(سوال) بعضی از حاجی ها از مکه با خود هدایایی مانند خرما و پارچه و آب زمزم و .. می آورند و می گویند اینها متبرک است . آیا این حرف شان درست است ؟

(جواب) تبرک جستن بجز از آب زمزم جایز نیست، بلکه بدعتی در دین است و باید از این عمل حرام دوری کرد. ثابت نشده است که اصحاب رسول الله صلی الله علیه وسلم بجز از آب زمزم به چیز دیگری تبرک جسته باشند، بنابراین تبرک به اشیائی که از مکه آورده می شوند از قبیل خرما و سجاده (جای نماز) تسبیح و یا غیره همگی بدعت و حرام هستند و دوحالت دارد:

1- اگر کسی که به این اشیاء تبرک می جوید گمان کند که این عمل سبب حصول خیر است، عمل او حرام و بدعت است و راهی را به سوی شرک هموار کرده است.

2- اگر گمان کند که تبرک به آن اشیاء خود مایه ی خیر و جلب نفع است، تبرک او شرک اکبر است و سبب خروج او از دایره اسلام می گردد .

اما تبرک جستن به آب زمزم جایز است؛ از ابوذر رضی الله عنه درماجرای اسراء ومعراج روایت شده است که: أن رسول الله صلی الله علیه وسلم قال:« ... فنزل جبرئیل علیه السلام ففرج صدری، ثم غسل بها زمزم...» یعنی:جبرئیل فرود آمد و سینه مرا شکافت و با آب زمزم شستشو داد. بخارى:349

محمود بن احمد بن موسی ابو محمد بدر الدین العینی حنفی در شرح این حدیث می گوید:« و این قطعا دلالت برفضل آب زمزم دارد؛ چرا که جبرئیل شستن سینه پیامبر صلی الله علیه وسلم را مختص آب زمزم گردانیده است.» عمدة القاری 9/277

ابن عباس رضی الله عنه می فرماید: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:« إن الحمی من فیح جهنم، فأبردوها بماء زمزم.» یعنی:براستی که تب از(جنس) گرمای جهنم است ،پس آنرا با زمزم خنک گردانید. مسند امام احمد 1/391

قطعا منتفع شدن از این همه منافع آب زمزم به توفیق باری تعالی میسر است و به خاطر برکتی است که الله تعالی در آن آب قرار داده است.

هرچند خصوصیات و ویژگی های مبارک دیگری برای آن ذکر کرده اند ولی صحت آنها به إثبات نرسیده اند.

علماء برجایز بودن انتقال آب زمزم به تمامی نقاط و سرزمینهای دیگر جهت تبرک به آن، اتفاق نظر دارند.علت جواز آن هم حدیثی است از ام المونین عایشه رضی الله عنها که وی آب زمزم را با خود حمل می کرد و می گفت: پیامبر صلی الله علیه و سلم نیزهمین کار را می کردند.( ترمذی 3/295 حدیث حسن وغریب است)

ابن تیمیه رحمه الله می گوید: جایز است هرکس مقداری ازآب زمزم را با خود به جایی دیگر حمل کند زیرا که سلف صالح چنین کرده اند. (رسائل الکبری ابن تیمیه 2/1413).

خلاصه اینکه، آب زمزم دارای خصلتها و ویژگیهایی است که الله تعالی به لطف خود در آن نهاده که سایر آبهای دیگر از داشتن آن ویژگیها محرومند و این فضل الله تعالی به مخلوقاتش است که در هرکس و هرچیز بخواهد قرار می دهد:

«ذَلِکَ فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ»(مائده 54)

یعنی: این، فضل خداست که به هر کس بخواهد (و شایسته ببیند) مىدهد؛ و (فضل) خدا وسیع، و خداوند داناست.

و تبرک به آب زمزم در شرع ثابت شده و حتی تبرک به آن در شرع مستحب است، ولی باید درنظر داشت که کسی که از آن می نوشد تا مریضیش شفا یابد شفا را همواره از جانب الله تعالی بداند و آب زمزم را با این نیت بنوشد که خداوند آن آب را سببی برای شفایش قرار داده است.

والله اعلم