(سوال) آیا کودکانی که در خردسالی فوت کرده اند، برای والدین خود شفاعت می کنند؟

(جواب) کودکان و اطفال از جمله کسانی هستند که در روز قیامت برای والدین خود شفاعت می کنند، و در این باره احادیث زیادی از پیامبر صلی الله علیه وسلم وارد شده است، از جمله حدیث أبی حسان که گفت: «قلتُ لِأَبِی هُرَیْرَةَ: إنَّه قَدْ مَاتَ لِی ابنانِ ، فَمَا أَنْتَ مُحَدِّثِی عَنْ رَسُولِ اللهِ بِحَدِیْثٍ تُطَیِّبُ بِهِ أَنْفُسَنَا عَنْ مَوْتَانَا؟ قالَ : نَعَمْ ، صِغَارُهُم دَعَامِیْصُ الجَنَّةِ ، یَتَلَقَّى أَحَدُهُم أَبَاهُ - أَوْ قَالَ أَبَوَیْهِ - فَیَأْخُذُ بِثَوْبِهِ، - أَوْ قَالَ بِیَدِهِ - کَمَا آخُذُ أَنَا بِصَنَفَةِ ثَوْبِکَ هذا ، فَلَا یَتَنَاهَى حتى یُدخِلَه اللهُ وَأَبَاهُ الجَنَّةَ». رواه مسلم (2635).

یعنی: به ابوهریره گفتم: دو پسر من فوت کرده اند، آیا تو حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه وسلم بیاد داری که برای ما بازگو کنی تا روح ما از آن دو آرام گردد؟ ابوهریره گفت: آری، (پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند): کودکان مسلمانان در بهشت سیاحت خواهند کرد، آنان پدر خود یا والدین خود را (در روز جزاء) دیده، خود را به لباس آنان آویزان می‌کنند. همانطور که من الآن گوشه ی لباس تو را گرفته‌ام. این معامله به آنجا منجر می‌شود که خداوند آن کودک و والدینش را وارد بهشت می‌سازد.

و بیهقی در "السنن" و نسائی نیز از ابوهریره رضی الله عنه روایت کرده اند که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «ما من مسلمین یموت لهما ثلاثة من الولد لم یبلغوا الحنث الا ادخلهم الله وابویهم الجنة بفضل رحمته قال ویکونون على باب من ابواب الجنة فیقال لهم ادخلوا الجنة فیقولون حتى یجئ ابوانا فیقال لهم ادخلوا الجنة انتم وابواکم بفضل رحمة الله».

یعنی: هر مسلمانی که سه فرزند نا بالغ از وی فوت شود،‌خداوند به فضل خود، آنها و والدینشان را به بهشت خواهد برد. آن سه فرزند، در آستانه یکی از درهای بهشت توقف می کنند و به آنان گفته می شود: وارد بهشت شوید. می گویند: تا والدین ما همراه ما نیایند، وارد بهشت نمی شویم. به آنان می گویند: به لطف و کرم الهی، با والدین خود وارد بهشت شوید.

علامه البانی رحمه الله در "احکام الجائز" در مورد این حدیث گفته: روایت نسائی (1 / 265) و بیهقی (4 / 68) و سند حدیث بر اساس شرط بخاری ومسلم صحیح است.

همچنین امام بخاری باب مستقلی را تحت عنوان «فضل من مات له ولد فاحتسب : فضیلت کسی که فرزندش فوت کند و اجرش را از خدا بخواهد» مطرح نموده است و آن حدیث انس رضی الله عنه را آورده است که‌ پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَا مِنَ النَّاسِ مِنْ مُسْلِمٍ یُتَوَفَّى لَهُ ثَلاثٌ لَمْ یَبْلُغُوا الْحِنْث إِلاَّ أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّةَ، بِفَضْلِ رَحْمَتِهِ إِیَّاهُمْ». (بخارى:1248)

یعنی: «هر فرد مسلمانی که سه فرزند نابالغ خود را از دست بدهد (و صبر نماید)، خداوند متعال با فضل و رحمتی که نسبت به آن فرزندان دارد، او را وارد بهشت خواهد کرد».

و در حدیث ابو سعید چنین آمده است: زنان از پیامبر صلی الله علیه وسلم تقاضا کردند تا برای آنها روزی را اختصاص بدهد. رسول الله صلی الله علیه وسلم به خواسته آنها پاسخ مثبت داده و فرمودند: «أَیُّمَا امْرَأَةٍ مَاتَ لَهَا ثَلاَثَةٌ مِنْ الْوَلَدِ کَانُوا حِجَابًا مِنْ النَّارِ قَالَتْ امْرَأَةٌ وَاثْنَانِ قال و اثنان». یعنی: هر زنی 3 فرزند (نابالغ) را از دست بدهد، این سه فرزند او را از ورود به‌ دوزخ منع می‌کنند. زنی سوال کرد: ‌درباره دو فرزند چه می فرمائید؟ فرمودند: حکم دو فرزند نیز همان است. بخاری

«وجه استدلال به‌ احادیثی که‌ بخاری راجع به‌ کودکان مؤمنین آورده‌ چنین است: آنهائی که مانع ورود والدین به‌ آتش می‌شوند به نحو شایشته‌تری مانع ورود خود به‌ دوزخ می‌باشند، زیرا این فرزندان نابالغ اصل و علت رحمت هستند». "فتح الباری" (3/244). 

البته این بدین معنا نیست که مادرانى که فرزندانشان در کودکى فوت کرده اند حتما وارد بهشت میشود، زیرا بستگى دارد تا چه اندازه صبور بوده اند و همچنین اعمال دیگرشان نیز روز قیامت مورد بررسى قرار میگیرد، ولى شفاعت فرزندانشان بدون شک براى آنها مفید خواهد بود.


والله اعلم