" حدیث بیست و یکم عدم جلوگیری از رفتن زنان به مسجد "

عبدالله بن عمر رضی الله عنه روایت کرده است: «كَانَتِ امْرَأَةٌ لِعُمَرَ تَشْهَدُ صَلاَةَ الصُّبْحِ وَالعِشَاءِ فِي الجَمَاعَةِ فِي المَسْجِدِ، فَقِيلَ لَهَا: لِمَ تَخْرُجِينَ وَقَدْ تَعْلَمِينَ أَنَّ عُمَرَ يَكْرَهُ ذَلِكَ وَيَغَارُ؟ قَالَتْ: وَمَا يَمْنَعُهُ أَنْ يَنْهَانِي؟ قَالَ: يَمْنَعُهُ قَوْلُ رَسُولِ اللَّهِ ج: لاَ تَمْنَعُوا إِمَاءَ اللَّهِ مَسَاجِدَ اللَّهِ»

«یکی از زنان عمر س نماز صبح و عشاء را به جماعت در مسجد برگزار می­کرد و به وی گفته شد: مگر نمی‌دانی عمر از این کار تو خوشش نمی­آید و غیرت دارد؟ آن زن گفت: اگر عمر از کارم خوشش نمی­آید پس چرا جلویم را نمی­گیرد؟ و به وی گفتند: چون پیامبر ج فرموده که زنان را از رفتن به مسجد منع نکنید».

(صحيح): بخاري (ش900) / مسلم (ش1018) / ابوداود (ش566)

" حدیث بیست و دوم افضلیت نماز خواندن در خانه نسبت به مسجد برای زنان "

همسر ابوحمید الساعدی رضی الله عنه روایت کرده است: «أَنَّهَا جَاءَتْ النَّبِيَّ ج فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ ج إِنِّي أُحِبُّ الصَّلَاةَ مَعَكَ! قَالَ ج قَدْ عَلِمْتُ أَنَّكِ تُحِبِّينَ الصَّلَاةَ مَعِي وَصَلَاتُكِ فِي بَيْتِكِ خَيْرٌ لَكِ مِنْ صَلَاتِكِ فِي حُجْرَتِكِ وَصَلَاتُكِ فِي حُجْرَتِكِ خَيْرٌ مِنْ صَلَاتِكِ فِي دَارِكِ وَصَلَاتُكِ فِي دَارِكِ خَيْرٌ لَكِ مِنْ صَلَاتِكِ فِي مَسْجِدِ قَوْمِكِ وَصَلَاتُكِ فِي مَسْجِدِ قَوْمِكِ خَيْرٌ لَكِ مِنْ صَلَاتِكِ فِي مَسْجِدِي قَالَ فَأَمَرَتْ فَبُنِيَ لَهَا مَسْجِدٌ فِي أَقْصَى شَيْءٍ مِنْ بَيْتِهَا وَأَظْلَمِهِ فَكَانَتْ تُصَلِّي فِيهِ حَتَّى لَقِيَتْ اللَّهَ أ»

«وی پیش پیامبر آمد و گفت: ای پیامبر خدا ! به حقیقت من نماز (خواندن) را با تو دوست دارم. ایشان فرمودند: می‌دانم که تو نماز (خواندن) را با من دوست داری و (با این وصف) نماز تو در هال خانه­ ات بهتر از نمازت در اتاقت است و نمازت در اتاقت بهتر از نمازت در خانه­ ات است و نمازت در خانه­ات بهتر از مسجد قومت است و نمازت در مسجد قومت بهتر از نمازت در مسجد من (مسجد النبیّ) است. راوی گفت: پس زن امر کرد و برای وی مسجدی در آخرین قسمت خانه­ اش برای وی بنا شد به گونه­ ای که (فضای خانه­ اش را) تاریک کرد. و وی در آنجا نماز می­خواند تا اینکه خداوند را ملاقات کرد (و دار فانی را وداع گفت)».

(صحيح): احمد، المسند (ش27090)/ ابن حبان (ش2217)/ ابن خزیمه (ش1689)/ رویانی، المسند (ش1115)

" حدیث بیست و سوم حکم نماز نوافل در مسجد "

زید بن ثابت رضی الله عنه روایت کرده است: «أَنَّ رَسُولَ اللَّه ج اتَّخَذَ حُجْرَةً فِي رَمَضَانَ، فَصَلَّى فِيهَا لَيَالِيَ، فَصَلَّى بِصَلاَتِهِ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِهِ، فَلَمَّا عَلِمَ بِهِمْ جَعَلَ يَقْعُدُ، فَخَرَجَ إِلَيْهِمْ فَقَالَ: قَدْ عَرَفْتُ الَّذِي رَأَيْتُ مِنْ صَنِيعِكُمْ، فَصَلُّوا أَيُّهَا النَّاسُ فِي بُيُوتِكُمْ، فَإِنَّ أَفْضَلَ الصَّلاَةِ صَلاَةُ المَرْءِ فِي بَيْتِهِ إِلَّا المَكْتُوبَةَ»

«رسول خدا اتاقی (را به عنوان مسجد) در ماه رمضان قرار دادند و و در آن شب ها نماز می­خواند، و برخی از یارانش با نمازش نماز خواندند، هنگامیکه از این باخبر شدند دست نگه­داشتند و به‌ سوی آنها رفت و فرمود: از آنچه که از اعمالتان دیدم با خبرم. ای مردم! در خانه­ هایتان نماز بخوانید، به حقیقت برترین نماز جز نمازهای فرض، نماز انسان در خانه­ اش است».

(صحيح): بخاری (ش731و6113و7290)/ مسلم (ش1861)/ ابوداود (ش1046و1449)/ نسایی (ش1599)

" حدیث بیست و چهارم استحباب گذاشتن پای راست هنگام دخول به مسجد "

عائشه رضی الله عنه روایت کرده است: «كَانَ النَّبِيُّ ج يُعْجِبُهُ التَّيَمُّنُ، فِي تَنَعُّلِهِ، وَتَرَجُّلِهِ، وَطُهُورِهِ، وَفِي ‌شانهِ كُلِّهِ»

«پیغمبر در پوشیدن كفش، ‌شانه كردن موها، وضو گرفتن و همه كارهایش، شروع كردن از سمت راست را می‌پسندید».

(صحيح): بخاری (ش426و5380و168)/ مسلم (ش640)/ ابوداود (ش4142)/ نسایی (ش421)

" حدیث بیست و پنجم حکم رفتن به مسجد با وجود بوی بد و آلت جنگی و اشیاء خطرناک "

جابر بن عبدالله رضی الله عنه روایت کرده است: «عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: مَنْ أَكَلَ مِنْ هَذِهِ الْبَقْلَةِ، الثُّومِ - وقَالَ مَرَّةً: مَنْ أَكَلَ الْبَصَلَ وَالثُّومَ وَالْكُرَّاثَ فَلَا يَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنَا، فَإِنَّ الْمَلَائِكَةَ تَتَأَذَّى مِمَّا يَتَأَذَّى مِنْهُ بَنُو آدَمَ»

«از پیغمبر روایت شده که فرمود: هرکس از این باقلا، سیر و یکبار فرمودند: هرکس پیاز و سیر و تره بخورد حتماً به مسجد ما نزدیک نشود، چراکه ملائکه اذیت می­شوند از آنچه که فرزندان آدم اذیّت می­شوند».

(صحيح): مسلم (ش1282و1283)/ نسایی (ش707)/ ابن ماجه (ش3365)

" حدیث بیست و ششم اعتکاف در مسجد "

عبدالله عمر بن الخطاب رضی الله عنه روایت کرده است: «أَنَّ عُمَرَ سَأَلَ النَّبِيَّ ج، قَالَ: كُنْتُ نَذَرْتُ فِي الجَاهِلِيَّةِ أَنْ أَعْتَكِفَ لَيْلَةً فِي المَسْجِدِ الحَرَامِ! قَالَ ج: فَأَوْفِ بِنَذْرِكَ»

«عمر از پیغمبر ج پرسید و گفت: من در زمان جاهلیت نذر کردم شبی را در مسجد الحرام اعتکاف کنم! پیامبر ج فرمودند: به نذرت وفا کن».

(صحیح): بخاری (ش2032و2043)/ مسلم (ج3ص1277)/ ابوداود (ش3325)/ ترمذی (ش1539)/ نسایی، السنن الکبری (ش3335)/ ابن ماجه (ش2129)

" حدیث بیست و هفتم بلند نکردن صدا در مسجد به دلیل عدم تشویش بر نمازگزاران "

ابوسعید الخدری رضی الله عنه روایت کرده است: «اعْتَكَفَ رَسُولُ اللَّهِ ج فِي الْمَسْجِدِ، فَسَمِعَهُمْ يَجْهَرُونَ بِالْقِرَاءَةِ، وَهُوَ فِي قُبَّةٍ لَهُ، فَكَشَفَ السُّتُورَ وَقَالَ ج: أَلَا إِنَّ كُلَّكُمْ يُنَاجِي رَبَّهُ، فَلَا يُؤْذِي بَعْضُكُمْ بَعْضًا، وَلَا يَرْفَعَنَّ بَعْضُكُمْ عَلَى بَعْضٍ فِي الْقِرَاءَةِ - أَوْ قَالَ: فِي الصَّلَاةِ-»

«رسول خدا در مسجد اعتکاف کردند، و از برخی حاضران شنیدند که با صدای بلند قرائت می­كردند، در حالیکه وی در قبّه خود بودند و صورت خود را آشکار کردند و فرمودند: آیا غیر از این است که هرکدام از شما پروردگارش را مناجات می­کند، یکدیگر را اذیّت نکنید و در قرائت –یا شاید فرمود: در نماز- (صداهایتان را) بر یگدیگر بالا نبرید».

(صحیح): عبدالرزاق، المصنف (ج2ص498)/ احمد، المسند (ش11896)/ ابوداود (ش1332)/ بیهقی، السنن الکبری (ش4890) وشعب الایمان (ش2412)/ حاکم، المستدرک (ش1169)/ ابن خزیمه (ش1162)/ نسایی، السنن الکبری (ش8038)/ ابن مذر، الاوسط (ش2530)/ ذهبی، سیر اعلام النبلاء (ج12ص629)/ صیداوی، معجم الشیوخ (ج1ص298)/ ابن عبدالبر، التمهید (ج23ص318)/ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد (ج15ص207)/ عبد بن حمید، المسند (ش881)

" حدیث بیست و هشتم قضاوت و اقامه حدود و انجام برخی امور دنیوی در مسجد "

كعب بن مالک رضی الله عنه روایت کرده است: «أَنَّهُ تَقَاضَى ابْنَ أَبِي حَدْرَدٍ دَيْنًا كَانَ لَهُ عَلَيْهِ فِي الْمَسْجِدِ، فَارْتَفَعَتْ أَصْوَاتُهُمَا حَتَّى سَمِعَهَا رَسُولُ اللَّهِ ج وَهُوَ فِي بَيْتِهِ، فَخَرَجَ إِلَيْهِمَا حَتَّى كَشَفَ سِجْفَ حُجْرَتِهِ، فَنَادَى يَا كَعْبُ، قَالَ: لَبَّيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ ج، قَالَ: ضَعْ مِنْ دَيْنِكَ هَذَا وَأَوْمَأَ إِلَيْهِ أَيِ الشَّطْرَ، قَالَ: لَقَدْ فَعَلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ ج، قَالَ: قُمْ فَاقْضِهِ»

«طلب خود را از ابوحدرد در مسجد مطالبه كردم. سر و صدای ما بلند شد. رسول الله كه داخل حجره بود سر و صدای ما را شنید. پرده حجره را كنار زد و با صدای بلند ندا كرد: ای كعب! گفتم: گوش به فرمانم ای رسول خدا! آنحضرت فرمود: نصف قرض خود را معاف كن. گفتم: معاف كردم، ای رسول خدا. آنگاه، رسول الله به ابوحدرد گفت: بلند شو و نصف دیگر آنرا بپرداز».

(صحیح): بخاری (ش457و471و2418)/ مسلم (ج3ص1192و1193)/ ابوداود (ش3595)/ نسایی (ش5114و5408)/ ابن ماجه (ش2429)

" حدیث آخر بهترين صف نماز مساجد "

جابر بن عبدالله رضی الله عنه روایت کرده است: «قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: خَيْرُ صُفُوفِ الرِّجَالِ الْمُقَدَّمُ، وَشَرُّهَا الْمُؤَخَّرُ، وَشَرُّ صُفُوفِ النِّسَاءِ الْمُقَدَّمُ، وَخَيْرُهَا الْمُؤَخَّرُ، ثُمَّ قَالَ: يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ، إِذَا سَجَدَ الرِّجَالُ فَاغْضُضْنَ أَبْصَارَكُنَّ، لَا تَرَيْنَ عَوْرَاتِ الرِّجَالِ مِنْ ضِيقِ الْأُزُرِ»

«پیامبر خدا فرمودند: بهترین صف­ های مردان جلوی (آن) می­ باشد، و بدترین آن آخر (آن) است، و بدترین صف­ های زنان جلو و بدترین آخر (آن) است، سپس فرمودند: ای جماعت زنان! هرگاه مردان سجده بردند، چشمان خود را (از نامحرمان) فرو گیرید، تا عورات مردان را بخاطر تنگی شلوار‌شان نبینید».

(صحيح): احمد، المسند (ش15161و14123)/ ابونعیم، حلیة الاولیاء (ج9ص23)/ ابن ابی شیبه، المصنف (ج1ص504)/ ابن حزم، المحلی (ج3ص131)