زشت توسط انسان و شیطان ناخشنود است، اما با این وجود چون خداوند به انسان و شیطان اختیار داده است تا خود راه شر یا نیک را برگزیند، لذا اگر انسانی یا شیطانی هر کدام از آن دو راه را انتخاب نمود، خداوند متعال نیز آنرا برایش خلق می کند ولی انسان و شیطان آنرا کسب می کنند، و چون مختارانه تصمیم به انجام آن افعال گرفته اند، پس خودشان هم مسئول هستند.

پس به اعتبار خلق؛ همه به الله تعالی نسبت داده می شود، زیرا خداوند خالق هر چیزی است، حتی زشتیهایی که انسان و شیطان به دنبالش هستند، چنانکه قرآن می فرماید: « اللَّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ وَکِیلٌ» (الزمر 62). یعنی: خداوند آفریدگار و خالق همه چیز است و حافظ و ناظر بر همه اشیاء است.

و به اعتبار کسب؛ این شرارتها به انسان یا شیطان نسبت داده می شوند، زیرا این انسان یا شیطان بوده که تصمیم به آن افعال می گیرد، و چون خدای متعال انسان را مختار آفریده – با وجود ناخشنودی از آن اعمال زشت و شر – برایشان خلق می کند، تا بهانه ای نداشته باشند که ما افرادی مجبور بودیم و بر ما جبر حاکم بود.

پس آنچه که در (سوره 38 آیه 41) آمده که می فرماید: «وَاذْکُرْ عَبْدَنَا أَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الشَّیْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ». (ص 41).یعنی: و به خاطر بیاور بنده ما ایّوب را، هنگامى که پروردگارش را خواند (و گفت: پروردگارا!) شیطان مرا به رنج و عذاب افکنده است.

اینکه شیطان ایوب علیه السلام را به رنج و عذاب افکنده است، دلیل بر این نیست که خدای متعال نقشی در آن ندارد! بلکه این خداوند متعال بوده که رنج و عذابی را که شیطان بر آن تصمیم گرفته، خلق نموده است. یعنی شیطان خالق و پدید آورنده حقیقی آن رنج و عذاب نیست، بلکه او تنها خواسته تا ایوب علیه السلام را در رنج بیاندازد ولی خلق آن کار توسط خدا صورت گرفته.

پس هر کاری که در این دنیا روی می دهد از خوبی و نیکی و زشتی و مصیبت همه و همه تحت اراده الله تعالی هستند و خالق اصلی اوست و ما همه مخلوق هستیم.

اما نکته ای را که نباید فراموش نمود اینست که: مصیبتها و سختیهایی که بر یک انسان وارد می شود؛ گاهی به دلیل نتایج اعمال خود انسان است و گاهی خدای متعال بنا به حکمت خویش و برای آزمایش بنده اش او را در مصیبت و سختی قرار می دهد، اما هر دو از جانب خداست و خالق حقیقی الله تعالی است و تا او اراده نکند هیچ مصیبتی بر هیچکس وارد نمی شود، ولی خدای متعال گاهی بخاطر آنکه انسان اعمال بدی را انجام می دهد او را به سبب آن اعمالش در مصیبت و سختی قرار می دهد، برای همین است که خدای متعال در (سوره 4 آیه 79) می فرماید:

«مَّا أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّهِ وَمَا أَصَابَکَ مِن سَیِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِکَ وَأَرْسَلْنَاکَ لِلنَّاسِ رَسُولاً وَکَفَى بِاللّهِ شَهِیدًا» (نساء 79).

یعنی: «هرچه‌ به‌ تو برسد» ای‌ انسان‌! «از خوبیها» و نعمت‌های‌ زندگی‌، چون ‌آسایشها و آرامشها و فراوانی‌ها و سلامتی‌... «از جانب‌ خداست‌» و به‌ فضل‌ و رحمت‌ وی‌ زیرا کسی‌ را بر خدا هیچ‌ حقی‌ نیست‌ «و هر شری‌ که‌ به‌ تو برسد، ازخود توست‌» یعنی‌: هر سختی‌ و بدبختی‌ و بلا و مشقتی‌ که‌ به‌ تو برسد، آن‌ نیز ازسوی‌ خدا است‌ ولی‌ به‌ سبب‌ و علتی‌ از جانب‌ خودت‌؛ چون‌ گناهی‌ که‌ مرتکب‌ آن‌ شده‌ای‌ و به‌ کیفر آن‌، مبتلای‌ بلا و بدبختی‌ و عذابی‌ گردیده‌ای‌.

پس در حقیقت هر نوع مصیبت و سیئه ای از جانب خداست که خدای متعال یا آنرا بخاطر حکمت خویش و به قصد امتحان بنده اش بر وی وارد می کند، و یا آنکه نتیجه اعمال بدی است که از انسان سر زده و خدای متعال او را به سبب آن اعمالش در مصیبت و سختی قرار داده، پس هر دو حالت از جانب خداست.

لذا می بینیم که اندکی تامل و تفکر در آیات خداوند متعال، یک انسانی که دارای فطرت و عقل سلیم باشد را رهنمود می کند که – هر شر و نیکی – در حقیت از جانب خداست، و این زرتشتیان هستند که خالق شر و خالق نیکی ها را یکی نمی دانند، اما خالق واقعی انسانها و افعال آنها و هرآنچه از نعمتها و مصیبتها بر آنها وارد می شود همگی از جانب خدای متعال هستند وبس.. اما انسان کسب کننده افعالش است نه خالق افعالش..

کافیست تا اندکی با احکام شریعت و اصول و قواعد دین اسلام آشنا بود تا فهمید که هیچ تضادی در آیات خدا نیست، چنانکه می فرماید: «أَفَلاَ یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ کَانَ مِنْ عِندِ غَیْرِ اللّهِ لَوَجَدُواْ فِیهِ اخْتِلاَفًا کَثِیرًا». (نساء 82).

یعنی: «آیا در» آیات‌ «قرآن‌ نمی‌اندیشند؟ و اگر از جانب غیر خدا بود قطعا در آن اختلاف کثیری می یافتند »

والله اعلم