الاعتصام
(سوال) چرا با وجود آنکه خداوند به زنان پیامبر توصیه می کند در خانه هایشان بمانند ولی عایشه رضی الله عنه به معرکه جمل رفت؟
(جواب) اولا این آیه به معنای این نیست که بیرون آمدن زنان پیامبر صلی الله علیه وسلم مطلقا حرام و ناجایز است، اصلا مگر ممکن است که زنان پیامبر صلی الله علیه وسلم تا آخر عمرشان در خانه می ماندند و بیرون نمی شدند؟!
دوما: آنچه که در بیرون رفتن زنان جایز نیست، اینست که زنان بدون محرم بیرون نروند نه اینکه اصلا بیرون نروند! چنانکه آیه ی مذکور بیرون رفتن را بمانند دوران جاهلیت نمی پسندد!
چنانکه می فرماید:
« یَا نِسَاءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا * وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الْأُولَى» (احزاب 33- 32).
یعنی: «ای همسران پیامبر! شما مانند هیچ یک از زنان دیگر نیستید» و هیچ گروهی از زنان امت با شما در فضیلت‌تان همطرازی و برابری نمی‌توانند کرد «اگر سر تقوا دارید پس در سخن‌گفتن ملایمت نکنید» یعنی: هنگامی که با مردان نامحرم سخن می‌گویید، تُن صدایتان را پایین نیاورید و نرم و ملایم سخن نگویید چنانکه زنان‌فتنه‌برانگیز چنین می‌کنند «که آن‌گاه کسی که در دلش بیماری است» یعنی: کسی که بدکار یا منافق است «طمع می‌ورزد. و نیکو سخن گویید»
«و در خانه‌هایتان قرار گیرید» اصل « یعنی: شما زنان پیامبر صلی الله علیه وسلم به قرار و آرام گرفتن در خانه‌های خویش و بیرون نشدن از آن ـ جز برای حاجتی ـ مأمور هستید.
«و مانند زینت‌نمایی روزگار جاهلیت پیشین، زینت‌نمایی نکنید» تبرج: عبارت از آن است که زن؛ تجمل، زینت و زیبایی‌های خود را که شهوت مردان را برمی‌انگیزد و ستر آن بر وی واجب است، آشکار گرداند. قبل از اسلام، زنان در انظار بیگانگان آرایش می‌کردند و زیبایی‌های فتنه‌انگیز خود را برای مردان نامحرم آشکار می‌ساختند چنانکه امروز در جاهلیت معاصر همین کار را می‌کنند.
بنابراین خروج زنان برای نیاز و حاجت امری ضروری است و خداوند متعال هرگز حکم نکرده که حتی برای نیاز هم نباید خارج شوند، چرا که اگر اینگونه می بود پس چرا در زمان حیات پیامبر صلی الله علیه وسلم زنان به نماز جماعت و جمعه می رفتند؟!!
لذا بیرون رفتن اگر توأم با تبرج و زینت باشد، و محرمی آنها را همراهی نکند جایز نیست، خصوصا برای زنان پیامبر صلی الله علیه وسلم که نمونه و الگوی زنان دنیا هستند. ولی اگر زنان نیازمند بیرون رفتن باشند تا مایحتاج خود را برطرف کنند و محرمی آنها را همراهی کند، و زینت خود را بروز ندهند، نه تنها حرام نیست بلکه کاملا جایز است.
و عایشه رضی الله عنها در هنگام رفتن به معرکه ی جمل با محرم خود بیرون رفت. محرم او خواهر زاده اش عبدالله بن زبیر - رضی الله تعالی عنه - بود.
والله اعلم