الاعتصام
" حدیث اول تاریخچه مسجد "
ابوذر رضی الله عنه روایت کرده است: «قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ ج أَيُّ مَسْجِدٍ وُضِعَ فِي الأَرْضِ اوّل؟ قَالَ: «المَسْجِدُ الحَرَامُ» قَالَ: قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ المَسْجِدُ الأَقْصَى! قُلْتُ: كَمْ كَانَ بَيْنَهُمَا؟ قَالَ: أَرْبَعُونَ سَنَةً، ثُمَّ أَيْنَمَا أَدْرَكَتْكَ الصَّلاَةُ بَعْدُ فَصَلِّهْ، فَإِنَّ الفَضْلَ فِيهِ»
«به پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله وسلم گفتم: کدامین مسجد برای اوّلین بار در زمین بنا شد؟ ایشان ج فرمودند: «مسجد الحرام» ابوذر گفت: گفتم: بعد از آن؟ ایشان ج فرمودند: مسجد الأقصی ! گفتم: چند سال بین آنها بوده؟ فرمودند: چهل سال، هرجاییکه وقت نماز داخل گردید، نمازت را در آنجا بخوان، که فضیلت نماز در اوّل وقت است».
(صحیح): بخاری (ش3366 و 3425)/ مسلم (ج1 ص370)/ نسایی (ش690)/ ابن ماجه (ش753)
" حدیث دوم همه جای زمین مسجد است "
جابر بن عبدالله رضی الله عنه روایت کرده است: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: أُعْطِيتُ خَمْسًا لَمْ يُعْطَهُنَّ أَحَدٌ مِنَ الأَنْبِيَاءِ قَبْلِي: نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ مَسِيرَةَ شَهْرٍ، وَجُعِلَتْ لِي الأَرْضُ مَسْجِدًا وَطَهُورًا، وَأَيُّمَا رَجُلٍ مِنْ أُمَّتِي أَدْرَكَتْهُ الصَّلاَةُ فَلْيُصَلِّ، وَأُحِلَّتْ لِي الغَنَائِمُ، وَكَانَ النَّبِيُّ يُبْعَثُ إِلَى قَوْمِهِ خَاصَّةً، وَبُعِثْتُ إِلَى النَّاسِ كَافَّةً، وَأُعْطِيتُ الشَّفَاعَةَ»
«پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: به من پنج چیز داده شده که به هیچکدام از پیامبران پیش از من داده نشده است: دشمنانم از فاصله ی یک ماه راه از من ترسانده شده اند، و زمین برای من مسجد و پاک قرار داده شده است، و هر انسانی از امّت من به وقت نماز رسید (در همان زمان و مکان) نماز بخواند، و برای من غنایم حلال شده و هر پیامبری برای قوم خاص خودش برانگیخته میشد ولی من برای همه مردم مبعوث شده ام و نیز به من شفاعت داده شده است».
(صحيح): بخاری (ش438 و 335)/ مسلم (ش1191)/ نسایی (ش432)
" حدیث سوم مساجد بهترین مکان ها نزد خداوند "
ابوهریره رضی الله عنه روایت کرده است: «أَنَّ رَسُولَ اللهِ ج قَالَ: أَحَبُّ الْبِلَادِ إِلَى اللهِ أ مَسَاجِدُهَا، وَأَبْغَضُ الْبِلَادِ إِلَى اللهِ أَسْوَاقُهَا»
«پیامبر خدا فرمودند: دوست داشتنی ترین (مکان آبادیها و) شهرها در نزد خداوند مساجد و منفورترین آن در نزد خداوند بازارهای شان می باشد».
(صحیح): مسلم (ج1 ص464)
" حدیث چهارم هدف اصلی از ایجاد مساجد "
انس بن مالک رضی الله عنه روایت کرده است: «بَيْنَمَا نَحْنُ فِي الْمَسْجِدِ مَعَ رَسُولِ اللهِ ج إِذْ جَاءَ أَعْرَابِيٌّ فَقَامَ يَبُولُ فِي الْمَسْجِدِ، فَقَالَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللهِ ج: مَهْ مَهْ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: لَا تُزْرِمُوهُ دَعُوهُ فَتَرَكُوهُ حَتَّى بَالَ، ثُمَّ إِنَّ رَسُولَ اللهِ ج دَعَاهُ فَقَالَ لَهُ: إِنَّ هَذِهِ الْمَسَاجِدَ لَا تَصْلُحُ لِشَيْءٍ مِنْ هَذَا الْبَوْلِ، وَلَا الْقَذَرِ إِنَّمَا هِيَ لِذِكْرِ اللهِ أ، وَالصَّلَاةِ وَقِرَاءَةِ الْقُرْآنِ. أَوْ كَمَا قَالَ رَسُولُ اللهِ ج قَالَ: فَأَمَرَ رَجُلًا مِنَ الْقَوْمِ فَجَاءَ بِدَلْوٍ مِنْ مَاءٍ فَشَنَّهُ عَلَيْهِ»
«در موقعیکه ما در مسجد با رسول خدا ج بودیم، مرد عرب بادیه نشینی آمد و در مسجد شروع به ادرار کردن نمود. یاران رسول خدا گفتند: وی را باز دارید، وی را باز دارید. انس گفت: رسول خدا فرمود: از وی ممانعت نکنید، به حال خودش واگذارید، آنها وی را به حال خود گذاشتند تا ادرار کرد. سپس رسول خدا وی را صدا کردند و به وی فرمودند: این مساجد برای این اعمال همچون ادرار و پلیدی و پلشتی ساخته نشده اند، بلکه برای ذکر خداوند و نماز و قرائت قرآن می باشند . انس گفت: به مردی از قوم امر فرمود و با سطلی از آب آمد و بر آن ریخت».
(صحیح): مسلم (ج1ص236)
" حدیث پنجم فضیلت نماز خواندن در مسجدالحرام و مسجدالنبی "
جابر بن عبدالله رضی الله عنه روایت کرده است: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج قَالَ: صَلَاةٌ فِي مَسْجِدِي أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ صَلَاةٍ فِيمَا سِوَاهُ، إِلَّا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ، وَصَلَاةٌ فِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَفْضَلُ مِنْ مِائَةِ أَلْفِ صَلَاةٍ فِيمَا سِوَاهُ»
«پیغمبر خدا فرمودند: نماز در مسجد من برتر از هزار نماز در غیر آنجا میباشد بجز در مسجد الحرام که نماز در مسجد الحرام برتر از صدهزار نماز در غیر آنجا میباشد».
(صحیح): احمد، المسند (ش 14694 و 15271)/ ابن ماجه (ش1406)/ طحاوی، شرح مشکل الآثار (ج2 ص62)/ ابن منذر، الاوسط (ش2495)/ ذهبی، سیر اعلام النبلاء (ج22 ص255)/ ابن الاعرابی، المعجم (ش1510)/ ابن عبدالهادی، تنقیح التحقیق فی أحادیث التعلیق (ش2179)/ ابن عبدالبر، التمهید (ج6 ص27)
" حدیث ششم فضیلت نماز خواندن در مسجد الاقصی "
عبدالله بن عمرو بن العاص رضی الله عنه روایت کرده است: «عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ج قَالَ: إِنَّ سُلَيْمَانَ بْنَ دَاوُدَ ÷ سَأَلَ اللَّهَ ثَلاثًا، أَعْطَاهُ اثْنَتَيْنِ، وَأَرْجُو أَنْ يَكُونَ قَدْ أَعْطَاهُ الثَّالِثَةَ: سَأَلَهُ مُلْكًا لا يَنْبَغِي لأَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ فَأَعْطَاهُ إِيَّاهُ، وَسَأَلَهُ حُكْمًا يُواطِئُ حُكْمَهُ فَأَعْطَاهُ إِيَّاهُ، وَسَأَلَهُ مَنْ أَتَى هَذَا الْبَيْتَ، يُرِيدُ بَيْتَ الْمَقْدِسِ، لا يُرِيدُ إِلا الصَّلاةَ فِيهِ أَنْ يَخْرُجَ مِنْ خَطِيئَتِهِ كَيَوْمِ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: وَأَرْجُو أَنْ يَكُونَ قَدْ أَعْطَاهُ الثَّالِثَةَ»
«از پیغمبر خدا روایت شده که فرمود: سلیمان پسر داود سه چیز از خداوند خواست، خداوند دو مورد از آنها را به وی عطا کرد. و خواهش نمود که سوّمی را هم به وی ببخشد: درخواست کرد که مُلک و پادشاهی به وی عطا کند که به کسی غیر از او داده نشود، پس خداوند آن را به وی عطا کرد، و درخواست کرد هر قضاوتی که میکند موافق حکم خداوند باشد، پس خداوند آن را به وی عطا کرد، و درخواست کرد که هرکس به این خانه بیاد منظورش بَيْتُ الْمَقْدِس بود که هیچ هدف و مقصدی جز نماز در آن نداشته باشد، گناهانش به گونه ای بخشیده شوند مانند (روزی که) از مادر به دنیا آمده باشد. رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: و من امیدوارم که خداوند این سوّمی را به وی عطا کرده باشد».
(صحيح): بخاری (ش731و6113و7290)/ مسلم (ش1861)/ ابوداود (ش1046و1449)/ نسایی (ش1599)
" حدیث هفتم فضیلت نماز خواندن در مسجد قبا "
عبدالله بن عمر رضی الله عنه روایت كرده است: «كَانَ النَّبِيُّ يَأْتِي مَسْجِدَ قُبَاءٍ كُلَّ سَبْتٍ، مَاشِيًا وَرَاكِبًا. وَكَانَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ س يَفْعَلُهُ»
«پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم هر روز شنبه پیاده یا سواره به مسجد قُبا می آمدند. و عبدالله بن عمر رضی الله عنه (هم به تبعیّت از ایشان) این کار را انجام می دادند».
(صحيح): بخاری (ش1193)/ مسلم (ش3462و3461)
" حدیث هشتم فضیلت ساختن مسجد "
عثمان بن عفان رضی الله عنه روایت كرده است: «سَمِعْتُ النَّبِيَّ يَقُولُ: مَنْ بَنَى مَسْجِدًا لِلَّهِ بَنَى اللهُ لَهُ فِي الْجَنَّةِ مِثْلَهُ»
«از پیغمبر خدا شنیدم که میفرمود: هر کس مسجدی را برای خداوند بنا کند، خداوند مانند آن را در بهشت برایش بنا میکند».
(صحیح): بخاری (ش450)/ مسلم (ج1ص378وج4ص2278)/ ترمذی (ش318)/ ابن ماجه (ش736)
" حدیث نهم فضیلت نماز جماعت در مسجد "
عبدالله بن عمر رضی الله عنه روایت کرده است: «اَن رَسُولَ الله قَالَ: صَلَاةُ الْجَمَاعَةِ تَفْضُلُ صَلَاةَ الْفَذِّ بِسَبْعٍ وَعِشْرِينَ دَرَجَةً»
«رسول خدا فرمودند: نماز جماعت بیست و هفت درجه بر نمازی كه فرادا خوانده شود، ، برتری دارد».
(صحيح): بخاری (ش649و645)/ مسلم (ش1509-1512)/ ترمذی (ش215)/ نسایی (ش837)/ ابن ماجه (ش789)
" حدیث دهم فضیلت نماز جماعت صبح و عشاء در مسجد "
عثمان بن عفان رضی الله عنه روایت کرده است: «سمعت رسول الله يقول: مَنْ صَلَّى الْعِشَاءَ فِى جَمَاعَةٍ فَكَأَنَّمَا قَامَ نِصْفَ اللَّيْلِ وَمَنْ صَلَّى الصُّبْحَ فِى جَمَاعَةٍ فَكَأَنَّمَا صَلَّى اللَّيْلَ كُلَّهُ»
«رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هرکس نماز عشاء را با جماعت بخواند، مانند این است که نصفی از شب به عبادت پرداخته باشد و هر کس نماز صبح را با جماعت انجام دهد، مانند این است که تمام شب، عبادت کرده باشد».
(صحيح): مسلم (ش1523)/ ابوداود (ش555)/ ترمذی (ش221)