سنت های نماز شب (قیام)

1- بهترین تعداد نماز شب اینست که یازده رکعت یا سیزده رکعت باشد، همراه با طولانی نمودن قیام، به دلیل احادیثی که در صحیح البخاری روایت شده است .

2- سنت است هنگامی که از خواب برای نماز شب بر می‌خیزد مسواک بزند و آیات آخر سوره آل عمران را تا آخر سوره بخواند یعنی از : ﴿إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ ١٩٠﴾ [آل‌عمران: 190]. تا آخر سوره بخواند.

3- سنت است دعایی که از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ثابت شده است بخواند یعنی دعای زیر را :
 «اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ قَيِّمُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَنْ فِيْهِنَّ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ نُوْرُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَنْ فِيْهِنَّ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ مُلِكُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ الْحَقُّ وَوَعْدُكَ الْحَقُّ، وَقَوْلُكَ الْحَقُّ وَلِقَاؤُكَ الْحَقُّ، وَالْجَنَّةُ حَقٌّ، وَالنَّارُ حَقٌّ، وَالنَّبِيُّوْنَ حَقٌّ، وَمُحَمَّدٌ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ حَقٌّ، اللَّهُمَّ لَكَ أَسْلَمْتُ، وَبِكَ آمَنْتُ، وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ، وَإِلَيْكَ أَنَبْتَُ، وَبِكَ خَاصَمْتُ، وَإِلَيْكَ حَاكَمْتُ، فَاغْفِرْ لِيْ مَا قَدَّمْتُ، وَمَا أَخَّرْتُ، وَمَا أَسْرَرْتُ، وَمَا أَعْلَنْتُ، أَنْتَ الْمُقَدِّمُ، وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ. [أوْ لاَ إِلَهَ غَيْرُكَ]». (رواه البخاری ومسلم واللفظ للبخاری). 
 «خدایا، ستایش برای تو است تو تدبیرکننده آسمانها و زمین و هر آنکه در آنست هستی، و ستایش از آن تو است، تو نور آسمانها و زمین و هر آنکه در آن است هستی، و از آن تو است ستایش، تو پادشاه آسمانها و زمین هستی، و از آنِ تو است ستایش، تو حقی و وعده تو راست است و دیدار تو، و کلام تو، و بهشت و دوزخ حقیقت است، و پیامبران و محمد صلی الله علیه و آله و سلم بر حقند و قیامت حقیقت است، خدایا، خود را به تو تسلیم نمودم و به تو ایمان آوردم، و بر تو توکل کردم، و به سوی تو بازگشتم، و برای تو جنگیدم، و به دستور تو حکم کردم، پس بیامرز گناهان گذشته و آینده و نهان و آشکار مرا، تو پیشی‌دهنده و عقب اندازه‌ای، نیست معبودی بحق مگر تو».

4- آغاز نمودن نماز شب با دو رکعت کوتاه و مختصر، تا برای بعد از آن آماده شود.

همانطور که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم می فرماید: «هر گاه یکی از شما برای نماز شب برخاست پس نمازش را با دو رکعت کوتاه آغاز نماید». (رواه مسلم).

5- سنت است که نماز شب را با دعای افتتاح ثابت شده از پیامبر آغاز نماید یعنی دعای زیر :
 «اللَّهُمَّ رَبَّ جِبْرَائِيْلَ، وَمِيْكَائِيْلَ، وَإِسْرَافِيْلَ، فَاطِرَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ، عَالِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ، أَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادَكَ فَيْمَا كَانُوْا فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ، اهْدِنِيْ لِمَا اخْتُلِفَ فِيْهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِكَ، إِنَّكَ تَهْدِيْ مَنْ تَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيْمٍ». (رواه مسلم). 
 «خدایا، ای پروردگار جبرئیل و میکائیل و اسرافیل، آفریننده آسمانها و زمین، آگاه به نهان و آشکار، تو حکم می‌کنی میان بندگانت در چیزی که آنها در آن اختلاف می‌کردند، هدایت کن مرا در آنچه اختلاف کرده شده در آن از حق به اراده تو، براستی که تو هر که را بخواهی براه راست هدایت می‌کنی».

6- سنت است که نماز شب را طولانی نماید زیرا از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم پرسیده شد، کدام نماز بهتر است؟ فرمود: «طولانی بودن قیام (نماز)». (رواه مسلم).

7- هنگام تلاوت آیات عذاب، سنت است که به الله متعال پناه ببرد و بگوید: «أعوذ بالله من عذاب الله».
 و هنگام آیات رحمت، از خداوند رحمت طلب نماید. و بگوید: «اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ». «خداوندا، من از فضل و بخشش تو طلب می‌کنم».
 و هنگام خواندن آیات تنزیه و پاکی خداوند ، سبحان الله بگوید، بدلیل حدیثی که می گوید : «پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم شمرده شمرده می‌خواند، و هرگاه به آیه‌ای می‌رسید که در آن تسبیح خدا بود سبحان الله می‌گفت و هرگاه به آیه‌ای می‌رسید که سؤال بود از الله طلب می‌کرد، و هر گاه به آیه‌ای می‌رسید که پناه بود از خداوند پناه می‌خواست ..» (رواه مسلم).

و اما اسباب کمک‌کننده براي قيام شب :
1- دعا
2- زود خوابیدن
3- قیلوله (و یا در وقت نهار استراحت) نمودن
4- ترک گناه
5- جهاد با نفس

و در پایان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم می فرماید: «بهترین روزه بعد از ماه رمضان روزه ماه محرم الحرام است، و بهترین نماز بعد از نمازهای فرض نماز شب است». (رواه مسلم).

خوشا به حال کسی که الله برایش توفیق نماز شب را بدهد 
 سعادت دنیا و آخرت همراه چنین شخصی است .