الاعتصام
(سوال) والدینی که نسبت به فرزندان عدالت ندارند فرزندان آنان چه وظیفه ای دارند؟
(جواب) اطاعت از والدین فرض هست، و اگر والدین در قبال فرزندانشان عدل اجرا نکنند نباید بخاطر این مسئله با والدین پرخاش کرد، بلکه باید با نرمخویی و خوشرفتاری آنها را از این کار مطلع ساخت.
خداوند در مورد احترام به والدین میفرماید:
" وَقَضَیٰ رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِندَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا کَرِیمًا " ﴿الإسراء: 23﴾
«و پروردگار تو حکم کرد» (یعنی: فرمان داد به فرمانی قاطع) «که جز او را نپرستید و به پدر و مادر احسان کنید» (یعنی: همچنین فرمان داد به اینکه با والدین به نیکی تمام رفتار کنید زیرا بعد از خداوند که سبب حقیقی وجود انسان است، والدین سبب ظاهری وجود و تربیت وی در فضایی آکنده از مهر و عطوفت و ایثار میباشند.) «اگر یکی از آنان یا هر دو نزد تو» (یعنی: در پناه حمایت و تکفل تو) «به سالخوردگی برسند پس به آنان "اف" مگو» (یعنی: به آنان سخنی نگو که در آن کمترین بار ایذاییوجود داشته باشد و حتی کلمه «اف» رابه ایشان نگو زیرا این کلمه یا صدایی است که از تنگدلی و دلآزاری و گرانبار یافتن ایشان در قلبت خبر میدهد. بدینگونه،خدای سبحان فرزند را از ملال و دلتنگی نسبت به پدر و مادر، یا گرانبار یافتن ایشان بر خود، نهی میکند.) «و بر آنان بانگ مزن و با آنان سخنی شایسته» (یعنی: نرم ولطفآمیز) «بگو» (به نیکوترین وجهی که میتوان از یک سخن نرم و مهرآمیز ومحترمانه تعبیر کرد، توأم با رعایت ادب، حیا، وقار و سنگینی. و از ادب است که پدر و مادر را رودررو به نامشان نخوانی بلکه بگویی: پدر جان! مادر جان!)
و کلمه "اف" کمترین کلمه ی نا مناسبی است که یک شخص ممکن است بکار ببرد، یعنی خداوند امر فرموده حتی این کلمه نیز در برابر دستورات آنها گفته نشود، و اگر کمتر از آن کلمه ای بود خداوند آنرا بیان میفرمود، و خداوند این توصیه نرمخویی را برای والدین مشرک بیان فرموده پس چه برسد به والدین مسلمان؟!
در ضمن والدین حق ندارند که بین فرزندانشان عدالت رعایت نکنند، زیرا پیامبر صلی الله علیه و سلم فرموده است: "فاتقوا الله واعدلوا بین أولادکم" (صحیح بخاری)، یعنی: "از خدا بترسید و بین فرزندانتان عدالت رعایت کنید".
والله اعلم