الاعتصام
(سوال) آیا قطع رابطه با کسی که اهل بدعت و فسق و گناه است درست است؟
(جواب) همنشینی و ارتباط رفاقت با اهل بدعت حرام است، مگر آنکه هدف از ارتباط و همنشینی با چنین کسانی نصیحت و امر به معروف و نهی از منکر کردن آنها باشد، در غیر اینصورت جایز نیست که با اهل بدعت و گمراهی رفاقت نمود زیرا الله تعالی می فرماید:
« یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَکُونُواْ مَعَ الصَّادِقِینَ»(توبه 119)
یعنی: ای کسانی که ایمان آورده اید ، از خدا بترسید و با راستگویان باشید.
علامه عبدالرحمن سعدی در تفسیر این آیه می نویسد: "« یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ» ای کسانی که به پروردگار و به آنچه که خدا دستور داده است ایمان آورده اید! به مقتضای ایمان عمل کنید و آن رعایت تقوای الهی و پرهیز از چیزهایی است که خداوند از آن نهی کرده است.
« وَکُونُواْ مَعَ الصَّادِقِینَ» و با کسانی باشید که در گفتار و کردار و حالاتشان راستگویند. کسانی که سخن و کردارشان راست است و حالات آنها جز بر راستی نبوده و خالی از تنبلی و سستی است و اهداف و نیات پلید ندارند. و حالاتشان مشتمل بر اخلاص و نیت شایسته می باشد، زیرا راستی و صداقت انسان را به سوی نیکی هدایت می کند، و نیکی انسان را به بهشت می برد. خداوند متعال فرمود است:« هَذَا یومُ ینفَعُ الصَّدِقینَ صِدقُهُم » این روزی است که راستگویی ِ راستگویان به آنان فایده می دهد."
پس چنانکه توانایی امر به معروف و نهی از منکر را دارید می توانید با آنها صحبت کنید و مسائل منکر را به ایشان گوشزد نمایید – البته با علم و درایت و حکمت – چنانکه الله تعالی می فرماید:
« ادْعُ إِلِی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»(نحل 125)
یعنی: «دعوت کن» مردم را «به‌سوی راه پروردگار خویش» که همانا اسلام است «به حکمت» یعنی: با بیانی محکم و استوار. به قولی: مراد ازحکمت، حجت‌های یقین‌آور و باور رسان است «و اندرز نیکو» اندرز نیکو، بیان‌و موعظه‌ای است که شنونده آن را نیکو پنداشته و مجذوب آن گردد و به اندرون جان و خردش چنان رسوخ و نفوذی محکم پیدا کند که قناعتش بدان فراهم آمده و به مفاد و مضمون آن عمل نماید، چنین اندرز نیکویی به اعتبار این‌که شنونده از آن بهره‌مند می‌شود، «حسنه» است. به‌قولی: «موعظه حسنه» عبارت ازحجت‌های ظنی اقناعی‌ای است که تصدیق به مقدمات قابل قبولی را در پی آورد «و با آنان به شیوه‌ای که نیکوتر است، مجادله کن» یعنی: به روش و طریقه‌ای با آنان مناظره کن که نیکوترین طرق مناظره است و آن عبارت است از:
ـ برگزیدن ساده‌ترین روشها و محکم‌ترین دلایل.
ـ به‌کار گرفتن بیانی خوش در گفت‌وگو.
ـ در پیش گرفتن ملایمت و نرمی در گفت‌وگو.
ـ مقابله بدی در کلام و بیان با نیکی.
ـ بلند نکردن صدا در گفت‌وگو و دشنام ندادن و آزار نرساندن به خصم. که اینها اصول مناظره و جدال بیانی در اسلام است.
اگر این توانایی وجود ندارد، پس ارتباط با چنین کسانی جایز نیست و لازمست جهت دور نگه داشتن خود از عقاید باطل آنها از آنها دوری جست تا زمانیکه از گمراهی به سوی هدایت بازگردند.
والله اعلم