الاعتصام
(سوال) توصیههای مهم برای کسانی که نهی از منکر میکنند . عده ای از جوانان، دوست دارند از کارهای ناپسند جلوگیری کنند ولی شیوه ی آن را نمیدانند؟!
(جواب) توصیه ی بنده این است که پایدار باشند و ابتدا معروف و منکر را با دلایل شرعی بشناسند تا کارشان بر مبنای آگاهی باشد.
الله تعالی میفرماید:
[قُلْ هَذِهِ سَبِیلِی أَدْعُو إِلَی اللَّهِ عَلَی بَصِیرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِی وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ (108)]
(بگو، این راه من است. من و پیروانم، با بصیرت کامل، همه مردم را به سوی الله دعوت میکنیم! منزّه است الله! و من از مشرکان نیستم.) «یوسف/ 108 »
توصیه ی دیگر این که: با نرمی از شیوههای مناسب استفاده کنند تا حرفشان مورد قبول واقع شود و نتایج مثبت کار بیش از نتایج منفی آن باشد.
الله تعالی میفرماید:
[ادْعُ إِلَی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ]
(با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنان به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن) «نحل/ 125»
الله تبارک و تعالی میفرماید:
[ فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ]
(به (برکت) رحمت الهی در برابر آنان(مردم) نرم شدی، و اگر خشن و سنگدل بودی از اطرافت پراکنده میشدند). «آلعمران/ 159»
رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ میفرماید:
[ مَنْ یُحْرَمْ الرِّفْقَ یُحْرَمْ الْخَیْرَ] مسلم (2592)
(هر کس از نرم خویی محروم شود، از همه ی خوبیها محروم شده است).
و میفرماید:
[ إِنَّ الرِّفْقَ لَا یَکُونُ فِی شَیْءٍ إِلَّا زَانَهُ، وَلَا یُنْزَعُ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا شَانَهُ ] مسلم (2594)
(آسان گیری در هرکاری باشد آن را ارزشمند میکند و در هر کاری نباشد آن را بی ارزش و بی کیفیت میکند).
از جمله چیزهایی که برای دعوتگر و مأمور امر به معروف و نهی از منکر لازم می باشد، این است که: خودش قبل از هر کسی به انجام نیکی روی آورد و از انجام بدی پرهیز کند تا قابل سرزنش نباشد.
الله میفرماید:
[ أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتَابَ أَفَلا تَعْقِلُونَ (44)]
(آیا مردم را به نیکی دعوت میکنید. امّا خودتان را فراموش مینمایید؛ با این که شما کتاب را میخوانید! آیا نمیاندیشید؟!). «بقره/44»
و میفرماید:
[ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لا تَفْعَلُونَ (2)کَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لا تَفْعَلُونَ (3)]
(ای کسانی که ایمان آوردهاید چرا چیزی میگویید، که عمل نمیکنید؟! نزد الله بسیار موجب خشم است که سخنی بگویید که عمل نمیکنید!). «صف/ 3 ـ2»
بنابراین ابتدا باید عمل نمود سپس دیگران را نصیحت نمود تا دیگران از او الگوبرداری کنند و از گفتار و کردارش بهره برند.
شیخ ابنباز، مجموعة فتاوی و مقالات متنوعة(5/75-76)
والله تعالی اعلم