الاعتصام
(سوال) با چه خاکی می توان تیمم کرد؟
(جواب) هر خاکی که به نجاست مخلوط نشده باشد برای تیمم کافی است، و برای اطمینان هم می توانید اندکی خاک از محلی که مطمئن هستید در آنجا نجاست نریخته اند بیاورید، و البته لازم نیست در این مورد وسواس داشت زیرا اصل بر پاکی خاک است مگر مطمئن باشید در آن نجاستی مخلوط شده باشد. و پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : (إن الصعید الطیب طهور المسلم و إن لم یجد الماء عشر سنین) «سطح زمین پاک، پاک کننده مسلمان است اگرچه ده سال آب نیابد». ابوداود (329).
حتی در صورت نیاز می توانید از گردوخاک روی فرش و مبل هم برای تیمم استفاده کرد، بدینصورت که دو کف دست را چند بار بر فرش یا مبل می زنید و سپس فقط دو دست و صورت را با آن می مالید..
در قرآن کریم چنین آمده است : فَتَیَمَّمُوْاْ صَعِیْداً طَیِّباً : با سطح زمین پاک تیمم کنید . ابواسحاق میگوید : صعید سطح زمین است و بر انسان لازم است که (هنگام تیمم) هر دو دستش را بدون توجه به اینکه در آنجا خاک وجود دارد یا نه؛ بر سطح زمین بزند چراکه صعید بمعنی خاک نیست، بلکه بمعنی سطح زمین است، خاک باشد یا غیرخاک، گوید : اگر تمام زمین صخره باشد و هیچ خاکی روی آن نباشد و تیمم کننده دستش را بر آن صخره بزند وصورتش را با آن مسح کند، همان برایش پاک کننده به حساب میآید.
نکته: آنچه وضو را باطل میکند، تیمم را نیز باطل میکند. علاوه بر این کسی که به علت عدم دسترسی به آب، تیمم کرده است، هرگاه آب را پیدا کند، تیممش باطل میشود، و نیز کسی که بخاطر بیماری و غیره از بکار بردن آب عاجز بوده، با رفع ناتوانی، تیمم او باطل میشود، ولی هر نمازی که قبلاً با تیمم خوانده، صحیح است و اعاده آن (دوباره خواندن) لازم نیست.
والله اعلم