الاعتصام
حکم خوردن گوشت گراز
گراز همان خوک وحشی است به عبارتی به خوکی که وحشی است گراز می گویند و به خوکی که اهلی است خوک معمولی می گویند که حرام بودن آن ثابت است اما به طور کلی گوشت خوک از هر نژادی که باشد حرام است زیرا الله متعال می فرماید :
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللّه
بقره / 173
و اين آيه عام است، و نفرموده که فقط خوک معمولي حرام است، بلکه چون از لفظ "خنزير" که به معناي خوک است استفاده کرده، لذا بطور عام شامل هر نوع نژاد خوکي است و همگي يک حکم را دارند و آن حرام بودن گوشت آنهاست؛ و اگر گوشت نژادهاي متفاوت خوک از لحاظ حلال يا حرام متفاوت مي بودند، حتما شارع اشاره مي کرد چنانکه در مورد خر اهلي و خر وحشي مسئله تشريح شده است.
5360
حکم خوردن گوشت کوسه و قورباغه
در مورد حيوانات دريايي مانند کوسه بايد گفت که، تمام موجودات زنده اش حلال است، بدليل قول خداوند متعال كه ميفرمايد:
"أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ " (المائدة:96)
"حلال گرديده است براى شما شكار (حيوانات) دريا (و رودخانه و مانند آن) و خوردنش، تا بهره اى باشد براى شما (مقيمان) و براى قافله (مسافران)"
و بدليل قول پيامبر صلى الله عليه و سلم كه در مورد دريا فرموده است:
"هو الطهور ماؤه، الحل ميتته"( روايت مالك در كتاب الموطأ)
"دريا آبش پاك كننده است و مرده اش حلال ميباشد".
به اين دو دليل وهمچنين دلايل بيشترى كه در شرع وارد شده است، بيشتر اهل علم تمامى موجودات زنده دريا را حلال ميدانند، خواه مرده و يا زنده باشد، البته تا جايى كه خوردن آنها ضررى براى انسان نداشته باشد، و اگر خوردن حيوان دريايى ضرر داشت آنرا جائز نميدانند زيرا پيامبر صلى الله عليه و سلم فرموده است: "لا ضرر و لا ضرار" يعنى: "نه ضرر كنيد و نه ضرر برسانيد" (روايت مالك در كتاب الموطأ) و اين مذهب مالكى و بيشتر علماء ميباشد.
در مورد غورباغه نیز حکم بر ناجایز بودن آن است زیرا پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم از کشتن آن نهی کرده اند.
از عبدالرحمن بن عثمان رضي الله عنه روايت است که گفت:«أَنَّ طَبِيبًا سَأَلَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ ضِفْدَعٍ يَجْعَلُهَا فِي دَوَاءٍ فَنَهَاهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ قَتْلِهَا». أبو داود (3871) ونسائي و الباني آنرا در صحيح ابوداود صحيح دانسته است.
يعني: طبيبي از پيامبر صلي الله عليه وسلم در مورد قورباغه پرسيد که آيا مي تواند آنرا بعنوان دوا استفاده کند که پيامبر صلي الله عليه وسلم او را از کشتن آن نهي کرد.
و لذا ماداميکه کشتن قورباغه حرام باشد، خوردن آن مستلزم انجام فعلي حرام مي شود، و همين ارتباط موجب مي شود که خوردن آن نيز جايز نباشد.
5164
حکم خوردن سرکه چیست ؟ بعضی می گویند مست کننده است !
آنچه که بر ما معلوم گشت اينست که سرکه ميوه به طور كلي از تخمير ميوه هايي كه داراي گلوكز مي باشند تهيه ميشود. و سرکه چون مست کننده نيست خوردن آن مباح است و حتي پيامبر صلي الله علي وسلم خوردن آنرا تمجيد کرده است:
پيامبر صلي الله عليه وسلم مي فرمايد:
«نعم الأدم الخلّ». [مسلم: 164].
«بهترين خورش سرکه است».
4766
حکم خوردن ماهی ای که با ضربه زدن بر سرش او را شکار کرده اند
جانوران دريائي و بحري همگي حلال گوشتند مگر اينكه سم داشته باشند كه آنوقت بجهت ضرر حرام هستند، اين جانوان دريائي حلال گوشتند، خواه ماهي يا غيرماهي باشند و خواه شكار شوند يا مرده يافته شوند و خواه مسلمان يا غيرمسلمان وكتابي و بت پرست آن را شكار كرده باشد. جانوران دريائي نيازي به ذبح سربريدن ندارند بدليل اين آيه:« أحل لكم صيد البحر وطعامه متاعا لكم وللسيارة » ( مائده 96 )
[براي شما شكار دريا و مواد خوراكي دريائي كه ذخيره شده و همه مواد خوراكي دريائي حلال شده است تا بهرهاي باشد شما را و مسافران را].
بنابراين اگر ماهي سربريده نشود يا با وسيله اي بر سر او ضربه وارد شود، ايرادي بر گوشت آنها نيست و حلال است.
4702
اصل در عبادات بر منع است
دقت کنید که اصل در عبادات بر منع است یعنی تا زمانیکه حکمی از سوی الله یا رسول بر آن نباشد انجام آن عمل ممنوع است تا مبادا در حرام بیفتیم و یا بدعتی را در دین ایجاد کنیم اما در امور دنیایی مانند خوردن و نوشیدن اصل بر مباح بودن میوه و خوراکی هاست مگر اینکه دلیلی از شرع بر حرام بودن آنها ثابت شود .
لذا پوست گوسفند نیز مباح می باشد زیرا دلیلی بر تحریم آن از شرع ثابت نشده است به شرطیکه ذبح آن به صورت شرعی شده باشد
اصل در گوشت ذبیحه بر ممنوعیت است تا زمانیکه از ذبح شرعی آن مطمئن شویم
قواعد زیر می تواند مفید باشد :
- ( الأصل في الذبائح التحريم ) – اصل در ذبيحه ها حرام بودن است.
بنابراين شما که در دانشگاه هستيد؛ اصل اينست که گوشت آنجا جايز نيست مگر آنکه اطمينان حاصل شود که ذبايح آنها بصورتي که توضيح داده شد باشد.
- الْأَصْلُ الْإِبَاحَةُ إِلَّا مَا دَلَّ الدَّلِيلُ عَلَى نَجَاسَتِهِ أَوْ تَحْرِيمِهِ" – اصل در اشياء مباح بودن است مگر اينکه دليلي بر نجاست يا حرام بودنش يافت شود.
- الضَّرُورَةُ تُبِيحُ الْمُحَرَّمَاتِ مِنَ الْمَآكِلِ وَالْمَشَارِبِ وَالْمَلَابِسِ وَغَيْرِهَا. – شرايط اضطراري امور حرام را مباح مي کند از پوشيدنيها و خوردنيها و نوشيدنيها و غير آن.
- "الْيَقِينُ لَا يَزُولُ بِالشَّكِّ" - يقين با شک از بين نمي رود.
- "الْأَصْلُ الطَّهَارَةُ فِي كُلِّ شَيْءٍ" – اصل در همه اشياء پاک بودن است.
3898
والله تعالی اعلم