(سوال) چرا قرآن می فرماید: «تبارک الله احسن الخالقین» مگر خالق دیگری هم بجز الله است که می فرماید بهترین خالقین است؟

(جواب) منظور از اینکه می فرماید: « فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ » یعنی: « پس والا و دارای خیر فراوان است خداوندی که بهترین آفریننده می‌باشد زیرا هر چیزی را نیکو آفریده» و مراد این نیست که خالق دیگری همانند الله متعال وجود دارد! بلکه مراد از آن اینست که اگر بالفرض خالق دیگری می بود – که نیست – باز همانند خداوند نمی توانستند خلق کنند و باز خداوند متعال بهترین خالق است، و یعنی اینکه: خداوند هر چیزی را خلق کند، بر بهترین شیوه و شکل آنرا خلق می کند، و اگر وظیفه خلق آن چیز را به کسی می سپرد، هیچگاه همچون او نمی تواند آن شیء را خلق کند.

شما چند مهندس مکانیک را درنظر بگیرید که ماشینی را می سازند، حال به اعتباری آن مهندسین خالق (فرعی) آن ماشین هستند، و اینجاست که مثلا می گویند: فلانی خالق فلان اثر است، البته این به اعتبار اینکه سبب ایجاد آن اثر هستند، خالق آن گفته می شوند، وگرنه خالق حقیقی خداوند است، چنانکه می فرماید: « وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ» (صافات 96).

یعنی: خداوند هم شما را آفریده و هم آنچه انجام می دهید».

بعبارتی خداوند خالق مخلوقات و افعال آنها نیز هست، پس خالق مطلق خداست و جز او خالق حقیقی وجود ندارد، ولی گاهی دیگر مخلوقات (مانند انسانها) به اعتبار اینکه سبب ایجاد یک پدیده هستند را خالق آن پدیده می نامند.

ولی آیا اگر خداوند خود مستقیما همان پدیده (مثلا ماشین) را می ساخت، بهتر از سازندگان آن (مهندسین) که به اعتباری خالق آن اثر اسم برده می شوند، عمل نمی کرد؟ قطعا پاسخ آری است، برای همین است که: «پس‌ بزرگ‌ خداوندی‌ است‌ که‌ نیکوترین‌ آفرینندگان‌ است‌» یعنی: خدای‌ سبحان‌ از آن ‌روی‌ سزاوار تعظیم‌ و سپاس‌ و ثنا است‌ که‌ بهترین‌ و استوارکارترین‌ صنعتگران‌ و آفرینشگران‌ می‌باشد.

بعبارتی خدای متعال در این آیه نخواسته که بگوید من از بین چند نفر خالق، از همه افضلتر هستم! بلکه هدف از آن اینست که: هر چیزی را که خلق کند، بر بهترین شیوه و احسن ترین شکل آنرا می آفریند. بنابراین آیه فوق دلیل بر وجود چند خالق نیست، و لازمه فهم بهتر آن اینست که به زبان و ادبیات عرب آشنایی خوبی داشته باشیم، که متاسفانه اکثر فارسی زبانها با قواعد علمی زبان فارسی نیز بصورت مناسبی آشنایی ندارند، چه رسد به زبان عربی که زبانی کامل و علمی است.


والله اعلم