(سوال) اگر خدا می دانست که عده ای از مردم با اختیار خود به جهنم می روند، پس چرا آنها را خلق کرد؟! یکی از دوستام بهم میگه آقا من دوست ندارم آفریده بشم به کی بگم!

(جواب) در ارتباط با سوال اول: خدا می دانست، ولی او را مجبور نکرده که راه جهنمیان را برود! او نیز می توانست مثل هزاران بنده ی صالح عمل کند و بهشت را بدست آورد، اگر قرار می بود که فقط اهل بهشت را می آفرید، آنگاه فلسفه آزمایش انسانها مفهومی نداشت و می بایست همه یکراست در بهشت آفریده می شدند!

مگر کدامیک از ما می دانیم که جهنمی هستیم یا بهشتی؟ چه بسا بهشتی باشیم! پس بهتر است بجای یاس و ناامیدی (که از وسوسه شیطان است) تلاش کنیم شاید بهشت نصیب ما شد. مگر شما علم غیب دارید که جهنمی می شوید؟ هزاران بنده ی شرور و عاصی خدا بودند که توبه نمودند و بعد کارهای شایسته انجام دادند و ان شاءالله عاقبت بخیر شده اند.

خدای متعال بسیار رئوف و مهربان است و گناهان را می بخشد، کافی است که توبه کنیم و امید داشته باشیم به رحمت و مغفرت او؛ زیرا خود او می فرماید: «قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ» (زمر 53).

یعنی: بگو: «اى بندگان من که بر خود اسراف و ستم کردهاید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را مىآمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.

بنابراین خدای متعال بسیار رئوف و مهربان است، و کسی که گناهی مرتکب شده؛ بشرطیکه توبه کند و بازنگردد، گناهش را می بخشد، و حتی اگر بنده ای بدون توبه بمیرد – بشرطیکه مرتکب شرک نشده باشد – باز خدای متعال ممکن است – اگر لایق باشد – او را ببخشد:

« إِنَّ اللّهَ لاَ یَغْفِرُ أَن یُشْرَکَ بِهِ وَیَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَن یَشَاء» (نساء 48).

یعنی: خداوند (هرگز) شرک را نمىبخشد! و پایینتر از آن را براى هر کس بخواهد (و شایسته بداند) مىبخشد.


در مورد سوال دوم: یکسری از مسائل هستند که اختیار آن دست ما نیست، و به اصطلاح جبری هستند؛ مانند: بودن یا نبودن در این دنیا، یا زمان تولد، یا شکل و قیافه، یا دختر یا پسر بودن..

این مسائل در دست ما نیست و ما چه بخواهیم و یا نخواهیم، خدای متعال بنا به حکمت خویش چنین مقدر کرده که مثلا شما در فلان عصر و از فلان پدر و مادر و با فلان قیافه متولد شوید، و اعتراض ما سودی ندارد! پس انسان عاقل – که می داند در برابر خلق کائنات قدرتی ندارد – بهتر است بجای آنکه راه اعتراض و کفرگویی را درپیش گیرد (که قطعا راه بجایی نمی برد)، اسبابی را که موجب رسیدن به نعمت بهشت هستند را بکار گیرد تا ان شاءالله عاقبت بخیر شود.

و اسباب خشنودی خدا واضح و آشکار هستند، و چندان هم سخت نیستند؛ کافیست تکالیف شرعی مانند نماز و روزه و زکات و حج را بنحو درست انجام دهیم، و از گناهان بزرگ مانند دروغ و غیبت و زنا و دزدی و قتل و غیره دست برداریم؛ آنگاه امید داشته باشیم که خدای متعال ما را به بهشت می برد.

از طلحه بن عبیدالله روایت شده‌ که‌: یک مرد اعرابی با مـویهای پریشان به خدمت پیامبر صلی الله علیه وسلم آمد و گفت‌: ای پیامبر خدای به من بگو خداوند چند نماز بر من فرض کرده است‌؟ پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «الصلوات الخمس إلا أن تطوع شیئا» «نمازهای پنجگانه‌، مگر داوطلبانه چیزی بدان بیفزائید». گفت‌: به من بگو خداوند چـقدر روزه بر من واجب‌ کرده است‌؟ پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «شهر رمضان إلا أن تطوع شیئا». «‌روزه ماه رمضان بر تو فرض است‌، مگر اینکه داوطلبانه علاوه بر آن روزه بگیرید».گفت‌: به من بگو، خداوند چقدر از زکات بر من فرض ‌کرده است‌؟ طلحه ‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم تمام شرایع و قوانین اسلام را برای وی بیان داشت‌. آن‌گاه آن مرد گفت‌: سوگند به آنکه تو را ارج و احترام نهاده است‌، داوطلبانه چیزی بدانها نمی‌افزایم و چیزی هم از فرایض خداوند نمی‌کاهـم‌. پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «أفلح إن صدق، أو دخل الجنة إن صدق». «اگر راست گوید رستگار است‌. یا (‌فرمود:‌) اگر راست گوید به بهشت درآیـد». بخاری و مسلم آنرا روایت‌ کرده‌اند.

بنابراین چرا ما انسانها باید آنقدر از رحمت الهی نا امید باشیم که از هم اکنون حکم جهنم را برای خود صادر کنیم؟! قطعا این وسوسه ای از جانب شیطان است تا ما را از رحمت الهی نا امید گرداند و بدین وسیله بر انجام گناهان جسور نماید! گفتن این سخنان که من چرا بدنیا آمدم؟ چرا خدا مرا آفرید درحالیکه می دانست جهنمی هستم! نه تنها دردی را دوا نخواهد کرد، بلکه تیری از جانب شیطان به قلب ماست که براحتی ما را اغوا کند و سراغ دیگری برود!

ما انسانها هیچیک نمی دانیم که سرانجام ما بهشت است یا جهنم، پس چه بسا بهشتی باشیم، چرا مثبت فکر نکنیم زیرا اینگونه فکر کردن ما را در انجام اعمال شایسته ترغیب می کند و بهتر است ظن و گمان خود را نسبت به الله تعالی نیک گردانیم، و اینکه اگر تکالیف را درست انجام دهیم و از گناهان دوری کنیم، ان شاءالله بهشت نصیب ما خواهد شد، و اگر گناهی مرتکب شده باشیم، امید داریم که خدای متعال آن گناهان را می بخشد زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.

« یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَى رَبُّکُمْ أَن یُکَفِّرَ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَیُدْخِلَکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ یَوْمَ لَا یُخْزِی اللَّهُ النَّبِیَّ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ..» (تحریم 8).

یعنی: اى کسانى که ایمان آوردهاید بسوى خدا توبه کنید، توبهاى خالص؛ امید است (با این کار) پروردگارتان گناهانتان را ببخشد و شما را در باغهایى از بهشت که نهرها از زیر درختانش جارى است وارد کند، در آن روزى که خداوند پیامبر و کسانى را که با او ایمان آوردند خوار نمىکند.



والله اعلم