71- غذا خوردن در خانه ی کسانی که زکات نمی دهند منع شرعی ندارد .

72- زمین هایی که مالک آنها هستید و از آنها استفاده نمی کنید و مدت چند سال است که دست نخورده باقی مانده اند زکاتی بر آنها واجب نیست در حقیقت زکاتي بر شما در اين زمين نيست. چرا که وقتي کالايي براي تجارت تهيه شده باشد زکات در آن واجب است. زمين، اثاثيه، ماشين ها و فرش ها و مانند آن کالايي هستند که زکات در اصل آن واجب نيست. اگر هدف کسب درآمد از طریق آنها باشد به طوري که پول هايي براي خريد و فروش فراهم شود، زکات در آن واجب است. اگر براي تجارت نباشد در اين امور زکاتي لازم نيست.

  شيخ ابن جبرين، فتاواي زکات، جمع و ترتيب: محمد المسند، ص(26)

73- شخصی مالک چند سهام است و قیمت سهام سقوط کرده است اگر اين سهام متعلق به زمين است تا زماني که آنها را نفروخته است زکاتي به آنها تعلق نمي گيرد؛ هرگاه سهام خود را تحويل گرفت زکات يک سال را بدهد؛ فرقي نمي کند که قيمت سهام سقوط کرده باشد يا بالا رفته باشد. چنان چه سهام مربوط به تجارت است از قيمت اجناس و کالاها، زکات پرداخت مي شود، مالکِ سهام، آنها را قيمت گذاري کند که ارزش آنها چقدر است و سپس زکات را از قيمت روز پرداخت کند؛ مثلاً اگر هر سهم، يک صد ريال است و (به دليل کاهش قيمت بازار) اکنون قيمت سهم يک صد ريالي به پنجاه رسيده است، مقدار زکات از همين پنجاه ريال محاسبه مي شود.

از گفتار و املاي شيخ ابن جبرين، مورخه ي 14/10/1423ه. ق

74- از یک جنس دو بار زکات داده نمی شود . فرض کنید شخصی صاحب سهام است و شرکت زکات همه ی سهام های شرکت را پرداخت می  کند در نتیجه لازم نیست که شخص دوباره از سهام های خود زکات بدهد زیرا شرکت پرداخت کرده است و از یک جنس دو باز زکات داده نمی شود .

اما چنان چه سود حاصل از اين سهام را سهامداران شرکت ميان خودشان تقسيم مي کنند، بر افراد لازم است پس از دريافت سود، زکات آن را بدهند.

اگر شرکت سهامي با سرمايه ي شرکت , وسايل نقليه و ابزار کار و زمين بخرد تا آنها را  اجاره دهد، يا آنها را به کار گيرد، در اصل سرمايه، پرداخت زکات لازم نيست، بلکه زکات به اجاره تعلق مي گيرد.

چنان چه شرکت سرمايه را در تجارت و بازرگاني به کار انداخته است که اجناسي را مي خرد و مي فروشد، زکات بر سرمايه و سود، هر دو لازم است.

 از گفتار و املاي شيخ ابن جبرين در تاريخ 14/19/1423 هـ  ق

75- بسياري از مردم پيرامون حکم نخل هايي که در خانه هاي شان است ناآگاه اند؛ و این در حالی است که بسياري از مردم، داراي هفت يا ده و يا کم و بيش اصله نخل خرما هستند که ثمره ي آنها نيز به حد نصاب مي رسد، ولي نمي دانند که زکات بر آنها واجب است، بلکه فکر مي کنند که زکات تنها در نخل هاي باغ ها واجب است، در حالي که زکات در ثمره ي نخل واجب است، چه در خانه باشد و چه در باغ.

بنابراين، صاحب اين نخل ها بايد کارشناسي بياورد تا ثمره ي اين درختان را تخمين بزند که آيا به حد نصاب مي رسند يا نه؟ اگر به حد نصاب مي رسند، بر او واجب است که زکات آن را بپردازد. ولي چگونه زکات آنها را بدهد، در حالي که از آنها مي چيند؟

- به نظرم، در چنين حالتي بايد قيمت ثمره ي نخل تخمين زده شود و نصف عشر (يک بيستم) از قيمت آن به عنوان زکات داده شود. اين کار براي مالک آسان تر است. ليکن مقدار زکات چقدر است؟

پاسخ اين است که مقدار زکات اين ثمره ها پنج درصد(%5)است، در حالي که زکاتِ مال %5/2 است، چون زکات خرما همچون زکات ثمره است، نه مانند زکات تجارت.

امّا سال هايي که گذشته و سائل از حکم آن نا آگاه بوده ، اکنون با خودش تخمين بزند که ثمره هاي سال هاي گذشته چقدر مي تواند باشد و زکات آنها را بپردازد و گناهي بر گردن او نيست؛ چون او از حکم مذکور ناآگاه بوده است. ولي بايد زکات سال هاي گذشته را بپردازد.

 شيخ ابن عثيمين – مجموعه فتاوي و رسائل (18/60) – ف (40)

والله تعالی اعلم