الاعتصام
(سوال) حکم قهر کردن با مسلمانی بیش از سه روز چیست ؟
(جواب) پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «برای هیچ مسلمانی جایز نیست که بیش از سه روز با برادر مسلمانش قهر کند و هرکس بیش از سه روز با برادر مسلمانش قهر کند و در این حال بمیرد به جهنم می‌رود». ابوداود 5 / 215.
و ابوخراش اسلمی رضی الله عنه می‌گوید پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «هرکس تا یک سال با برادر مسلمانش قهر کند (گناه این کار برابر با کشتن اوست». صحیح الجامع 6557.
از بدی‌ها و عواقب این کار تنها این کافی است که چنین شخصی از مغفرت خداوند متعال محروم می‌ماند؛ ابوهریره رضی الله عنه می‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «اعمال مردم هر هفته دو مرتبه، روزهای دوشنبه و پنجشنبه به پیشگاه خداوند پیش می‌گردند، تمامی مؤمنان مغفرت می‌گردند، مگر دو نفری که با همدیگر قهر باشند و گفته می‌شود اینها را رها کنید تا این که با همدیگر صلح کنند». مسلم 4 / 1988.
اما با این وجود چنین کسی از اسلام خارج نمی شود و کافر نمی گردد، حال چه مقصر باشد یا نباشد! زیرا ما اهل سنت و جماعت هیچ مسلمانی را بخاطر ارتکاب به گناه صغیره یا کبیره تکفییر نمی کنیم و وی را از دایره اسلام خارج نمی دانیم، و این عقیده فرقه خوارج است که مسلمانان را بخاطر ارتکاب به گناه کبیره تکفییر می کنند.
بنابراین کسی که با مسلمانی قهر است باید با او آشتی کند وگرنه بار گناهش بیشتر می شود، و هرکس از این دو نفری که باهم قهر هستند توبه نمود و از کرده خویش پشیمان شد، باید نزد آن دیگری برود و به او سلام کند و اگر آن شخص جواب سلامش را نداد و صلح نکرد گناه تنها بر عهده او می‌ماند، ابوایوب رضی الله عنه می‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«لا یحِلُّ لمُسْلِمٍ أنْ یَهْجُرَ أخَاهُ فوْقَ ثَلاثِ لَیال: یلتَقِیان، فیُعرِضُ هذا ویُعرِضُ هذا، وخَیْرُهُما الَّذِی یبْدأ بالسَّلامِ» متفقٌ علیه.
یعنی: «برای هیچ مسلمانی جایز نیست که بیش از سه روز با بردر مسلمانش قهر کند به گونه‌ای که هرگاه یکدیگر را ببینند از همدیگر روی بگرداند و بهترین آنها کسی است که ابتدا سلام کند (و برای صلح پیشقدم باشد).
اگر قهرکردن و قطع رابطه به خاطر امری شرعی همچون ترک نماز و یا انجام گناهی دیگر باشد، در صورتی که قطع رابطه با او تأثیری داشته باشد و او به خطای خود پی ببرد و برای اصلاح خویش اقدام کند، در این صورت قهرنمودن و قطع رابطه بر او هیچ تأثیری نداشته باشد، بلکه برعکس، او بیشتر به گناه و سرکشی خود رو می‌آورد، پس در این صورت قهرکردن با او جایز نیست، زیرا قطع رابطه با او هیچ مصلحتی ندارد, در این صورت باید به او نزدیک‌تر شد و به او احسان و نیکی کرد و به وسیلة پند و موعظه برای اصلاح او باید کوشید.
والله اعلم