احکام جنایز

2016/Jul/Fri


1548
سنت ها و اعمال نیکو و مشروع در تشیع جنازه (4)

الاعتصام

اگر پارچه کفن کم بود، از قسمت سر میت شروع کنند تا هر جا که برسد. و باقیمانده بدنش را با گیاه اذخر یا هر گیاهی دیگر، بپوشانند. در این باره دو حدیث وجود دارد

اگر تعداد مردگان زیاد بود. و پارچه باندازه کافی برای کفن کردن وجود نداشت، می‌توان تعدادی از آن‌ها را با یک کفن پوشاند. و هر کدام که قرآن بیشتر می‌داند در قبر، جلوتر از دیگران قرار گیرد.

بیرون آوردن لباس‌های شهید که در آن‌ها به شهادت رسیده است، جایز نیست. بلکه با همان لباس‌ها دفن گردد. 

مستحب است که پارچه‌ای دیگر، روی لباس‌های شهید گذاشته شود

محرم اگر فوت کند، در همان لباس احرام، کفن گردد

 

در کفن رعایت نکات زیر مستحب است:

سفید بودن کفن.

کفن، شامل سه قطعه پارچه باشد

در صورت امکان، یکی از سه پارچه کفن خط دار باشد

کفن را سه بار، مواد خوشبو بزنند

 

برای کفن پارچه گرانقیمت و همچنین بیشتر از سه قطعه جایز نیست. زیرا این کار، خلاف سنت رسول الله ج و تضییع مال است و شریعت از اسراف، منع کرده است. بویژه اگر زندگان به آن نیاز داشته باشند. 

 

کفن زن هم مانند کفن مرد است و هیچ دلیلی بر تفاوت کفن زن و مرد وجود ندارد. 

حمل جنازه و تشییع آن واجب است. و این یکی از حقوق میت مسلمان بر دیگر مسلمانان است. احادیثی در این خصوص نیز آمده است 

تشییع جنازه دارای دو مرحله است:

الف- تشییع جنازه از خانه و محل فوت تا جائی که بر او نماز خوانده می‌شود.

ب- همراهی جنازه از خانه و محل فوت تا پایان تکفین و تدفین

بدون تردید، ‌تشییع جنازه نوع دوم بهتر و باعث اجر بیشتر است

البته این فضیلت تشییع جنازه برای مردان است نه برای زنان زیرا رسول الله ج زنان را از تشییع جنازه، منع کرده است. ام عطیه می‌گوید:

«كُنّا ننَُهيَ (و في رواية نَهَانَا رسول الله ج)عَنْ اتِّبَاعِ الْجَنَائِزِ وَلَمْ يَعْزَمْ عَلَيْنَا»

(ما منع شدیم، یا اینکه رسول خدا ما را از تشییع جنازه، منع کرد. البته زیاد سخت نمی‌گرفت.) و از اینکه سخت نمی‌گرفت، نتیجه می‌گیریم که شرکت زنان در تشییع جنازه، مکروه تنزیهی است. 

در تشییع جنازه، نباید اعمال خلاف شرع انجام داد. دو عمل، به نص حدیث، در تشییع جنازه ممنوع شده است. اول: گریه کردن با صدای بلند، ‌دوم: بهمراه بردن بخور و آتش

ذکر با صدای بلند نزد جنازه نیز مانند گریه کردن با صدای بلند، ممنوع است و بدعت محسوب می‌گردد.

شتاب در انتقال جنازه، برای تکفین و تدفین، واجب است. البته شتابی که با دویدن نباشد 

حرکت از پشت سر جنازه، جلو و سمت راست و سمت چپ آن جایز است. بشرطی که با جنازه، نزدیک باشند. مگر کسی که سوار است. رسول الله ج می‏فرماید:

«الرَّاكِبُ [يَسِيرُ] خَلْفَ الْجَنَازَةِ وَالْمَاشِي حَيْثُ شاءَ مِنْها خَلْفَهَا وَأَمَامَهَا وَعَنْ يَمِينِهَا وَعَنْ يَسَارِهَا قَرِيبًا مِنْهَا وّ الطَّفْلُ يُصَلَّى عَلَيْهِ وَيُدْعَى لِوَالِدَيْهِ بِالْمَغْفِرَةِ وَالرَّحْمَةِ».

ترجمه: سوار پشت سر جنازه حرکت کند. و پیاده از هر طرف که خواسته باشد. و بر طفل، نماز جنازه خوانده می‌شود و برای پدر و مادرش طلب آمرزش و رحمت بکنند

راه رفتن پشت سر میت و پیشاپیش آن، از رسول الله ج عملا به ثبوت رسیده است

تشییع جنازه به حالت سواره نیز جایز است، بشرط اینکه پشت سر جنازه حرکت کنند

حمل جنازه با کالسکه و اتومبیل‌های ویژه و سوار شدن تشییع کنندگان بر آن‌ها، شرعاً جایز نیست و دلائل متعددی بر عدم جواز آن وجود دارد.

الف - این شیوه کفار است و تشابه با کفار، شرعاً ممنوع است. و در این خصوص روایات متعددی وجود دارد که همه آن‌ها در کتاب «پوشش زن مسلمان از دیدگاه قرآن و سنت» (نوشته مولف محترم) درج گردیده، برای کسب اطلاع بیشتر به کتاب فوق مراجعه شود.

ب- این شیوه حمل جنازه، بدعت در عبادت به شما می‌رود. علاوه بر آن، با سنت عملی رسول الله ج تعارض دارد. و اینگونه کارها، بدعت است و بدعت، به اتفاق گمراهی است.

ج- اینگونه تشییع جنازه، مسلمانرا از هدف آنکه یادآوری آخرت است، باز می‏دارد. رسول الله ج می‌فرماید:

«اتبعوا الجنائز تذكركم الاخره». (جنازه را تشییع کنید تا به یاد آخرت بیفتید).

بر هیچ شخص آگاهی پوشیده نیست که حمل جنازه بر شانه‌ها، بیشتر از حمل آن بر روی اتومبیل، انسان را بیاد مرگ و آخرت می‌اندازد. و مبالغه نیست اگر بگویم: آنچه غربی‌ها را بر آن می‌دارد تا جنازه‌ها را با ماشین حمل کنند، ترس آن‌ها از مرگ و آنچه آن‌ها را به یاد مرگ می‌اندازد، می‌باشد. زیرا آن‌ها دید مادی دارند و آخرت را قبول ندارند. 

این شیوه موجب کاهش تعداد تشییع کنندگان و کسانی می شود که حمل آن را باعث اجر و ثواب می دانند . زیرا همه مردم اتومبیل ندارند که بتوانند در تشیع جنازه شرکت کنند .

تشییع جنازه با این تشریفات، هیچگونه سنخیتی با دین اسلام، بویژه مسئله مهم و خطیر مرگ ندارد.

اگر این بدعت، جز همین مخالفت، مفاسد دیگری نمی‌داشت، برای رد آن کافی بود. 

 

والله تعالی اعلم

نظر دهید